Den Haag – Ten behoeve van het rondetafelgesprek met de vaste kamercommissie voor VROM op 16 juni 2004 hebben het IPO en de VNG een gezamenlijke reactie op de Nota Ruimte uitgebracht. Deze brief is op 10 juni verstuurd.

In de brief doen VNG en IPO de commissie hun gezamenlijke reactie toekomen. In aanvulling hierop zullen de VNG en de verschillende provincies afzonderlijk nog op de Nota rerageren.

IPO en VNG onderschrijven de hoofdlijnen van de Nota Ruimte – decentralisatie en uitvoering van beleid – maar hebben ook kritiek. Het is met name de integraliteit die ontbreekt in de Nota van minister Dekker van VROM en het geld voor de uitvoering. De verschillende rijksnota’s hanteren eigen uitvoeringsagenda’s met eigen prioriteiten, eigen uitvoeringsregels en eigen budgetten. Het probleemoplossend vermogen blijft hierdoor achter bij de geformuleerde ambities in de Nota Ruimte, zo schrijven IPO en VNG in hun gezamenlijke reactie aan de vaste Kamercommissie voor VROM.

Decentralisatie budgetten
Ook trekt het Kabinet geen extra geld uit voor de uitvoering. Te makkelijk legt het Rijk de rekening neer bij initiatiefnemers van nieuwe projecten. Bij maatregelen zoals groen in en rond de stad en verkeer- en vervoersontsluiting bij nieuwe bouwprojecten gaat het rijk er te gemakkelijk van uit dat dit allemaal uit de zogenoemde planexploitatie kan worden gefinancierd. IPO en VNG vinden dat niet reëel en verwachten dat de ontwikkelingen buiten de nationale ruimtelijke hoofdstructuur – daar waar het Kabinet zijn prioriteit aan geeft en middelen inzet – steeds verder achterop raakt. Een ontwikkeling die provincies en gemeenten kunnen tegengaan wanneer het rijk ook budgetten decentraliseert en doeluitkeringen verruimt zoals de Gebundelde Doeluitkering (GDU), het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) en het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV).

Nieuw instrumentarium
Behalve geld ontbreekt het gemeenten en provincies aan nieuw instrumentarium, stellen beide koepelorganisaties in hun brief. Zij pleiten voor snelle invoering van nieuw instrumentarium voor grondexploitatie, bovenlokaal kostenverhaal en verevening. Het welslagen van de uitvoering van de Nota Ruimte is volgens hen hiervan afhankelijk.

Zelfstandige afweging
Provincies en gemeenten zijn in grote mate ook verantwoordelijk voor de kwaliteit van natuur en landschap, cultuurhistorie en water. IPO en VNG benadrukken in de brief aan de Kamer dat de uitnodigende en constructieve opstelling van gemeenten en provincies ten opzichte van initiatiefnemers van nieuwe bouwprojecten wat hen betreft niet leidt tot onbeperkte bouwmogelijkheden, zoals diverse critici de afgelopen weken beweerden. Sterke steden en een vitaal platteland vereisen een zorgvuldige afweging tussen de verschillende functies en belangen. Provincies en gemeenten zijn prima in staat deze afweging zelfstandig te maken.