Den Haag – Ondanks de grote betekenis van het spoor die minister Peijs en staatssecretaris Schultz van V&W zien voor het regionaal openbaar vervoer is een eventuele decentralisatie van regionale spoorlijnen nog een lange weg te gaan. Het kost grote moeite om de algemene uitgangspunten rond financiering, samenloop en veiligheid boven tafel te krijgen als vertrekpunt voor de onderhandeling met de individuele provincies. Vervolgens zal nog maatwerk per over te dragen lijn nodig zijn. Dat is de uitkomst van een bestuurlijk overleg dat het IPO samen met het SKVV (samenwerkende kaderwetgebieden) afgelopen donderdag voerde met beide bewindsvrouwen. Het zijn met name de eenzijdige voorwaarden die de NS en Prorail op grond van de nieuwe spoorconcessie kunnen stellen die het provincies en kaderwetgebieden onmogelijk maken decentraal spoorvervoer succesvol te exploiteren.

Concessie aanpassen
Peijs deed in het overleg het aanbod de deugdelijkheid van de motivering van de NS voor deze voorwaarden te toetsen, maar dat is voor IPO en SKVV absoluut onvoldoende. “Na drie gespreksrondes zijn we nog geen stap verder”, concludeerde IPO-delegatieleider Norder: “Zonder gelijkwaardig partnerschap van NS versus provincies en kaderwetgebieden heeft verder praten geen zin.” Peijs heeft daarop toegezegd een volgend overleg met een ‘gedragen voorstel’ te komen. Om een voldoende ‘level playing field’ te creëren voor toekomstig overleg tussen NS, rijksoverheid en decentrale concessieverleners. Volgens het IPO kan dat niet anders dan door de vervoerconcessie van de NS aan te passen, die nu ter bespreking naar de Tweede Kamer is gestuurd.

Financiering
Ook de voorstellen voor de dekking van een eventueel exploitatietekort rammelt nog aan alle kanten. De CDA-minister stelt voor om met de decentrale overheden individueel de hoogte van het eventuele exploitatietekort van specifieke lijnen te onderzoeken en afspraken te maken over de hoogte van een exploitatiebijdrage. Ze wil daarbij ook de vergoeding betrekken die gebruikers moeten betalen aan spoorbeheerder ProRail. Uitdrukkelijk gaat het dan niet om het afdekken van het exploitatierisico (zoals V&W dat nu wel voor NS doet !) maar om het delen van het exploitatierisico. Als het aan Peijs ligt wordt de exploitatiebijdrage gestort in de BDU (Brede Doeluitkering). Zeker is dus dat de decentrale overheid risico loopt maar de grootte is onzeker. Norder liet weten dat het niet de bedoeling is dat met de decentralisatie een bezuiningsslag wordt gemaakt. Meerjarige financiële zekerheid is noodzakelijk. Storting van de exploitatiebijdrage in de BDU is aanvaardbaar, maar dit zo zijn geregeld dat meerjarige financiële zekerheid voldoende gewaarborgd is. De minister gaf aan dat de BDU jaarlijks wordt geïndexeerd en zal mee-ademen met het totale infrastructuurbudget op de rijksbegroting.

De partijen praten op 12 oktober 2004 verder. Onderwerpen van gesprek zijn dan veiligheid en het beheer van de infrastructuur.