Den Haag – De Inspectie Verkeer en Waterstaat heeft het Jaarbericht over 2003 gepubliceerd. Het jaar 2003 is het eerste jaar waarin de verantwoordelijkheid voor het toezicht op het spoor aan de Inspectie Verkeer en Waterstaat is opgedragen.

Spoor
Het aantal doden op spoorwegovergangen is met 28 slachtoffers beduidend hoger dan het jaar daarvoor (17). Sedert 1999 was er juist sprake van een daling in het aantal slachtoffers. De Inspectie Verkeer en Waterstaat pleit ervoor dat het veiliger maken van overwegen met kracht wordt voortgezet. Er is een programma gemaakt met maatregelen, dat tot 2010 loopt. De afgelopen twaalf jaar zijn ongeveer 400 mensen op overwegen omgekomen. Of de stijging van het aantal slachtoffers in 2003 een trendbreuk betekent, is nog niet duidelijk.

Er vielen in 2003 geen doden onder treinreizigers, maar het aantal gewonden was mede als gevolg van ongelukken in Gilze-Rijen en Roermond opmerkelijk hoog: 123 van wie 21 ernstig. Het jaar ervoor vielen bij treinongelukken 87 gewonden. Onder het personeel verongelukten in 2003 een machinist, een rangeerder en een baanwerker. Botsingen zijn in de meeste gevallen het gevolg van het door rood sein rijden. Er is met betrokkenen een plan van aanpak opgesteld om het door rood rijden terug te dringen. Ook wordt onderzocht op welke wijze, los van menselijk falen, het beveiligingssysteem kan worden verbeterd.

Wegvervoer
Een aantal taxibedrijven kampt met kinderziektes nadat op grond van de Wet personenvervoer 2000 het taxivervoer is geliberaliseerd. Nieuwe ondernemers, vooral in de grote steden, blijken niet altijd in staat of bereid te voldoen aan de noodzakelijke eis van professionaliteit en nemen het soms niet zo nauw met het naleven van de wettelijke regels. De Inspectie is hierdoor genoodzaakt geweest in het afgelopen jaar meer repressief op te treden. Dit uit zich onder andere in een groter aantal processen-verbaal en lasten onder dwangsom. Van 288 ondernemers werd de vergunning ingetrokken. Daarnaast blijkt dat in de praktijk de liberalisering slechts beperkt van toepassing is op het taxivervoer op Schiphol. De luchthaven Schiphol heeft voor het niet-openbare luchthaventerrein contracten gesloten met een beperkt aantal ondernemers. Dit wordt door de niet aangesloten ondernemers niet altijd geaccepteerd.

Overbelading van vrachtauto’s blijft een probleem. Het ministerie schat de schade aan het wegdek als gevolg van overbelading op 40 miljoen euro per jaar. In 2003 bleken 1556 van de 2838 voertuigen (vooraf geselecteerd) te zwaar beladen (55 procent). Bij een van tevoren aangekondigde thema-actie bij het vervoer van bouwmaterialen werd een overtredingspercentage van 68 procent geconstateerd.

Water
De Inspectie Verkeer en Waterstaat heeft intensief overleg gevoerd met alle betrokken partijen over mogelijkheden het probleem van de vervuilde grond in de Rijkelse Bemden op te lossen. Eind mei 2003 bleek dat legalisatie binnen de huidige normering van het Bouwstoffenbesluit niet mogelijk is. Daarom heeft de Inspectie in oktober gelast alle vervuilde grond te laten verwijderen. Onderzoek naar de aanpak van risicovolle riooloverstorten dat de Inspectie samen met de VROM- inspectie heeft uitgevoerd, laat zien dat de uitvoering achterloopt op de planning. De doelstelling om per 1 januari 2005 al deze overstorten te hebben gesaneerd, zal naar verwachting niet worden gehaald. Een audit, uitgevoerd bij enkele directies van Rijkswaterstaat naar de kwaliteit en uniformiteit van de vergunningverlening in het kader van de Wet beheer rijkswaterstaatswerken (Wbr), toont tekortkomingen aan. Vergunningen ontbreken soms, richtlijnen voor de handhaving zijn onvoldoende en er is te weinig operationeel instrumentarium ter ondersteuning van de handhaving.

Scheepvaart
In het kader van Port State Control werd een kwart van de 5700 bezoekende buitenlandse schepen in Nederlandse havens gecontroleerd. Van 86 schepen volgde vanwege gebreken aanhouding. Het aantal aanhoudingen vertoont de laatste jaren een dalende tendens. Het aantal aangehouden Nederlandse en Antilliaanse schepen bij controles in het buitenland loopt steeds verder terug: van 3,8 procent (2002) naar 2,3 procent. Op zeeschepen werken steeds meer buitenlandse bemanningsleden. Taalproblemen kunnen aanleiding geven tot misverstanden en onveilige situaties. Het probleem wordt ook op de binnenvaart ervaren.

In 2003 is vastgesteld dat de kwaliteit van de scheepvaartinspecties van de Nederlandse Antillen en van Aruba minder is dan gewenst. De Inspectie heeft bijgedragen aan het opstellen van een plan om met ondersteuning vanuit onder andere de Inspectie Verkeer en Waterstaat hierin verbetering te brengen.

Luchtvaart
De ongevallencijfers in de luchtvaart vertonen wereldwijd een dalende tendens. Toch is er, gezien de inspectieresultaten, reden om scherp toezicht te blijven houden. Het aantal handhavende inspecties is daarom uitgebreid. Bij controles in het kader van het SAFA-programma (Safety Assessment Foreign Aircraft) werd in 26 gevallen een buitenlands vliegtuig opgedragen geconstateerde gebreken te herstellen, alvorens het weer mocht vertrekken. Bij dit cijfer moet bedacht worden dat meer dan de helft van de geïnspecteerde vliegtuigen (op een totaal van 154) vooraf was geselecteerd. De overige inspecties vonden steekproefsgewijs plaats.
Bij inspectie van helihavens bij ziekenhuizen is gebleken dat een groot aantal niet aan de minimale veiligheidseisen voldeed. Acht helihavens werden in overleg met de ziekenhuisdirectie gesloten. Bij drie bleek alles in orde en bij veertien moeten aanpassingen in infrastructuur en in opleiding- en calamiteitenregelingen worden aangebracht.

IVW
De Inspectie Verkeer en Waterstaat richt zich op het terrein van verkeer, vervoer en ´natte´waterstaat en houdt met name toezicht op de veiligheid, de bescherming van het leefmilieu en goede arbeidsomstandigheden.