Den Haag – Minister Karla Peijs wil forenzen op enkele belangrijke fileknelpunten tijdelijk ‘gratis’ of goedkoop OV aanbieden. Dit staat in een kabinetsreactie, mede namens minister De Geus en de staatssecretarissen Ross en Rutte, op de initiatiefnota ‘Gratis’ openbaar vervoer (GOV) van Sharon Dijksma (PvdA).

Onder ‘gratis’ of goedkoop OV verstaat het kabinet “OV dat (nagenoeg) geheel wordt betaald door de overheid vanuit haar verantwoordelijkheid voor het OV en/of door een derde.” Een ‘derde’ is bijvoorbeeld een bedrijf voor zijn werknemers, of een gemeente, provincie of ministerie voor specifieke groepen inwoners.

Enerzijds wil Peijs er samen met het bedrijfsleven voor zorgen dat bij groot onderhoud aan het hoofdwegennet de overlast zoveel mogelijk beperkt blijft. Doel is forenzen een alternatief te bieden met zo weinig mogelijk kans op onvoorspelbare vertragingen bij wegwerkzaamheden.

Anderzijds wil de bewindsvrouw experimenten met tijdelijk ‘gratis’ of goedkoop OV voor forenzen op enkele belangrijke fileknelpunten, gefinancierd door overheden en bedrijfsleven.

Eerste doel is te laten zien dat het OV een volwaardig alternatief kan zijn op filegevoelige trajecten door forenzen op een makkelijke manier kennis te laten maken met het OV. Doel is niet alleen meer OV-gebruik tijdens de periode met ‘gratis’ of goedkoop OV, maar vooral meer OV-gebruik daarna.

Tweede doel is in de praktijk na te gaan in hoeverre het OV er in de spits daadwerkelijk voor kan zorgen dat méér mensen de stad in kunnen of de top van de files wordt afgevlakt. Peijs ziet het als winst wanneer méér OV-gebruik in de spits leidt tot een verbetering van de stedelijke bereikbaarheid.

Maatwerk voor specifieke groepen
Het kabinet ziet geen zwaarwegende redenen om op nationale schaal ‘gratis’ of goedkoop OV aan te bieden aan ouderen, gehandicapten, minderjarige mbo-scholieren en werkzoekenden. Voor minderjarige mbo-scholieren wordt nog nader onderzoek verricht. Voor specifieke groepen kunnen rijk of gemeente ‘gratis’ of goedkoop OV inkopen. Deze vorm van maatwerk sluit aan bij de ontwikkeling in Vlaanderen waar 10 procent van de ritten wordt medegefinancierd door een derde.

Ontwikkelingen in Vlaanderen
De kabinetsreactie is mede gebaseerd op het rapport ‘Benchmark OV Vlaanderen’ van TransTec. Dit bureau heeft een objectief en feitelijk onderzoek verricht naar de mobiliteitsontwikkelingen in Vlaanderen. Het gebruik van het OV is in Vlaanderen de afgelopen jaren fors gegroeid. Hierdoor heeft Vlaanderen een achterstand ten opzichte van Nederland ingehaald. Een causaal verband tussen de stijging van het OV-gebruik enerzijds en de afnemende groei van het autogebruik anderzijds, kan TransTec echter niet aantonen.

Peijs ziet in het Vlaamse OV-beleid een aantal succesfactoren die voor Nederland het bestuderen waard zijn: marketing en financiering door derden bijvoorbeeld.

Lees ook de Kabinetsreactie op initiatiefnota ‘gratis‘ openbaar vervoer
van 17 mei 2006