Luchtkwaliteit
In de provincie Utrecht bestaan grote zorgen over de luchtkwaliteit en het effect daarvan op de gezondheid. Ook de gevolgen voor de aanleg van wegen, woningen en gebouwen, is problematisch. Als draaischijf van Nederland worden wij geconfronteerd met ruimtelijke knelpunten, zoals de stagnatie van het Utrechtse binnenstadsproject rond het station, voortgang van Leidsche Rijn, revitalisering van het bedrijventerrein Lage Weide en het centrumproject van Nieuwegein. Wij zijn dan ook te spreken over de intensieve inzet voor de verbetering van de luchtkwaliteit en het uitgangspunt dat de noodzakelijke aanleg van wegen, woningen en gebouwen niet geblokkeerd mag worden.
Het kabinet trekt tot 2015 900 miljoen euro uit voor maatregelen om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren. Wij constateren dat maatregelen op alle schaalniveaus nodig zijn. Alleen als alle overheidslagen hun verantwoordelijkheid nemen, kan de luchtkwaliteit verbeterd worden. Wij bieden daarom het kabinet, samen met de gemeenten Utrecht en Amersfoort, Bestuur Regio Utrecht, Gewest Eemland, de Utrechtse afdeling van VNO-NCW, de Utrechtse afdeling van het MKB en de Kamers van Koophandel, op 11 oktober 2005 ons regionale aanbod luchtkwaliteit aan. Ons aanbod zal onder andere bestaan uit:
– weren van vuile vrachtwagens uit de binnenstad van Utrecht en Amersfoort;
– versneld schoner maken van bussen in de steden Utrecht en Amersfoort, de gebieden vallend onder het Bestuur Regio Utrecht, het Gewest Eemland en de provincie Utrecht;
– versneld schoner maken van de eigen wagenparken van de betrokken;
– extra stimuleren van doorstroming c.q. gelijker maken van verkeersstromen.

Het Groene Hart
Wij zien in de rijksbegroting te weinig terug van de investeringen die het kabinet wil plegen in het Groene Hart. De provincies Utrecht, Zuid-Holland en Noord-Holland hebben in het ontwikkelingsprogramma Groene Hart vier uitvoeringsaccenten gelegd:
– Transitie van de veenweidegebieden
– Toekomst voor de droogmakerijen
– Het Groene Hart nationaal en internationaal op de kaart
– Woon- en werkmilieus met groene hartkwaliteit
Binnen deze vier uitvoeringsaccenten vallen concrete projecten als het recreatieve routenetwerk, De Venen en de Natte As. Deze projecten vragen op korte termijn om substantiele (rijks)investeringen. De provincies onderhandelen op 9 november 2005 met programmaminister Veerman over de uitvoering van het programma het Groene Hart.

Kennis en innovatie
Het kabinet zet in op extra investeringen in kennis en innovatie, onder andere door 50% van de aardgasmeevallers in het FES te besteden aan onderwijs, kennis en innovatie. Dat ondersteunen wij van harte. Het kabinet wil belangrijke innovatiegebieden extra stimuleren en investeren in grootschalige researchinfrastructuur. De regio Utrecht deelt deze ambitie en heeft daarom een Taskforce Innovatie opgericht, waarin de provincie, gemeenten en intermediaire organisaties de krachten bundelen om de kenniseconomie naar een hoger plan te tillen. Zo werken we samen met de Universiteit van Utrecht, de Hogeschool Utrecht, het Universitair Medisch Centrum en de gemeente Utrecht aan de realisering van het Science Park. Het Science Park moet de plek zijn waar wetenschap en ondernemerschap samenkomen: hoogwaardige high-tech bedrijven, kennisinstellingen en opleidingen kunnen elkaar zo versterken. De realisatie van het Science Park vraagt op korte termijn om investeringen. Wij willen dat de extra gelden die het kabinet heeft vrijgemaakt voor onderwijs, kennis en innovatie hieraan gaan bijdragen.

Infrastructuur
Volgens de analyses uit de Nota Mobiliteit voldoet een groot deel van het Utrechtse wegennet, de Ring Utrecht en de toeleidende wegen, in 2020 niet aan de bereikbaarheidsdoelstelling. Het kabinet onderkent dit probleem en werkt momenteel aan een verkenning van het Utrechtse netwerk. Wij zijn hier tevreden over. Wij verwachten in december van dit jaar richtinggevende uitspraken van het kabinet en in juni 2006 investeringsbeslissingen voor de periode 2010-2015. Wij zijn verheugd over het feit dat het kabinet de verwachte aanbestedingsmeevallers gebruikt voor het versnellen van het project A2 Amsterdam-Utrecht (44 miljoen).
Daarnaast vragen wij aandacht voor het bewaken van de afspraken over financiering en tempo van realisering van Randstadspoor. De invoering van het Randstadspoor dient vooruit te lopen op de ontwikkelingen van woon- en werkgebieden, om de nieuwe verkeersgebruikers uit de VINEX-wijken Leidsche Rijn, Amersfoort, Vathorst en Houten-Zuid vanaf het begin een goed openbaar vervoersysteem te bieden.

Verstedelijkingsopgave
Het kabinet zet in op versnelling en verhoging van woningproductie, met name in stedelijke regio’s. Op deze manier zullen tot 2010 445.000 woningen worden gerealiseerd. De NV Utrecht, het samenwerkingsverband van de gemeenten Utrecht, Amersfoort en Hilversum, Bestuur Regio Utrecht, Gewest Gooi en Vechtstreek, Gewest Eemland en de provincie Utrecht, is ingegaan op het verzoek van het kabinet om volgend jaar te komen met een verstedelijkingsvisie. In de periode na 2015 zijn nog eens 55.000 woningen en bijna 600 ha aan bedrijventerreinen nodig. Bij het maken van ruimtelijke keuzen zoeken wij samen met onze partners in de NV Utrecht naar ontwikkelingszones voor de bouw van woningen en bedrijven waarbij het behoud van de bijzondere kwaliteiten van onze regio als uitgangspunt geldt. De NV Utrecht presenteert in februari 2006 de gemeenschappelijke verstedelijkingsvisie aan het kabinet en maakt daarmee duidelijk in welke mate wij kunnen bijdragen aan de landelijke woningbehoefte.

Monumentenzorg
Het kabinet meldt dat 30% van de rijksmonumenten een restauratieachterstand hebben. In de provincie Utrecht staat een groot aantal (rijks)monumenten, waarvan velen te kampen hebben met een restauratieachterstand. Denk aan kastelen als Amerongen, Beverweerd, Loenersloot en Nieuwe Hollandse Waterlinie en de molens. Zij vormen het rijke cultuur-historische gezicht van de provincie Utrecht, maar verkeren in slechte staat. Het verheugt ons dat het kabinet een deel van de hogere aardgasinkomsten in het FES besteed aan Monumentenzorg, maar de 100 miljoen die nu extra beschikbaar is gesteld voor 2005 is simpelweg te weinig om het probleem op te lossen. De 69 miljoen die vanaf 2006 jaarlijks is gereserveerd lijkt ook onvoldoende. Wij maken ons hier grote zorgen over. Het verder wegwerken van de restauratieachterstand zal met inzet van extra middelen moeten gebeuren. Urgentie is geboden, want als we langer wachten wordt de achterstand groter en duurder door volgschade.