Prestaties 2003 tonen veerkracht Heijmans

Rosmalen – Heijmans N.V. (bouw, vastgoedontwikkeling en aanverwante activiteiten) heeft over het jaar 2003 een nettowinst behaald van € 75 miljoen vóór de bijzondere last van € 15 miljoen die werd genomen in 2003 in verband met boetebeschikkingen door de Nederlandse mededingingsautoriteit NMa. Positief waren de gestegen verkoop van woningen, het resultaat van beton- en utiliteitbouw en lagere belastingen. Tegenvallend waren de reorganisatiekosten voor reguliere infra, kabel- en leidingactiviteiten en enkele productiebedrijven alsmede een toevoeging aan de voorziening voor onverkocht commercieel vastgoed in de eerste helft van 2003. In 2003 werd een operationele kasstroom gegenereerd van € 59 miljoen. De strategische focus op full service bouw- en ontwikkelingsactiviteiten moet Heijmans minder afhankelijk maken van conjunctuur en prijsconcurrentie en leiden tot verhoging van marge en rendement. Heijmans heeft verhoging van het rendement op het geïnvesteerde vermogen van 11% in 2003 naar 18% in 2008 ten doel gesteld. De nettowinstdoelstelling voor dat jaar bedraagt 3% over de bedrijfsopbrengsten. Voor 2004 verwacht Heijmans een operationeel resultaat (winst vóór interest en belastingen en exclusief bijzondere last uit hoofde van boetes NMa) rond het niveau van 2003. De nettowinst over 2004 zal echter belangrijk lager uitkomen ten opzichte van de nettowinst vóór bijzondere last over 2003, hoofdzakelijk als gevolg van een stijging van de belastingdruk naar circa 35%. Vanwege de aanhoudende focus op positieve kasstromen in 2004 en de veerkracht van de onderneming is Heijmans voornemens, onvoorziene omstandigheden buiten beschouwing gelaten, aan de aandeelhouders een dividend voor te stellen over 2004 tenminste gelijk aan het voorstel voor het boekjaar 2003. Het dividendvoorstel over het boekjaar 2003 bedraagt € 1,22 per gewoon aandeel.

Kernpunten
• Door Heijmans werd een recordaantal van 2.832 woningen verkocht, 33% meer dan in 2002. De verhoging kwam in belangrijke mate voor rekening van Proper Stok.
• De bedrijfsopbrengsten van Heijmans groeiden in een dalende bouwmarkt met circa 8% waarvan 0,2% autonoom.
• De productie van grote Infrastructurele projecten gaat onverminderd voort. In kleinere projecten is door afgenomen werkaanbod sprake van een scherpe concurrentieslag en druk op de marges.
• Gunstige inkoopmarkt in bouw van kantoren, scholen, zorginstellingen had positief effect op resultaat uitvoerende bouwactiviteiten.
• Druk op resultaat door extra voorzieningen in verband met leegstand kantoren (€ 9 miljoen), reorganisatiekosten in de wegen- en leidingbouw in Nederland en België alsmede in een tweetal productiebedrijven (€ 14 miljoen). Daarnaast werd door de NMa een boete
opgelegd van € 14,8 miljoen in onderzoeken naar aanleiding van mededingingsovertredingen in de sector.
• De focus op kasstroom en selectief beleid bij het aannemen van werken heeft geleid tot een positieve operationele kasstroom van € 59 miljoen. De orderportefeuille bevindt zich met € 2,3 miljard op een goed niveau.
• Het ontwikkelpotentieel uit grondposities is goed voor gemiddeld 7 tot 9 jaar productie uitgaande van een toename van de productie tot circa 4500 woningen in 2008. De boekwaarde van de 1150 hectare strategische grondposities bedraagt momenteel € 22 per m2. De marktwaarde ligt hoger.
• De kwaliteit en hoeveelheid van de grondposities en ontwikkelingsconcessies geven Heijmans een uitstekende uitgangspositie om haar strategie te realiseren die moet leiden tot een lagere afhankelijkheid van prijsconcurrentie in uitvoerende bouw. De grondbank biedt continuïteit, een gedempt risicoprofiel en vormt een bron voor toekomstige kasstroom.
• Door de koppeling van vastgoedontwikkeling en uitvoerende bouw zal Heijmans als grootste ontwikkelende bouwer op innovatieve wijze inspelen op de toenemende vraag
naar flexibele woningontwerpen voor het midden- en lagere segment in Nederland.
• Heijmans zal door verdere voor- en achterwaartse integratie een full service bouwonderneming worden en daarmee inspelen op de toenemende vraag naar totaaloplossingen, onderhoud en service.
• Nieuwe middellange termijn doelstellingen: activiteiten aan voorkant waardeketen van 25% in 2003 naar 35% in 2008, aan achterzijde keten van 5% in 2003 naar 20% in 2008.
Rendement op geïnvesteerd vermogen van 11% in 2003 naar 18% in 2008. Doelstelling nettowinst in 2008: 3% over bedrijfsopbrengsten.
• Voor 2004 verwacht Heijmans een operationeel resultaat (winst vóór interest en belastingen en exclusief bijzondere last uit hoofde van boetes NMa) rond het niveau van 2003. De nettowinst over 2004 zal belangrijk lager uitkomen ten opzichte van de nettowinst vóór bijzondere last over 2003, hoofdzakelijk als gevolg van een stijging van de
belastingdruk naar circa 35%.

