Den Haag – Hardnekkige problemen worden niet opgelost
Een andere manier van omgaan met de Noordzee is urgent. Het huidige beleid en beheer van de Noordzee, zoals recent bekrachtigd in het Integraal Beheerplan 2015 (IBN2015), biedt voor de langere termijn geen passend antwoord op de grote problemen van de Noordzee. Klimaatverandering zal grote gevolgen hebben voor de bescherming van onze kust en voor het zeeleven. Overbevissing, vernietiging van zeeleven en verontreiniging van het zeewater worden weliswaar aangepakt, maar niet opgelost.

De rijkdom van de Noordzee wordt onderbenut
Het huidige beleid erkent de economische en ecologische waarde van de Noordzee wel, maar voorziet niet in een effectieve en duurzame benutting van de zee. Het gevoerde beleid is te afwachtend en te sterk gericht op regulering: Als iemand iets wil op de Noordzee, bekijkt de overheid of het past. De langetermijneffecten op ecologie en economie en de samenhang met andere activiteiten spelen daarbij nauwelijks een rol. Kansen voor bijvoorbeeld duurzame aquacultuur, combinaties van natuur en recreatie, en duurzame energieopwekking blijven hierdoor onderbenut en zullen dat in de toekomst ook blijven.

Neem het natuurlijke zeesysteem als uitgangspunt
In plaats van te reageren op menselijke activiteiten en daaraan randvoorwaarden te stellen zou het beleid zich moeten richten op de werking van het natuurlijke systeem in de Noordzee. Begrip van en respect voor het natuurlijk systeem moeten de basis vormen voor het menselijk handelen op zee. Dat betekent niet alleen dat de zee beschermd wordt en kans krijgt op herstel. Ook zullen ontwikkelingen met nieuwe toepassingen mogelijk moeten worden, op een manier die rekening houdt met de dynamiek van de zee. Denk bijvoorbeeld aan de aanleg van kunstriffen, het hergebruik van offshore-installaties of duurzame energieopwekking. Alleen door het natuurlijk systeem centraal te stellen zal de verborgen rijkdom van de zee zichtbaar worden en benut kunnen worden.

Noodzaak: een actieve overheid
Een andere manier van omgaan met de Noordzee vraagt om een nieuwe overheidsrol. De Raad stelt voor dat de overheid een investeringsfonds voor de Noordzee in het leven roept. Daaruit financiert de overheid innovatieve, duurzame experimenten, draagt zij bij aan gewenste ontwikkelingen zoals het bundelen van energie-infrastructuur en geeft zij verduurzaming van de visserijsector een extra impuls.

Wet- en regelgeving moet experimenten met nieuwe gebruiksvormen op zee mogelijk maken; ‘leren door doen’ moet de plaats innemen van het vooraf eindeloos studeren. Verder zal het overheidsbeleid voor de Noordzee continu aangepast moeten worden op nieuwe kennis, inzichten en veranderingen in de zee. Want de zee verandert ook continu.

Om deze actieve overheidsrol te kunnen waarmaken moet de Noordzee een plek hoog op de politieke en maatschappelijke agenda krijgen. De Raad is daarom voorstander van één bestuurlijk gezicht voor de Noordzee: de Noordzeeminister.