2009 voor Grontmij een moeilijk jaar

• Totale bedrijfsopbrengsten € 800 miljoen (2008: € 844 miljoen), netto bedrijfsopbrengsten € 630 miljoen (2008: € 664 miljoen);
• Operationeel resultaat (EBITA*) € 45 miljoen (2008: € 53 miljoen);
• Winst na belastingen € 20,4 miljoen na herstructureringskosten van € 11,7 miljoen (2008: € 38,8 miljoen);
• Operationele marge 5,6% (2008: 6,3%) – (EBITA* als percentage van de totale bedrijfsopbrengsten);
• Kasstroom uit operationele activiteiten € 52,3 miljoen (2008: € 34,5 miljoen), cash conversion 104% (2008: 74%);
• Winst per aandeel € 1,14 (2008: € 2,16);
• Voorgesteld dividend: € 1,00 per aandeel ter keuze in aandelen of contanten (2008: € 1,15 in contanten); pay out ratio van 88% (2008: 53%);
• Nieuwe structuur, verbeterde kostenbasis en kasstroom creëren een platform voor lange termijn groei.

Commentaar Sylvo Thijsen, voorzitter Grontmij N.V.: ‘Na vijf achtereenvolgende jaren van groei, is 2009 voor Grontmij een moeilijk jaar gebleken waarin onze gerapporteerde winst is gedaald. Na een optimistisch eerste halfjaar met een sterke orderportefeuille, begonnen steeds meer klanten de economische teruggang te voelen. Belangrijke lange termijn projecten werden uitgesteld maar ook onze korte termijn orderportefeuille kwam onder druk te staan. De algehele vraag is met bijna 5% (3% autonoom en 2% als gevolg van valuta-effecten) van de totale bedrijfsopbrengsten afgenomen en ging samen met een lager aantal in rekening te brengen uren en druk op de uurtarieven. België, Duitsland, Polen en Zweden behielden een gezonde EBITA-marge tussen 9 en 12%. De winst voor het jaar werd negatief beïnvloed door de verslechterde markt voor de bouw en industrie, vooral in Denemarken, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Herstructureringskosten en -voorzieningen van € 11,7 miljoen verlaagden de winst na belasting tot € 20,4 miljoen. Als antwoord op de verslechterde vraag uit de markt is ons personeelsbestand met ruim 400 medewerkers afgenomen, voornamelijk in het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Nederland. Daarnaast werden overtollige kosten geschrapt en zullen slecht presterende activiteiten worden afgestoten. Door de toegenomen focus op performance and cash management kunnen we een relatief hoog dividend handhaven. Onze strategie voor 2010-2015 en de nieuwe structuur met business lines geven een sterke fundering voor lange termijngroei.. De business lines Planning & Design, Transportation & Mobility en Water & Energy zijn een logisch antwoord op de lange termijn vraag naar onze diensten die voortvloeit uit factoren zoals klimaatverandering, bevolkingsgroei en verstedelijking en de ontwikkeling van de Europese Unie en waar Grontmij de komende vijf jaar van kan profiteren.’

Financieel overzicht
Resultaten per 31 december 2009
Het resultaat van de Groep weerspiegelt de teruggelopen vraag in de meeste regio’s en business lines maar laat een verbetering In de kasstroom en het beheer van werkkapitaal zien.

Bedrijfsopbrengsten en EBITA
De totale bedrijfsopbrengsten zijn met 5% afgenomen naar € 800 miljoen in 2009 (2008: € 844 miljoen). Bijna de helft van deze afname (€ 20 miljoen) is te wijten aan het effect van de zwakkere Britse pond, de Zweedse kroon en de Poolse zloty ten opzichte van de euro. De autonome totale bedrijfsopbrengsten zijn afgenomen met € 24 miljoen (3%). Dit is voornamelijk het gevolg van verminderde vraag, met name in de bouw- en industrieactiviteiten in de private sector, van het verslechterde economische klimaat en de uitgestelde vraag in de Britse gereguleerde watersector. Desondanks wist de brutomarge voor herstructureringskosten zich te handhaven op 18,9%.

De onderliggende EBITA, voor investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode en herstructureringskosten en -voorzieningen, daalde met 15% naar € 44,7 miljoen (2008: € 53 miljoen). Het effect van zwakkere valuta bedroeg € 2 miljoen (4%) negatief.