Financiële gang van zaken
Heijmans realiseerde in 2003 bedrijfsopbrengsten van € 2.604 miljoen, een stijging met circa 8 % ten opzichte van 2002 (€ 2.415 miljoen). Deze stijging is vooral het gevolg van acquisities.
Autonoom stegen de bedrijfsopbrengsten met 0,2% waarmee Heijmans beter presteerde dan de markt.
Het resultaat voor interest en belastingen (EBIT) bedroeg € 97,4 miljoen, een daling ten opzichte 2002 (€ 134 miljoen). Belangrijkste oorzaken hiervoor zijn de reorganisatie- en sluitingskosten van circa € 14 miljoen en de dotatie van € 9 miljoen aan de voorziening voor leegstandrisico’s in commercieel vastgoedprojecten. Daarnaast werd € 14,8 miljoen als bijzondere last genomen uit hoofde van de beschikking van NMa op grond van onderzoek naar ongeoorloofde mededingingsafspraken op een zestal onderzochte bouwprojecten. De belastingen over 2003 bedroegen ruim € 25 miljoen tegen ruim € 33 miljoen over 2002. In de belastingen over 2003 is begrepen een bate van ruim € 5 miljoen uit hoofde van waardering van het ultimo 2003 resterende compensabele verlies in Nederland. De nettowinst kwam uit op € 60 miljoen tegen € 87,6 miljoen in 2002. Van de nettowinst over 2003 was € 2 miljoen afkomstig van in 2003 geacquireerde ondernemingen.
De winst per gewoon aandeel daalde naar € 2,37 (€ 3,70). In deze berekening is het dividend op cumulatief preferente aandelen met € 6,8 miljoen volledig in mindering gebracht op de nettowinst over het hele jaar. In 2002 bedroeg dit nog circa € 4,5 miljoen vanwege de uitgifte halverwege het jaar 2002 van een serie cumulatief preferente aandelen.

