IP/07/1361

Brussel, België – Op 19 september 2007 heeft het Europese energiebeleid een nieuwe impuls gekregen. De Europese Commissie is namelijk gekomen met een derde pakket wetgevingsvoorstellen[1] om ervoor te zorgen dat alle EU-burgers hun energieleverancier echt zelf kunnen kiezen en er hun voordeel mee kunnen doen. In de voorstellen staan de keuzevrijheid van de consument, eerlijkere prijzen, een schonere energie en de voorzieningszekerheid centraal.

In het pakket wordt duurzaamheid bevorderd doordat zuinig omgaan met energie wordt gestimuleerd en ook kleinere bedrijven die bijvoorbeeld in duurzame energie investeren, toegang krijgen tot de energiemarkt. Een concurrerende markt komt ook de voorzieningszekerheid ten goede omdat de voorwaarden voor investeringen in energiecentrales en transmissienetwerken verbeteren, hetgeen weer leidt tot minder onderbrekingen in de stroom- en gastoevoer. Ook komen er hardere waarborgen voor een eerlijke concurrentie met bedrijven uit derde landen.

Voorzitter Barroso van de Europese Commissie: Een open en eerlijke interne energiemarkt is voor de EU van essentieel belang om het hoofd te bieden aan de problemen die voortvloeien uit de klimaatverandering en een sterkere afhankelijkheid van invoer, en om mondiaal concurrerend te blijven. Het gaat erom dat de consument en het bedrijfsleven er beter van worden en dat bedrijven uit derde landen zich aan onze regels houden.

Commissaris Piebalgs, bevoegd voor energie: In de afgelopen tien jaar zijn we in de EU al een lange weg gegaan richting een interne markt voor energie. Het is tijd om de laatste stap te zetten en ervoor te zorgen dat alle particulieren en bedrijven echt profijt trekken. De EU moet daarom nu de nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de burgers hun eigen leverancier kunnen kiezen en de beste deal kunnen maken.

Commissaris Kroes, bevoegd voor mededinging: Het wordt tijd dat huishoudens en bedrijven ten volle kunnen profiteren van een concurrerende energiemarkt met een vrije leverancierskeuze en gunstigere prijzen. Met de voorstellen van vandaag komen deze voordelen binnen handbereik.

De interne energiemarkt moet elke afnemer, groot en klein, ten goede komen en de EU-energievoorziening moet een duurzamer, concurrerender en zekerder karakter krijgen. Daarom stelt de Commissie een aantal maatregelen voor die een aanvulling vormen op de bestaande regelgeving en het volgende beogen:

• productie en levering worden afgesplitst van transmissienetwerken. Het eigendom en het beheer van een netwerk worden "ontvlecht", met andere woorden het beheer van het elektriciteits- en gasnetwerk wordt gescheiden van productie- en leveringsactiviteiten. De Commissie geeft de voorkeur aan deze keuzemogelijkheid, waarbij een enkel bedrijf niet meer zowel eigenaar van het transmissiesysteem als producent of leverancier van energie is. Er wordt echter ook een tweede keuzemogelijkheid geboden. Daarbij mag een bestaand verticaal geïntegreerd bedrijf toch eigenaar blijven van het netwerk, maar wordt dit netwerk in de praktijk door een volledig onafhankelijk bedrijf of orgaan beheerd. Voor welke mogelijkheid ook wordt gekozen, het wordt hoe dan ook voor bedrijven aantrekkelijker om te investeren in nieuwe infrastructuur, interconnectiecapaciteit en nieuwe productiecapaciteit, hetgeen uitval en onnodige abrupte prijsstijgingen helpt voorkomen;
• de Commissie ziet het strategisch belang van energiebeleid. Daarom wordt ervoor gezorgd dat bedrijven uit derde landen die een groot belang willen nemen in of zelfs de zeggenschap willen verwerven over een EU-netwerk, aantoonbaar en onmiskenbaar voldoen aan dezelfde ontvlechtingsvereisten als die welke gelden voor een EU-bedrijf. De Commissie mag ingrijpen wanneer een koper niet kan aantonen dat hij niet direct én indirect actief is op het gebied van levering en productie;
• grensoverschrijdende handel in energie wordt bevorderd. Er wordt een agentschap voor de samenwerking tussen nationale energieregelgevers opgericht, dat bindende besluiten mag nemen en de werkzaamheden van de nationale regelgevende instanties aanvult. Daardoor kunnen grensoverschrijdende zaken op passende wijze worden afgehandeld en kan in de EU één echt Europees netwerk worden opgebouwd. Dit komt de diversiteit en voorzieningszekerheid ten goede;
• effectievere nationale regelgevende instanties. De nationale regelgevende instanties worden echt onafhankelijk;
• grensoverschrijdende samenwerking en investeringen worden bevorderd. Er komt een nieuw Europees netwerk voor transmissiesysteembeheerders, die samen gemeenschappelijke commerciële en technische codes en veiligheidsnormen gaan opstellen en die zich gaan bezighouden met de planning en coördinatie van de investeringen die op EU-niveau noodzakelijk zijn. Daardoor wordt de grensoverschrijdende handel vergemakkelijkt en ontstaat voor de beheerders een gelijker speelveld;
• grotere transparantie. Dankzij meer markttransparantie op het gebied van netwerkbeheer en levering krijgt elke partij gelijke toegang tot informatie, wordt de prijsstelling doorzichtiger, ontstaat meer vertrouwen in de markt en wordt marktmanipulatie tegengegaan;
• meer solidariteit. Met sterker geïntegreerde nationale markten zijn de lidstaten beter in staat om elkaar de helpende hand te reiken wanneer de energievoorziening ergens in gevaar komt.

Ook komt er voor de afnemer in 2008 een nieuw "handvest van de energieconsument" met maatregelen om armoede als gevolg van hoge brandstofprijzen tegen te gaan, met informatie over de keuze uit verschillende leveranciers en leveringsopties en met maatregelen om de overstap naar een andere energieleverancier minder omslachtig te maken en de burger te beschermen tegen dubieuze verkooppraktijken. In een aparte voorlichtingscampagne worden de consumenten geïnformeerd over hun rechten.

Op het voorgestelde maatregelenpakket is al vooruitgelopen in de mededeling van de Commissie over het energiebeleid in Europa[2], die op steun kon rekenen van de Europese Raad in maart 2007. Daarin is beschreven waarom het in het belang van de burger is dat de EU een nieuwe energiekoers gaat varen richting een duurzamere economie met minder verbruik van fossiele brandstoffen en met een grotere voorzieningszekerheid. Volledig concurrerende markten zijn daartoe van essentieel belang. Vanaf 1 juli 2007 mogen de burgers in de EU al hun eigen leverancier kiezen. In het nieuwe pakket moeten alle leveranciers voldoen aan hoge eisen wat betreft de dienstverlening, duurzaamheid en zekerheid.

De voorstellen van de Commissie voor de interne energiemarkt vormen een integraal onderdeel van de Lissabonstrategie en de energiestrategie van de EU. Ze worden besproken door de staatshoofden en regeringsleiders tijdens hun periodieke topontmoetingen.

Alle stukken zijn te vinden op: http://ec.europa.eu/energy/electricity/package_2007/index_en.htm

[1]

[2] (COM(2007) 1 definitief).

Meer informatie
MEMO/07/362 Questions and answers Energy policy