De bijdrage van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode is niet opgenomen in de berekening van de onderliggende EBITA in de verslagperiode en vergelijkingsperiode. Er zijn namelijk belangrijke en variabele winsten op de verkoop van dergelijke investeringen geweest die niet representatief zijn voor de resultaten uit de kern (ontwerp- en ingenieurs) activiteiten. De bijdrage van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode bestaat uit het aandeel in de resultaten uit joint ventures en deelnemingen waarin de Groep geen controlerend belang heeft, en als het resultaat uit verkoop van joint ventures en deelnemingen.

Investeringen volgens de ‘equity’-methode
Het aandeel van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode in het resultaat nam met 40% af naar € 2,7 miljoen (2008: € 4,5 miljoen) vanwege de lagere bijdrage in met name Nederland door de verkoop van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode. De winst op de verkoop van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode bedroeg € 5,3 miljoen (2008: € 8,2 miljoen) en betrof het tweede deel van de verkoop van een activum. Het eerste deel van deze verkooptransactie is in 2008 in de boeken opgenomen.

Amortisatie
De amortisatie over de verslagperiode nam toe tot € 7,7 miljoen (2008: € 6,9 miljoen), Hiertoe behoort € 0,7 miljoen (2008: € 0) aan amortisatie van immateriële activa van een deelneming.

Netto financieringslasten
De netto financieringslasten namen af naar € 5,3 miljoen (2008: € 7,5 miljoen) vanwege de lagere marktrente. Hoewel de rente op de acquisitiefinanciering in EUR en GBP is vastgelegd door twee renteswaps (EUR en GBP), heeft de onderneming toch kunnen profiteren van de lagere rente op bedrijfskredieten. Dit heeft een aanzienlijke besparing opgeleverd.

Herstructureringskosten en -voorzieningen
Gedurende de verslagperiode, waarin de effecten van het verslechterde economische klimaat duidelijk werden door vraaguitval in sommige regio’s en business lines van de Groep, heeft het management diverse maatregelen getroffen. Deze maatregelen behelsden onder andere de reductie van boventallig direct personeel in delen van de groep waar de verminderde vraag naar verwachting nog zal voortduren, vermindering van indirecte kosten en aanpassing van de boekwaarde van enkele activa.

Dit resulteerde in herstructureringslasten in de verslagperiode van € 4,5 miljoen (2008: € 0,1 miljoen), voornamelijk door afvloeiingsregelingen voor direct personeel in de bouw- en industrieactiviteiten van de Groep in de private sector. Daarnaast werden nadere voorzieningen ter grootte van € 7,2 miljoen getroffen voor verdere herstructurering. De uitgaven in 2009 en nadere voorzieningen hebben geleid tot netto kosten in de winst- en verliesrekening over de verslagperiode van € 11,7 miljoen. Naar verwachting zal dit leiden tot een lagere kostenbasis en een grotere veerkracht van de Groep in de toekomst. De eerste voordelen ter grootte van € 3-5 miljoen verwachten wij in de tweede helft van 2010.

Belastingen
Het effectieve belastingpercentage is in de verslagperiode toegenomen naar 27,2% (2008: 23,6%), vooral door de naar verhouding hogere winstbijdrage uit landen met een hoger belastingtarief (België en Duitsland), en lagere onbelaste bijdragen van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode.

Winst per aandeel
De gewone winst per aandeel daalde naar € 1,14 (2008: € 2,16) door het afgenomen resultaat en de herstructureringskosten en -voorzieningen in de verslagperiode. De winst per aandeel exclusief de effecten van herstructureringskosten en -voorzieningen, amortisatie en investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode (aangepaste winst per aandeel), bedraagt € 1,78 (2008: € 1,84) en vertoont een veel geringere afname (3%).

Kostenbeheer en treasury
In het verslagjaar heeft de Groep nog meer de aandacht gericht op vermindering van het werkkapitaal, en verbetering van het kostenbeheer en de treasury activiteiten.

Door de sterkere focus op kostenbeheer en treasury activiteiten, is de cash conversion uit operationele activiteiten sterk verbeterd tot 104% (2008: 74%). De cash conversion geeft de mate aan waarin de onderliggende winsten van de Groep binnen de verslagperiode worden omgezet in liquide middelen. De verbetering is grotendeels het gevolg van de verbeterde facturering en invorderingsactiviteiten aan het einde van de verslagperiode.

Het effectievere beheer van werkkapitaal resulteerde, dankzij een verbeterde facturering, in een afname van onderhanden projecten en voorraden van € 43 miljoen naar € 32 miljoen, en een lichte afname in handelsvorderingen van € 141 miljoen naar € 139 miljoen. Hierdoor is de totale netto schuldpositie afgenomen tot € -75 miljoen (2008: € -87 miljoen).

