Nieuwegein – In 2003 is Ballast Nedam een stuk verder op de eerder ingeslagen weg naar herstel. Hiermee laat het twee verliesjaren achter zich. Dit is in de eerste plaats het resultaat van een ingrijpende en succesvolle sanering van de internationale activiteiten. Verder is er op de Nederlandse thuismarkt onder verslechterde omstandigheden een goede prestatie geleverd.

Het herstel van de Britse dochter Ballast Plc ging langzamer dan wenselijk was en kostte meer dan vanuit het concernbelang verantwoord is. Daarom is besloten om de verdere financiering van dit bedrijf te beëindigen. In oktober 2003 is Ballast Plc in surseance van betaling gegaan.

Door het geheel van de in 2003 getroffen maatregelen en de geleverde prestaties wordt het perspectief geboden voor verdere verbetering van de resultaten van het concern.

De concernomzet daalde met ca. Euro 700 mln. Hiervan heeft Euro 220 mln betrekking op de bagger joint venture Ballast Ham Dredging, waarvan ons deel eind 2002 is verkocht. De overige omzetdaling betreft grotendeels de internationale markt (inclusief het Verenigd Koninkrijk tot oktober 2003). Dit is het gevolg van de strategie om deze activiteiten grotendeels af te bouwen.

De omzet van Ballast Nedam Infra daalde licht, terwijl de omzet in Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling toenam. Gegeven de marktomstandigheden zijn wij hier tevreden over. De overcapaciteit en de hevige concurrentie in met name de prefab sector leidden tot 11% minder omzet voor de divisie Ballast Nedam Industrie en Toelevering.

De Nederlandse bouwdivisie Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling slaagde erin om ondanks slechtere marktcondities haar resultaat belangrijk te verbeteren. Dit is onder andere het resultaat van strak risicobeheer en optimalisering van de organisatie. Door behoedzaam beleid heeft de divisie nauwelijks risico’s van leegstand van door haar ontwikkelde en gebouwde kantoren en woningen.
De divisie Ballast Nedam Infra heeft het resultaat – in haar onder grote druk staande markt – bijna geheel kunnen vasthouden. De kracht van Ballast Nedam Infra is dat het de kennis en kunde beschikbaar heeft om de gehele keten van een project te beheersen: van initiatief en haalbaarheidsstudies, via ontwerp en realisatie tot en met onderhoud en eventuele financiering en exploitatie.

De divisie Ballast Nedam Industrie en Toelevering heeft haar positie in de grondstoffenwinning voor de langere termijn versterkt. De productiecapaciteit in groeves in België en Noorwegen is uitgebreid. Ook operationeel zijn goede resultaten bereikt. De prefab bedrijven maken daarentegen nog een moeilijke tijd door. In 2003 zijn verschillende reorganisatietrajecten afgerond. De hiermee verbandhoudende kosten zijn ten laste gebracht van het resultaat over 2003. De werkmaatschappij Durisol (houtvezelbetonproducten) is begin 2004 verkocht.

Internationaal
Het proces van inkrimping van de risicovolle internationale activiteiten gaat sneller en beter dan verwacht. Thans lopen er nog drie grote opdrachten, waarvan de laatste begin 2005 wordt afgerond. Deze projecten gaan volgens plan. De divisie Ballast Nedam International heeft haar verlies in 2002 (Euro 103 mln) omgezet in een positief operationeel resultaat (Euro 4 mln). De saneringsoperatie heeft geleid tot een forse verbetering van het risicoprofiel. Ballast Nedam zal op beperkte schaal internationaal actief blijven met een aantal winstgevende activiteiten.

Verenigd Koninkrijk
In 2002 heeft Ballast Nedam besloten zich terug te trekken uit de Britse markt. Door de reorganisatie van de dochter Ballast Plc was het verlies hier in het eerste halfjaar van 2003 aanzienlijk kleiner dan in het voorgaande jaar. Het werd echter duidelijk dat ingrijpender saneren nodig was om het bedrijf winstgevend te maken. Het hiertoe opgestelde reorganisatieplan van het management van Ballast Plc hield in, dat de sanering langer zou duren en substantieel meer zou gaan kosten dan eerder was aangenomen. Dit was voor Ballast Nedam N.V. onaanvaardbaar. Na jarenlange ondersteuning was de grens nu bereikt en moest helaas het besluit worden genomen om de verdere financiering van Ballast Plc te stoppen. Het bedrijf is daarop in oktober in surseance gegaan.

Door de juridische en financiële scheiding tussen Ballast Plc en Ballast Nedam levert deze surseance voor Ballast Nedam geen extra financiële risico’s op. Crediteuren kunnen geen verhaal halen op Ballast Nedam N.V.. Ballast Nedam heeft wel garanties verstrekt op een drietal lopende PFI-projecten (PFI: Private Finance Initiative). Twee van deze garanties zijn nagenoeg afgehandeld. De derde garantie betreft een scholenproject in Londen. De onderhandelingen met de contractpartners in dit project hebben vooralsnog niet tot resultaat geleid. Het is niet uitgesloten dat een langdurige juridische procedure volgt. De overige garanties die Ballast Nedam verstrekt heeft, zijn gelimiteerd, niet direct opeisbaar en betreffen grotendeels afgeronde projecten. In 2003 is voor deze garanties een voorziening getroffen.

