Het een van de opgaves voor de overheid de komende jaren: het arsenaal aan bruggen dat ons land rijk is, raakt op leeftijd en moet vernieuwd worden. Drie partijen komen nu met een aanbod: een seriematige renovatie van (in eerste instantie) betonnen bruggen. Operatie Brugrenovatie heet het plan, waarmee de opdrachtgever in één keer geholpen wordt met onderzoek, advies en reparatie.

Het beeld zal velen nog op het netvlies staan, de aanblik van de ingestorte Morandi-brug in Genua. Die begaf het in augustus 2018 zonder ook maar één waarschuwing te geven. Er reed volop verkeer over de brug, die tussen 1963 en 1967 gebouwd werd. De tuibrug van voorgespannen beton was nog geen zestig jaar oud. Bij het instorten kwamen 43 mensen om het leven.

Metaalmoeheid

Minder bekend zijn de gevallen in de VS waarbij bruggen het spontaan begaven. Bijvoorbeeld in 2007 de Mississippibrug over de gelijknamige rivier bij Mineapolis. De stalen brug was geopend in 1967 en dus pas 40 jaar oud. Constructiefouten en metaalmoeheid waren de oorzaak, bleek uit onderzoek.

Recenter, begin vorig jaar, stortten meerdere auto’s het dal in nadat de Fern Hollow Bridge bij Pittsburg bezweek. Die was in 1973 in gebruik genomen. Het toeval wilde dat die dag net president Joe Biden naar de regio op weg was om te praten over vernieuwing van de infrastructuur. Bij het aanschouwen van de puinhoop moet hij gezegd hebben het verbijsterend te vinden ‘dat we al zoveel jaren achterlopen op infrastructuur.’

Merwedebrug

In Nederland hebben we ook al problemen gehad. Gelukkig heeft dat nog niet tot instorten geleid. Maar het was wel even schrikken toen Rijkswaterstaat in 2016 bij inspectie van de Merwedebrug in de A27 bij Gorinchem haarscheurtjes vond. Onmiddellijk werd de snelweg afgesloten voor zwaar verkeer, wat tot enorme overlast voor de transportsector leidde. Een reparatie, waar de scheepvaart weer veel last van had, bracht de brug weer terug in betrouwbare staat zodat vrachtwagens en bussen er weer overheen mochten rijden. En onlangs schreven we hier over de Zwartewaterbrug bij Hasselt: die moet binnen een paar jaar vervangen worden. Toch was een snelle noodreparatie dit jaar al nodig. Overigens ging dat om het ophaalmechanisme van het beweegbare deel en niet om de constructie op zich. Of kijk naar de Nelson Mandelabrug in Zoetermeer.

Het zijn voorbeelden die de diverse overheden tot nadenken moeten stemmen. Daar stapt BAM Infra Nederland met een passend aanbod de markt in, samen met beton- en staalreparateur SealteQ en Nebest Adviesgroep. De drie partijen hebben een programma ontwikkeld om betonnen bruggen te renoveren met een seriematige totaalaanpak. Niet steeds het wiel uitvinden, dat biedt natuurlijk voordelen.

Consortium

Om de levensduur van bruggen te verlengen staan beheerders zoals gemeentes en provincies voor een grote uitdaging,’ zegt BAM. ‘Want hoe is het met de staat van de bestaande betonnen bruggen gesteld, en hoe kan je dat beoordelen? Wij zien als consortium met SealteQ en Nebest de noodzaak van slimme, efficiënte oplossingen voor deze opgave. Wat eerst nodig is, is inzicht in de constructieve toestand van de kunstwerken.’

BAM richt zich samen met de twee partners op de levensduurverlenging van zoveel mogelijk betonnen bruggen. De levensduur is met minstens dertig jaar te verlengen, schrijven de drie in een brochure over het aanbod. De seriematige aanpak zorgt voor efficiëncy en duurzaamheid: ‘Met het renoveren voorkomen we dat bruggen en viaducten moeten worden vervangen. Dat is duurzaam, vanwege een beperkte CO₂-uitstoot en minder inzet van nieuwe grondstoffen en materialen. Daarnaast borgen we ook veiligheid en beperken we overlast voor de omgeving.’

Monitoren

De aandacht voor de brug stopt niet op het moment dat deze gerenoveerd is. BAM blijft de bruggen monitoren. Bovendien geven BAM, Nebest (gespecialiseerd in inspectie, onderzoek en advisering) en Sealteq (beschermen van civieltechnische, infrastructuele en industriële installatie) advies dat nodig is om te komen tot inzicht wat er nodig is om een of meer soortgelijke bruggen up-to-date te brengen of te houden. Nick Overkamp is constructeur en conceptmanager bij BAM. Hij wijst op twee bruggen die het afgelopen jaar onderhanden zijn genomen. ‘Het afgelopen jaar hebben we deze aanpak concreet gemaakt en getest. Inmiddels worden de eerste twee bruggen gerenoveerd: de Markbrug in Moerdijk en de Nollenbrug in Noord-Holland. Dit proeft naar meer, wij zijn klaar om verder uit te breiden.’

Het seriematig renoveren van bruggen is ook duurzamer dan vervanging. Dat komt omdat er gebruik wordt gemaakt van bestaand materiaal. Bovendien komt er bij renovatie veel minder transport om de hoek kijkenen is het geen grote logistieke operatie. Als klap op de vuurpijl kan de brug ook nog eens versterkt worden, wat een prettige bijkomstigheid is in tijden dat zowel het vrachtverkeer als het personenverkeer met zijn zware elektrische personenauto’s een aanmerkelijk grotere aanslag doet op de infrastructuur.

Dashboard

De totaalaanpak bestaat uit drie fasen: inspectie en renovatieadvies, duurzame seriematige renovatie en service en monitoring. Inspectie van de bruggen gebeurt met een drone, historische data en een fysieke inspectie. Op basis daarvan volgt er een integraal renovatieadvies waarvan de opdrachtgever keuzes kan maken. Vervolgens voert een team van vaste partners de werkzaamheden uit en zorgt daarbij ook vooromgevingsmanagement. Daarmee streeft het driemanschap naar optimale bereikbaarheid en minimale verkeershinder. En als de klus geklaard is geeft een online dashboard op basis van de vergaarde kennisinzicht in de onderhoudsstaat en benodigde eventuele toekomstige maatregelen.

Lees ook:

Reparatie Nelson Mandelabrug in Zoetermeer loopt uit

Zwartewaterbrug wordt opgelapt