Dividend
Het voorgestelde slotdividend per aandeel van € 1,00 (2008: € 1,15) betekent een daling van 13% ten opzichte van 2008, maar een hoog uitkeringspercentage van 88% van de winst, ondanks de daling in de winst per aandeel naar € 1,14 (47%).

Dit dividend zal bij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 18 mei 2010 worden voorgesteld en zal worden uitbetaald in de vorm van (certificaten van ) gewone aandelen of contanten. De uit te geven (certificaten van ) gewone aandelen zullen gerechtigd zijn tot het dividend over het gehele jaar.

De verbetering in de cash conversion van het bedrijfsresultaat heeft geresulteerd in netto liquide middelen uit operationele activiteiten van € 52,3 miljoen. Dit staat gelijk aan cash earnings per aandeel van € 2,94 (2008: € 1,94). Het voorgestelde slotdividend per aandeel van € 1,00 betekent een dividend uitkering uitgedrukt als een percentage van de kasstroom uit operationele activiteiten van 34% (2008: 59%).

Landen
De verdeling van de resultaten per land is als volgt:

Scandinavië
Denemarken
Grontmij zag de bedrijfsopbrengsten in Denemarken afnemen tot € 163,7 miljoen, hoofdzakelijk door verminderde activiteiten in de bouwsector. De sterke resultaten in de transport sector compenseerden deze afname gedeeltelijk. De herstructureringskosten van € 0,2 miljoen in het verslagjaar werden besteed aan de reductie van direct personeel in de bouwdivisie. Voorts is er een herstructureringsvoorziening van € 1,1 miljoen getroffen voor wijzigingen in het management. De onderliggende EBITA voor resultaat van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode, herstructureringskosten en voorzieningen daalde naar € 10,5 miljoen. Een vermindering van de indirecte overhead maakte dit gedeeltelijk goed.

Zweden
De activiteiten van Grontmij in Zweden hebben geleid tot een afname van de bedrijfsopbrengsten naar € 77,7 miljoen door de geringere activiteit in de private bouwsector. Tijdige maatregelen van het management om de directe en indirecte kosten terug te dringen, € 0,3 miljoen aan herstructureringskosten uit te geven, in combinatie met sterke resultaten in de transportsector, hebben geresulteerd in een stijging van de onderliggende EBITA naar € 7,4 miljoen, ondanks de zwakke Zweedse kroon ten opzichte van de euro.

Benelux
België
Bij Grontmij in België zijn de bedrijfsopbrengsten afgenomen tot € 54,7 miljoen, vooral door de geringere activiteit in de industriesector vanwege de economische crisis. Er is een herstructureringsvoorziening van € 0,6 miljoen getroffen om de overhead te verminderen. De bijdrage van investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode steeg naar € 2,4 miljoen dankzij sterkere resultaten in de transportsector. De aangepaste EBITA nam af naar € 4,8 miljoen, 8,8% van de totale bedrijfsopbrengsten.

Nederland
In Nederland namen de bedrijfsopbrengsten af naar € 323,9 miljoen. De EBITA voor herstructureringsvoorzieningen en -kosten en voor investeringen verwerkt volgens de ‘equity’-methode bedroeg € 19,6 miljoen. Gezien de terugval in de activiteiten en productiviteit in de private bouwsector, is een herstructureringsvoorziening van € 4,1 miljoen getroffen om de directe en indirecte kosten terug te dringen en om de onderneming een sterkere positie voor de toekomst te geven.

VK, Centraal & Oost-Europa
Duitsland en Polen
Bij de activiteiten van Grontmij in Duitsland en Polen namen de bedrijfsopbrengsten licht toe tot € 67,1 miljoen vanwege sterke resultaten in alle sectoren, ondanks de economische crisis. In Duitsland is een herstructureringsvoorziening van € 0,2 miljoen getroffen om in de toekomst te profiteren van verdere kostenbesparingen. In Polen verwaterden de sterke resultaten door de zwakke Poolse zloty ten opzichte van de euro. De aangepaste EBITA in Duitsland en Polen nam weliswaar af van € 8,5 miljoen naar € 7,4 miljoen, maar de operationele marge (EBITA /totale bedrijfsopbrengsten) bedroeg nog altijd 11,0%.

Verenigd Koninkrijk en Ierland
In het Verenigd Koninkrijk en Ierland zag Grontmij de bedrijfsopbrengsten met 20% afnemen naar € 93,1 miljoen door minder activiteiten in de private bouwsector en uitgestelde orders en geringere activiteit in de watersector. Bovendien is de Britse pond ten opzichte van de euro sterk in waarde gedaald. Als reactie op de afgenomen activiteiten, heeft het management in een vroeg stadium ingrijpende maatregelen genomen om de directe en indirecte kosten terug te dringen, en € 2,6 miljoen aan herstructureringskosten besteed. De onderliggende EBITA voor herstructurering daalde naar € 4,6 miljoen, een rendement van 4,9% op de totale bedrijfsopbrengsten.

