Den Haag – Met de decentralisatie van een aantal concrete rijkstaken naar de provincies is de basis gelegd voor een bestuursakkoord (1) tussen rijk en provincies dat geldt van 2008 tot 2011. De provincies dragen € 600 miljoen (2) bij aan een verlichting van de rijksbegroting. Zij zien hun bijdragen mede in het perspectief van realisatie van rijksprojecten in de regio. De decentralisatie-agenda versterkt het profiel en de rol van de provincies op ruimtelijk-economisch terrein en op het gebied van cultuur, zoals de commissie Lodders half maart al adviseerde.

Het akkoord komt in belangrijke mate tegemoet aan het advies van de Commissie Lodders. Minister Ter Horst en de provincies zijn tevreden over het resultaat. Steeds vaker werken provincies als gebiedsregisseur aan integraal regionaal omgevingsbeleid. Waar het rijk de nationale kaders stelt op het terrein van ruimtelijke ordening, milieu, landelijk gebied, natuur, water, mobiliteit, economie en cultuur, zijn het de provincies die op het regionale niveau de lange termijnontwikkeling vormgeven en de beleidsagenda formuleren.

De voorstellen voor versterking van de positie van de provincie en voor decentralisatie naar de provincie hebben onder meer betrekking op de overdracht van enkele rijkswegen en vaarwegen, de gelden voor de stads- en dorpsvernieuwing voor de kleinere gemeenten (ISV), regionale uitvoeringsprojecten van de nota Ruimte, bodemsanering, externe veiligheid en de natuurwetgeving. Op cultureel terrein gaat het om afspraken over versterking van de provinciale rol bij de (modernisering van de) monumentenzorg, de Regionale Historische Centra en de Friese taal. Er zijn in totaal zes departementen bij betrokken BZK, VROM, V&W, OCW, EZ en LNV.

Ook hebben kabinet en provincies afgesproken dat de samenwerking bij de uitvoering van het beleid wordt geïntensiveerd en dat de rol van de provincies daarbij wordt versterkt. Zo is afgesproken dat bij de uitvoering van projecten nauwer wordt samengewerkt voor snellere realisatie van projecten. De huidige praktijk zoals die gevolgd is bij de A7 Rondweg Sneek, Ruimte voor de Rivier (bv IJsseldelta) en de A59 bij Rosmalen wordt hiermee voortgezet.

Daarnaast is overeenstemming bereikt over een verdere stroomlijning van het regionaal economisch beleid en komt er een pilot in Zuid-Nederland met de Dienst Landelijk Gebied.

Het akkoord bevestigt dat het interbestuurlijk toezicht op gemeenten in beginsel bij de provincies komt te liggen. Verder zijn er afspraken gemaakt over het belastinggebied van provincies. In 2010 valt de beslissing over een nieuw provinciaal belastinggebied. Ook stellen rijk en provincies een actieplan op om decentrale overheden in een vroeg stadium en intensiever te betrekken bij de Nederlandse besluitvorming in de Europese Unie.

IPO-voorzitter Franssen is tevreden met het akkoord. “Rijk en provincies geven elkaar de ruimte om resultaten te boeken. Ze lopen elkaar zo minder voor de voeten. Er is meer sprake van samenhang in de rol van de provincies en er spreekt vertrouwen uit in elkaar.”

1) Het betuursakkoord wordt de komende weken nog voor goedkeuring aan alle Provinciale Staten voorgelegd