Orderportefeuille en risicobeheersing
De orderportefeuille bedroeg eind 2003 € 2.341 miljoen, tegen € 2.317 miljoen eind 2002. In de orderportefeuille worden alleen projecten opgenomen waarvoor een schriftelijke opdracht is ontvangen of die in uitvoering zijn genomen. De werkvoorraad is met circa 45.000 woningen en circa een half miljoen m² commercieel vastgoed die op basis van grondbank en concessies kunnen worden gerealiseerd aanzienlijk groter. Ter beheersing van risico’s wordt de bouw van woningen uit eigen vastgoedontwikkeling pas gestart zodra 70% van het (deel)project is verkocht. Voor bouw van commercieel vastgoedprojecten uit eigen ontwikkeling geldt dat 100% voorverkoop of –verhuur moet zijn gerealiseerd alvorens met de bouw wordt gestart. De Belgische markt kent op dit gebied een eigen dynamiek: woningen worden niet of nauwelijks verkocht alvorens deze zijn gerealiseerd. De risico’s van vastgoedontwikkeling worden in België beheerst door een maximum te stellen aan de omvang van ontwikkelingsprojecten in uitvoering.

Stand van zaken bouwenquête
De Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa) heeft Heijmans eind 2003 samen met 21 andere bouwbedrijven een boete opgelegd naar aanleiding van onderzoek naar zes projecten.
Heijmans heeft pro forma beroep aangetekend tegen deze boetes van in totaal € 14,8 miljoen ter bewaring van rechten. Mededingingsautoriteiten hebben voorzover bij Heijmans bekend nog een drietal dossiers in onderzoek waarbij Heijmans mogelijk betrokken is. Na de uitzending van Zembla in 2001 heeft Heijmans zich onmiddellijk volledig op de toekomst gericht om schoon schip te maken teneinde herhaling te voorkomen. In dat kader zijn veel maatregelen genomen die naar de overtuiging van Heijmans hun effect sorteren. Onmiddellijk na de uitzending van Zembla heeft Heijmans in november 2001 een dossierverklaring ingevoerd waarin iedere verantwoordelijke voor werkverwerving bij het uitbrengen van een offerte verklaart dat de betreffende aanbieding zonder concurrentiebeperkend overleg tot stand gekomen is. Verder heeft Heijmans een gedragscode ingevoerd voor alle medewerkers (na te lezen op www.heijmans.nl) is een gedragscodecommissie ingesteld, kent Heijmans een klokkenluiderregeling en is beleid geformuleerd ten aanzien van het aangaan van combinaties.

Heijmans was als één van de eersten in de sector geregistreerd bij SBIB (Stichting Beoordeling Integriteit Bouwnijverheid). Naar aanleiding van de publicatie van een tweede registratie van tegoeden in het kader van vooroverleg (die eveneens betrekking had op de periode tot 2001) heeft Heijmans op 13 februari 2004 namens de divisie Heijmans IBC Bouw bij de NMa melding gemaakt van mogelijke overtredingen van de Mededingingswet in de sector burgerlijke- en utiliteitsbouw (kantoren, winkels etc.) in de periode tot en met (een deel van) 2001. Op 25 februari 2004 heeft Heijmans bij NMa gemeld een diepgaand intern onderzoek binnen alle Nederlandse activiteiten te starten. Dit onderzoek wordt in overleg met NMa uitgevoerd met medewerking van een forensische accountant. De bevindingen van het onderzoek zullen vóór 1 mei a.s. worden overhandigd aan NMa.
In het kader van onderzoek van het Openbaar Ministerie (OM) naar de gang van zaken in de bouwnijverheid is in 2003 een negental (oud) medewerkers van Heijmans door het OM aangehouden en gehoord. In verband met de kennisgeving van het OM van een voornemen tot vervolging van drie medewerkers en een divisie van Heijmans, wordt momenteel via een zogenaamde mini- instructie Heijmans in de gelegenheid gesteld haar visie op de situatie te geven. In de loop van 2004 zal een definitief besluit omtrent vervolging worden genomen door het OM.
Een aantal overheden overweegt een civielrechtelijke procedure in te stellen tegen bouwbedrijven die in het kader van de onderzoeken door Openbaar Ministerie, NMa en Parlementaire onderzoekscommissie genoemd zijn. Er is een aantal proefprocedures aangespannen alsmede pro forma arbitrages teneinde een oordeel te krijgen over welke instantie (arbitrage of civiele rechter) bevoegd is over dergelijke procedures te oordelen.
Heijmans- bedrijven hebben in het verleden deelgenomen aan het branche- brede aanbestedingsoverleg dat in de Nederlandse bouw bestond. Heijmans betreurt dat en betuigt daarover haar spijt. Eind 2001 is er echter voor Heijmans een nieuwe periode ingetreden. Met het verlenen van volledige medewerking aan OM en NMa hoopt Heijmans dat spoedig een oplossing kan worden gevonden voor een afsluiting van het verleden.