Overig
Grontmij heeft andere kleine activiteiten op projectbasis die een geringe omzetgroei naar € 23 miljoen realiseerden en een vermindering in EBITA naar € 0,4 miljoen.

Hoofdkantoor
De kosten van het hoofdkantoor van Grontmij vielen met € 8,4 miljoen hoger uit dan in 2008, voornamelijk vanwege hogere uitgaven voor centrale diensten. De overhead van het hoofdkantoor bedroeg 1,0% van de totale bedrijfsopbrengsten, vergeleken met 0,6% in 2008. Er zijn ingrijpende maatregelen genomen om de indirecte kosten terug te dringen. In de verslagperiode beliepen de herstructureringskosten € 1,4 miljoen en is er nog eens € 1,2 miljoen uitgetrokken voor herstructureringsvoorzieningen. Vanwege het verminderde totale groepsresultaat zijn de aanspraken op bonussen komen te vervallen, inclusief die van de Raad van Bestuur.

Duurzaam en maatschappelijk betrokken ondernemen
Grontmij zal vooraanstaand blijven in de industrie op het gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Beide zijn een integraal onderdeel van Grontmij’s missie om duurzame leef- en werkomgevingen te creëren. Grontmij is een van de weinige Europese ontwerp- en managementadviesbureaus dat verslag uitbrengt over haar prestaties op gebied van duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen op basis van de Global Reporting Initiative-richtlijnen. Dit jaar zet Grontmij een volgende stap en rapporteert zij over duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen op B+ niveau van de Global Reporting Initiative-richtlijnen.

Vooruitzichten voor 2010
Wij verwachten dat 2010 wederom een uitdagend jaar zal zijn waarin sommige markten zich zullen stabiliseren. In vergelijking met voorgaande jaren verwachten wij geen significante winst uit desinvestering. Ons kostenreductieplan moet een structurele kostenbesparing opleveren en de eerste voordelen daarvan zullen in de tweede helft van 2010 merkbaar zijn. Onze lange termijndoelstellingen zijn ambitieus; met name omdat we de korte termijn effecten van het huidige economische klimaat moeten verwerken door het verlagen van onze kostenbasis zoals is aangekondigd bij de publicatie van de derdekwartaalresultaten over 2009. De onderneming zal haar lokale marktposities verstevigen door de overheadkosten te verlagen en bedrijfsprocessen zoals IT en risicobeheersing verder te standaardiseren. Daarnaast zullen we ons blijven richten op kasstromen, vermindering van het werkkapitaal en verbetering van de treasury activiteiten. Op de middenlange termijn verwachten wij dat factoren als klimaatverandering, bevolkingsgroei, verstedelijking en de ontwikkeling van de Europese Unie de vraag naar onze diensten doen toenemen. Wij hebben vertrouwen in de lange termijndoelen die we voor de komende vijf jaar (2010-2015) hebben gesteld. De huidige economische omgeving is echter onzeker. Daarom zullen wij onze resultaatsverwachting voor 2010 nader invulling geven tijdens de bekendmaking van de halfjaarresultaten.

Grontmij is een toonaangevend ontwerp- en managementadviesbureau dat actief is op de groeimarkten water, energie, infrastructuur en duurzame planning en ontwerp. De kern van onze activiteiten is en blijft het creëren van waarde voor onze klanten door het ontwerpen en realiseren van een duurzame woon- en werkomgeving. Grontmij is het op drie na grootste advies- en ingenieursbureau in Europa met ruim 150 kantoren verspreid over Europa en nog eens 20 elders in de wereld. We bieden werk aan meer dan 8.000 professionals over de hele wereld. Onze keten van diensten loopt van grote, hernieuwbare water- en energie infrastructuurprojecten tot het ontwerpen van efficiënte en milieuvriendelijke vervoer- en transportnetwerken die vorm geven aan onze woon- en werkomgeving. Hoewel we kunnen bouwen op bijna een eeuw aan ervaring, geven we er de voorkeur aan vooruit te kijken en de wereld waarin we leven te verbeteren. Door bij al onze ontwerp-, advies- en managementdiensten duurzaamheid als uitgangspunt te nemen zijn onze gekwalificeerde mensen in staat om oplossingen te bedenken die de toekomst zowel vormgeven als respecteren.