Negentien gemeenten krijgen van het Rijk een bijdrage om hun dorp, buurt of wijk aardgasvrij te maken. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft er bijna 100 miljoen voor uitgetrokken. Het gaat om de tweede subsidieronde binnen het Programma aardgasvrije wijken. In totaal deden 71 gemeenten een aanvraag.

Binnen het Programma aardgasvrije wijken (PAW) doen gemeenten met steun van het Rijk kennis en ervaring op verschillende manieren van het gas af te stappen. In oktober 2018 gingen de eerste 27 gemeenten daarmee van start. Het programma moet helpen om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te bereiken om tot 2030 anderhalf miljoen gebouwen te verduurzamen. De verwachting is dat binnen het PAW zo’n 50.000 woningen en andere gebouwen aardgasvrij of aardgasvrij-ready worden door over te stappen op een duurzamere energievorm. De 46 wijken die nu binnen de eerste en tweede fase subsidie krijgen, tellen ongeveer 35.000 panden.

Deelnemers

De negentien gemeenten en hun wijken of buurten die in de tweede ronde subsidie hebben gekregen zijn: Amsterdam (Willhelmina Gasthuis), Apeldoorn (Kerschoten en Kerschoten-West), Arnhem (Elderveld-Noord), Deventer (Zandwerd), De Wolden (Schoolkring Ansen), Doesburg (De Ooi), Goeree-Overflakkee (Stad aan ’t Haringvliet), Groningen (De Wijert), Hilversum (De Hilversumse Meent), Hoogeveen (Erflanden), Lingewaard (Zilverkamp), Nijmegen (Hengstdal), Opsterland (Wijnjewoude), Pijnacker-Nootdorp (Klapwijk), Roermond (Maasniel, Tegelarijeveld), Rotterdam (Bospolder-Tussendijken), Den Bosch (Het Zand), Venlo (Hagerhof-Oost) en Zwolle (Berkum).

Zes gemeenten gaan aan de slag met aquathermie. Het gaat om thermische energie uit oppervlaktewater (TEO) in Amsterdam, Doesburg en Venlo. De gemeentes Apeldoorn, Arnhem en Deventer beproeven thermische energie uit afvalwater (TEA). Twee kiezen er voor waterstof (Goeree-Overflakkee en Hoogeveen), twee andere voor geothermie (Zwolle en Pijnacker-Nootdorp).

Meer variatie

Nu het aantal deelnemende gemeenten en dus het aantal te verduurzamen panden toeneemt, ontstaat er ook meer variatie in de warmtechnieken, het type wijken en woningen en de manier waarop bewoners participeren. Bij de selectie van de negentien nieuwe gemeenten in het PAW is ook gekeken of en op welke manier bezig zijn met andere klimaatopgaves, zoals circulair bouwen en klimaatadaptatie.

Volgend jaar is er een derde subsidieronde aardgasvrije wijken. Daarin ligt meer nadruk liggen op oplossingen die tot een flinke reductie van CO2-uitstoot kunnen leiden.

In het Programma aardgasvrije wijken (PAW) werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Interprovinciaal Overleg, de Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Purmerend

Eerder deze maand ontstond er landelijke commotie in de media over de gemeente Purmerend, met de wijk Overwhere-Zuid een van de proeftuinen uit de eerste subsidieronde. Het project inmiddels zou met de nodige tegenvallers te kampen hebben en inmiddels stilgevallen zijn.

In een openbare brief op de gemeentelijke website schrijft wethouder Paul van Meekeren dat het anders zit. Dat er op dit moment buiten geen werkzaamheden plaatsvinden, betekent niet dat het project stilligt. Volgens de wethouder is de gemeente op dit moment bezig met minder zichtbare werkzaamheden zoals onderzoek, voorbereiding en ontwerp. Ook wil Purmerend de lessen uit het eerste deelgebied vertalen naar een uitvoeringsplan voor de rest van het gebied. De gemeenteraad zal daar eind dit jaar over debatteren.

Rekenkamer kritisch

De Algemene Rekenkamer kwam dit voorjaar met een kritisch rapport over het PAZ. Volgens de Rekenkamer draagt het programma onvoldoende bij aan de doelstellingen van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In de periode 2018-2019 is 150 miljoen euro besteed aan het programma en zouden er ruim 2.000 woningen aardgasvrij gemaakt moeten zijn. De Rekenkamer constateert dat dat er eind 2019 nog maar een beperkt aantal waren.