NMa: zonder kritische klant geen concurrentie

Den Haag – “Een kritische klant is de drijvende kracht achter concurrentie.” Dit zei Pieter Kalbfleisch, directeur-generaal van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), tijdens de presentatie van het jaarverslag over 2003. Volgens Kalbfleisch dienen consumenten en andere afnemers zelf kritisch te zijn; uiteindelijk zijn zij het die voor concurrentie zorgen door te kiezen wat zij waar voor welke prijs kopen.

Het zijn bedrijven die hun klanten moeten bedienen, maar ook de overheid dient klantgericht te werken, door regels te stellen die marktwerking ten goede laten komen aan consumenten. “Als toezichthouder staan wij op de bres voor consumenten. Daarom vinden we het belangrijk om concrete resultaten te laten zien en dat consumenten uiteindelijk van ons werk profiteren.”

“Ook het slagen van de introductie van marktwerking in de energiesector staat of valt met de opstelling van de consument”, aldus Gert Zijl, directeur van de Dienst uitvoering en toezicht Energie (DTe). Per 1 juli kan de consument zelf zijn energieleverancier kiezen. “Een actieve, kritische consument legt de aanbiedingen van de verschillende energieleveranciers naast elkaar en kiest voor het aanbod dat het best bij zijn situatie past. De een kiest voor een lager tarief, de ander voor optimale service. Toezichthouder DTe ziet erop toe dat consumenten die willen overstappen correct worden behandeld.” DTe krijgt vanaf 1 juli uitgebreide nieuwe bevoegdheden om de consument te beschermen.

De invloed van de consument en opdrachtgever geldt in alle sectoren waarop de NMa toezicht houdt. De kritische consument kiest voor de zorgaanbieder die de beste prijs-kwaliteitscombinatie biedt, hij koopt zijn boodschappen in de winkel van zijn keuze, hij kan kiezen voor een benzinepomp waar hij een lagere prijs betaalt door bijvoorbeeld zelf te tanken. In de bouw speelt de opdrachtgever een belangrijke rol bij het bevorderen van concurrentie tussen de verschillende aanbieders.

De NMa en DTe zijn er niet alleen voor de concurrentiemogelijkheden voor bedrijven, maar ook voor de keuzevrijheid van consumenten. “Gezonde concurrentie komt ten goede aan elke burger: als consument, als ondernemer, als werknemer en als belastingbetaler”, aldus Kalbfleisch en Zijl in hun voorwoord bij het jaarverslag. “Consumenten hebben recht op markt – de markttoezichthouder beschermt hun keuzevrijheid. Ondernemingen hebben recht op markt – de toezichthouder beschermt hun concurrentiemogelijkheden.”

De NMa laat in het jaarverslag over 2003 zien hoe zij de NMa-agenda 2003 heeft uitgevoerd. Belangrijkste aandachtsgebieden waren de bouw, gezondheidszorg, energie en de financiële sector. Het handelen van de NMa heeft op zowel de korte als op de lange termijn invloed op de Nederlandse economie. De NMa wil de effecten van haar optreden steeds meer zichtbaar maken. Een van de zichtbare resultaten van 2003 is de verlaging van de telefoonrekening door de stapsgewijze halvering door mobiele-telefonieoperators van de afwikkeltarieven van vast naar mobiel.

Directeur-generaal Kalbfleisch: “Effectief optreden tegen bedrijven die de concurrentie belemmeren blijft nodig, we hebben hiervoor weer geïnvesteerd in extra mensen en middelen. En dat werkt.” De NMa, die in 2003 groeide van 303 naar 342 medewerkers, maakte 16 maal rapport op wegens een vermoeden van een overtreding van de Mededingingswet. In 14 zaken legde de NMa sancties op voor in totaal ruim EUR 135 miljoen. Daarnaast werden 71 besluiten genomen inzake fusies, overnames en joint ventures. In de overname van Reliant door Nuon legde de NMa beperkende maatregelen op om te voorkomen dat Nuon een economische machtspositie zou krijgen.

De NMa werkt nu aan de uitvoering van de NMa-agenda 2004. Zij concentreert zich met name op de energiesector, de financiële sector, vrije beroepen en gezondheidszorg. Ook besteedt zij aandacht aan de thema’s aanbesteden, met name in de bouw, en inkoopmacht.