Verkeer en Vervoer (25% van bedrijfsopbrengsten Heijmans NV)
• Bedrijfsopbrengsten van € 912 miljoen in 2002 naar € 743 miljoen
• EBIT van € 39 miljoen in 2002 naar € 31 miljoen
De totale bouwproductie op het gebied van Verkeer & Vervoer daalde in Nederland in 2003 volgens het Economisch Instituut Bouwnijverheid (EIB) met 3%. In de markt voor technische infrastructuur (kabels en leidingen) was nog geen sprake van herstel. In de telecomsector zorgt het aanhoudend slechte marktklimaat voor uitstel van investeringen in glasvezelnetwerken.
Heijmans Infrastructuur versterkte haar marktpositie in 2003 door de overname van Stork Infratechniek en De Sanders & Geraerdts Groep. Deze bedrijven droegen 4% bij aan de ontwikkeling van de bedrijfsopbrengsten. Autonoom daalden de bedrijfsopbrengsten mede door het selectieve aannemingsbeleid met 22,5%. Deze daling kwam vooral voor rekening van de activiteiten in kabel- en leidingbouw en reguliere infrastructuur.
Van de omzet in infrastructurele projecten is 25% afkomstig van grote infrastructurele projecten en 75% van kleinere projecten. In totaal werden ongeveer 3.800 werken uitgevoerd.

Kleinere projecten
De orderportefeuille in kleinere reguliere infraprojecten, met name in de wegenbouw, is in omvang van redelijk niveau. De concurrentie is echter hevig en de marges zijn slecht. Heijmans is dan ook terughoudend geweest in het verwerven van dit soort werken. Dit heeft er wel toe geleid dat voor het eerst in de geschiedenis van Heijmans door onderbezetting gedwongen ontslagen zijn gevallen. In totaal kwamen door de reorganisatie op het gebied van technische infrastructuur en de wegenbouw 213 banen te vervallen. Daarvan hebben er 107 een baan gevonden buiten Heijmans en 31 binnen Heijmans. 21 medewerkers maakten gebruik van de ouderenregeling zoals opgenomen in het sociaal plan. In het kader van de reorganisatie is een voorziening van ruim € 6 miljoen getroffen. Het beleid van selectief aannemen van werk in een slechte markt voor met name kabel- en leidingactiviteiten noodzaakt Heijmans tot verdere reorganisatie. Hierbij gaat het om circa 150 arbeidsplaatsen die in de periode maart- april zullen moeten vervallen. Overleg met vakorganisaties over een sociaal plan is gaande.

Grote infrastructurele projecten
Op het gebied van grote infrastructurele projecten is de Westerscheldetunnel in 2003 opgeleverd. De Sophiatunnel wordt in het eerste kwartaal van 2004 opgeleverd. De Betuwelijn en de Hogesnelheidslijn worden in respectievelijk 2004 en 2005 opgeleverd. Tot de nieuwe opdrachten in infrastructurele projecten behoren onder meer de “Bottleneck”, het oplossen van knelpunten in de wegeninfrastructuur in de “flessenhals” van Limburg. In de toekomst zal er, gezien de beperking van de budgetten van de overheid voor grote nieuwbouwprojecten, ruimte zijn voor particulier initiatief bij de aanleg van de projecten die nodig zijn om Nederland een positie te laten houden als transportland. Wel zal door de overheid geïnvesteerd worden in onderhoud van de huidige infrastructuur, zoals aanpassing van de A2 en A4 en de aanleg van de A73. Verder zal de komende jaren op 1300 kilometer wegen een nieuwe laag asfalt moeten worden aangebracht. Ook zal € 715 miljoen worden besteed aan verbetering van de grootste knelpunten.