Overige
Bij de vaststelling van de jaarrekening 2002 van het Ballast Nedam Pensioenfonds bleek de vermogenspositie beter te zijn dan de in maart 2003 opgegeven raming. Dit heeft geleid tot een bijstelling met Euro 9 mln van de bijdrage door Ballast Nedam zoals die over 2002 in de jaarrekening is opgenomen.

Orderportefeuille Infrastructuur
De omvang van de orderportefeuille van Infrastructuur Nederland is kleiner dan voorgaande jaren door de daarin optredende invloed van de grote infrastructurele werken die nu in uitvoering zijn. De orderportefeuille van Ballast Nedam Infra is voor 2004 echter goed gevuld.
In consortiumverband is gestart met de realisatie van Rijksweg N31. Het consortium zorgt daarbij voor het ontwerp, de realisatie, de financiering en twintig jaar onderhoud. Ook in het contract van de N273 (bij Haelen) is meerjarig onderhoud van de weg opgenomen.

PPS
Ballast Nedam Infra richt zich ook op stedelijke herinrichting. Een voorbeeld is de PPS-constructie met de gemeente Leeuwarden waarin stedelijke vernieuwing integraal wordt aangepakt. In Rotterdam en Eindhoven is Ballast Nedam Infra gestart met contracten voor het ontwerp, de aanleg, exploitatie en onderhoud van ondergrondse afvalopslag.
Deze contracten zijn voorbeelden van onze marktbenadering waarin Ballast Nedam minder afhankelijk is van de traditionele aanbestedingsmarkt voor uitsluitend de aanleg.

Ook Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. Bij de peilstand per jaareinde was de orderportefeuille kleiner dan het jaar daarvoor, maar dit is in de eerste twee maanden van 2004 aanzienlijk bijgetrokken door een aantal verworven grote opdrachten. Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling heeft een gezonde hoeveelheid commerciële posities welke in 2003 zijn uitgebreid naar ca. 337 hectare. Deze grondposities vormen een ontwikkelingspotentieel dat wordt geschat op ca. Euro 3 miljard. Op dit moment is ca. 20% van de omzet afkomstig van eigen ontwikkelingen.

De afname van de orderportefeuille van Ballast Nedam International reflecteert de afbouw van de internationale activiteiten. Begin 2005 wordt het laatste grote project afgerond.

Mededingingswet
De Nederlandse Mededingingsautoriteit NMa heeft aan Ballast Nedam boetes opgelegd voor overtredingen van de Mededingingswet. Ballast Nedam heeft hiertegen juridisch verweer ingeroepen. De uitkomst van deze procedures is dermate onzeker, dat er geen voorziening voor deze boetes is opgenomen. Ballast Nedam heeft de NMa volledige medewerking toegezegd voor het verstrekken van relevante informatie over mogelijke overtredingen in de periode 1998-2001.

Ballast Nedam heeft een interne Gedragscode vastgesteld en heeft zich aangemeld bij de Stichting Bescherming Integriteit Bouwnijverheid. Hiermee wordt o.a. de stipte naleving van de Mededingingswet als gedragsregel onderstreept.

Vooruitzichten voor 2004
Op dit moment kunnen wij door de onzekerheden op de diverse markten geen concrete winstverwachting uitspreken. De volgende verwachtingen zijn echter gerechtvaardigd:

– De Nederlandse divisie Ballast Nedam Infra zal haar marktpositie in de komende jaren handhaven, maar die zal zeker worden beïnvloed door overheidsmaatregelen in de weg- en waterbouw, alsmede door de druk op het prijsniveau.

– Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling is positief gestemd over 2004. Door de capaciteiten van deze divisie, de omvang en de uitstekende kwaliteit van de orderportefeuille zal Bouw en Ontwikkeling zich naar verwachting kunnen onttrekken aan de algemene verslechtering in haar marktsegmenten.

– De divisie Ballast Nedam Industrie en Toelevering opereert op een aantal deelmarkten met verschillende marktomstandigheden. Met name de prefab-betonmarkt heeft last van overcapaciteit en (mede daardoor) een laag prijsniveau. Door de in dit cluster getroffen efficiëncymaatregelen is de kostprijsfactor echter sterk verbeterd en moet een hoger resultaat mogelijk zijn.

– De internationale divisie zal geen projecten meer aannemen. De internationale activiteiten die Ballast Nedam Infra zal (blijven) uitvoeren, zijn beperkt in omvang en risico.

Samenvattend verwachten we dat het operationele resultaat verder zal verbeteren. Eventuele effecten van mogelijke overtreding van de Mededingingswet zijn buiten beschouwing gelaten. Het nettoresultaat zal door het karakter van de belastingbate in 2003, uiteraard lager uitkomen.