Den Haag – Rijkswaterstaat (RWS) kan de komende vier jaar geen nieuwe grote taakveranderingen of afslankingen meer aan, aldus directeur-generaal Bert Keijts. Hij vindt dat de politiek de afgelopen jaren ongenuanceerd in de overheid heeft gesneden. Samen met secretaris-generaal van Verkeer en Waterstaat (VenW) Geert van Maanen wil hij zich er sterk voor maken RWS te behoeden voor nieuwe afslankingen. Dat meldde Keijts deze week in zijn nieuwjaarsspeech.

Keijts meldde dat RWS de afgelopen drie jaar al twaalf procent meer ambtenaren heeft ingeleverd dan de politiek had gevraagd. Daar komt bij dat de komende jaren de productie van RWS gaat verdubbelen, vooral als gevolg van het achterstallig onderhoud en wegverbredingen.

‘Rijkswaterstaat heeft zijn organisatie en formatie daarop de afgelopen jaren nauwelijks kunnen afstemmen’, aldus Keijts. ‘Je kunt als overheidsorganisatie veel werk uitbesteden, maar je moet voldoende kennis en kunde in huis hebben om de markt en je maatschappelijke partners professioneel aan te kunnen sturen. Bovendien vraagt het ontwikkelen van nieuwe kennis en vaardigheden en de nieuwe werkwijze in de organisatie tijd om te beklijven.’

Keijts wil sowieso niet meegaan in een kaasschaaf-aanpak. ‘Als we niet ontkomen aan een taakstelling zullen we hem zeker koppelen aan kwaliteitsborging en -verbetering, terwijl ook doorlopende recrutering van nieuwe medewerkers daarin een plaats moet krijgen.’

Keijts maakt zich zorgen om de ongenuanceerde manier waarop de afgelopen kabinetten in de overheid hebben gesneden. Hij vindt dat het de politiek ontbreekt aan richting en visie als het gaat om de vernieuwing van de Rijksdienst. ‘De vermeende bureaucratie is de afgelopen jaren altijd vertaald in het ongenuanceerd snijden in het overheidsapparaat, en nooit in een drive naar efficiency, slagvaardigheid en wil om te functioneren als Rijksdienst.

Het programma ‘andere overheid’, dat in 2003 werd gelanceerd, is volgens Keijts een papieren tijger gebleken: ‘Het ontbrak aan een heldere, politiek en ambtelijk gedragen koers voor de manier waarop je zulke veranderingen overheidsbreed doorvoert.’

Keijts vindt dat overigens dat VenW met zijn ‘Veranderopgave’ één van de weinige departementen is die in de afgelopen jaren serieus een nieuwe stijl van werken toepast. Het Ondernemingsplan van Rijkswaterstaat, een onderdeel van die opgave, noemt Keijts een voorbeeld voor de vernieuwing van de Rijksdienst. Met het doorvoeren hiervan heeft Rijkswaterstaat bovendien een helder inzicht gekregen in directe gevolgen en risico’s van eventuele nieuwe taakstellingen. Keijts benadrukte dan ook dat Rijkswaterstaat niet bang is voor veranderingen omdat hij de discussie met de politiek een stuk steviger en mondiger kan aangaan dan drie jaar geleden.