Doelstellingen voor de middellange termijn.
Heijmans heeft de tweede helft van 2003 gebruikt voor de herformulering van haar strategie en de vertaling ervan in gekwantificeerde doelstellingen. Daarbij wil Heijmans inspelen op belangrijke trends in de markt die een woningtekort toont en waarbij meer behoefte ontstaat
aan integrale oplossingen en aan service en onderhoud. De concurrentie in de uitvoerende bouw zal nog meer op prijs worden beslecht. De focus die Heijmans in dat kader wil aanbrengen laat zich vertalen in een viertal stroomschema’s: vastgoedontwikkeling, ketenbeheersing in reguliere infraprojecten, plan- en conceptontwikkeling in complexe infrastructurele en bouwkundige projecten en service-/onderhoudswerkzaamheden. Heijmans
wil kortom een full service bouw- en vastgoedonderneming zijn.

Ketenbeheersing in reguliere wegenbouw
Heijmans zal haar positie als grote wegenbouwer versterken door enerzijds naar opdrachtgevers integrale oplossingen te kunnen aanbieden (ontwerp, uitvoering, installaties, onderhoud) en anderzijds door haar positie in grondstoffen en asfalt uit te breiden. Daarbij zijn er mogelijkheden om bij beheersing van de gehele keten de relatief hoogrenderende specialties uit te breiden (o.a. verkeerstechniek en verkeersmanagement).
De reeds aanwezige advies/ontwerpcapaciteit (Infratech en Van Kleef) zullen verder worden versterkt, zowel autonoom als door middel van acquisities.

Vooruitzichten
De marktomstandigheden voor de activiteiten van Heijmans lijken nog niet te verbeteren. Het EIB verwacht een stagnerende bouwproductie (-0,5%). De grondbank van Heijmans biedt als
continue bron van inkomsten mogelijkheden de pijn van een tegenzittende conjunctuur te verzachten. De ondernemingsrisico’s worden bovendien gedempt door een uitstekende
spreiding van het aantal opdrachtgevers. Heijmans gaat onverminderd door met het versterken van haar marktposities en het vergroten van haar aanwezigheid aan de voor- en achterzijde van de waardeketen. Wederom zal sterke nadruk liggen op het verbeteren van de operationele kasstroom en het terugdringen van de (netto) schuldpositie. Dit betekent dat Heijmans selectief werk zal blijven aannemen. Ofschoon de eerste strategische stappen ter verbetering van de marges reeds in 2004 zullen worden gezet, betekent dit nog niet dat de marges reeds in het lopende jaar zullen verbeteren. Gezien de marktomstandigheden in utiliteitbouw en infra wordt margedruk verwacht. Heijmans verwacht een operationeel resultaat (winst vóór interest en belastingen en exclusief bijzondere last uit hoofde van boetes NMa) rond het niveau van 2003.
Hoofdzakelijk als gevolg van een stijging van de belastingdruk naar circa 35% zal de nettowinst over 2004 echter belangrijk lager uitkomen ten opzichte van de nettowinst vóór bijzondere last over 2003. Vanwege de aanhoudende focus op positieve kasstromen in 2004 en de veerkracht van de onderneming is eijmans voornemens, onvoorziene omstandigheden buiten beschouwing gelaten, om aan de jaarlijkse algemene vergadering van aandeelhouders ten minste een gelijk dividend voor te stellen over het boekjaar 2004 in vergelijking met het voorstel voor het boekjaar 2003.
Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders over het boekjaar 2003 zal Heijmans zijn strategie nader toelichten en uiteenzetten waarom Heijmans zal waarmaken wat zij zich ten doel stelt. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders vindt plaats op 5 mei 2004. Het jaarverslag zal beschikbaar zijn op 17 april 2004.

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Persbericht Heijmans NV