Amsterdam – Zeehavens Amsterdam heeft een betere zeetoegang nodig, anders ontstaan er onaanvaardbare risico´s voor de havenindustrie en de 38.000 mensen die daar werken. De projectorganisatie Zeetoegang IJmuiden heeft 140 voorstellen bekeken om tot een betere toegang te komen. De aanleg van een nieuwe sluis is het enige betaalbare alternatief dat de problemen tijdig oplost.

Dit is de kern van het rapport Bereikbaar, betrouwbaar, betaalbaar dat Mark van der Horst, voorzitter van de projectorganisatie en havenwethouder van Amsterdam, samen met gedeputeerde Cornelis Mooij van de provincie Noord-Holland vanmiddag heeft aangeboden aan minister Karla Peijs van Verkeer en Waterstaat.

Havens moeten bloeien

De havens langs het Noordzeekanaalgebied groeien hard: tot en met het derde kwartaal was de goederenoverslag 16 procent hoger dan in de eerste 9 maanden van 2003. Die groei is volgens Mark van der Horst onvermijdelijk, gezien de wereldhandel, maar ook noodzakelijk: “Havens moeten bloeien. Daarom stimuleren we de groei. Alleen op die manier kunnen we de werkgelegenheid in dit gebied op peil houden.” Groei is niet mogelijk zonder een betere zeetoegang. De regiobestuurders hebben daarom al eerder gepleit voor een nieuwe grote sluis. Minister Peijs vond die te duur: hij zou 700 miljoen euro hebben gekost. De minister heeft de regio gevraagd met nieuwe, goedkopere voorstellen te komen.

Alternatieven

De regio heeft 140 alternatieven bekeken op haalbaarheid en betaalbaarheid. Daarvan waren 120 plannen al eerder ontwikkeld. Ruim 20 ideeën zijn via een ideeënprijsvraag van de projectorganisatie boven water gekomen. De regio heeft uit de plannen drie alternatieve oplossingsrichtingen afgeleid: die waarbij de haven meer naar de zee wordt verplaatst (kustuitbreiding), die waarbij de zee meer naar de haven wordt gebracht (open verbinding) en die waarbij het huidige sluizencomplex wordt aangepakt.

Vastgesteld is dat alleen bij aanleg van een nieuwe zeesluis de kosten en baten met elkaar in evenwicht kunnen worden gebracht. Het is ook de enige oplossing die tijdig gerealiseerd kan zijn.

150 tot 250 miljoen goedkoper

De nieuwe sluis kan 150 tot 250 miljoen euro goedkoper worden gebouwd dan de sluis waarvoor eerder werd gepleit. Rijkswaterstaat moet dan wel een van de bestaande sluizen (de Middensluis) opofferen. Andere besparingen zijn mogelijk door slimmere bouwtechnieken en door innovatieve vormen van aanbesteding. Ook de baten van de sluis zijn hoger dan eerder werd gedacht, onder meer doordat steeds meer schepen hun lading afleveren of ophalen bij in Zeehavens Amsterdam gevestigde bedrijven.

Noodzakelijk

Op dit moment kunnen de zeevrachtschepen vrijwel uitsluitend via de Noordersluis de havens in en uit. Eén enkele toegang is voor de moderne zeevaart niet betrouwbaar genoeg. Bovendien kan de Noordersluis de toenemende drukte niet aan. Door de oplopende wachttijden zal zoveel verkeer uitwijken dat Zeehavens Amsterdam zijn functie voor economie en werkgelegenheid niet kan blijven vervullen. Niets doen zou volgens Van der Horst leiden tot “een onaanvaardbaar risico op achteruitgang van de haven, van de daar gevestigde bedrijven en van de werkgelegenheid”.

Besluitvorming voorbereiden

Tijdens het onderhoud sprak de Minister haar waardering uit voor de snelheid en gedegenheid van het onderzoek. Zij laat de uitkomsten van het onderzoek nu toetsen door het Centraal Planbureau (CPB). In maart 2005 spreken de bestuurders opnieuw met elkaar om de besluitvorming over de nieuwe zeesluis voor te bereiden.