Programma’s Beter Benutten en iCentrale slaan handen ineen voor verbetering private dienstverlening en lagere overheidskosten

De programma’s Beter Benutten en iCentrale gaan komende zomer een samenwerking aan op het gebied van sturing van verkeer, vervoer, toezicht en veiligheid. Door vaker te kiezen voor geïntegreerde private diensten en minder zelf in eigen beheer uit te laten voeren door decentrale overheden, kan de dienstverlening aan mobilisten en burgers verder verbeteren. Bovendien worden overheidsbestedingen structureel beperkt.

In het programma iCentrale werken bedrijven, provincies en gemeenten samen om centrale bediening van bijvoorbeeld tunnels, bruggen en sluizen anders en vooral slimmer te organiseren. Ook wordt beoogd om de inzet van verkeersmaatregelen, stadstoezicht en –beheer te herstructureren. Tot nu toe werken decentrale overheden met eigen (bedien)centrales, eigen technische systemen en eigen personeel, wat ook nog eens per domein (tunnels, wegen, vaarwegen, stadstoegang) verschilt. Enerzijds vormen deze centrales het kloppend hart van de aansturing van verkeer, vervoer, toezicht en veiligheid. Anderzijds kosten ze decentrale overheden jaarlijks veel geld: investeringen, beheer en onderhoud en hoge structurele exploitatiekosten.

Technologische ontwikkelingen en initiatieven van marktpartijen bieden kansen voor een andere aanpak. In een iCentrale worden deze activiteiten slim gecombineerd en geïntegreerd, met een afgestemde rolverdeling tussen publieke partijen en private dienstverleners. Naast integratie van domeinen, taken, systemen en meer onderlinge samenwerking, heeft een iCentrale als belangrijke doelstelling om meer private diensten aan te bieden en kansen te bieden aan overheden om diensten niet in eigen beheer te hoeven uitvoeren. Bedrijven leveren straks een uitgebreid dienstenpakket inclusief deskundig personeel en gaan aan de slag op basis van vooraf te maken prestatieafspraken: “traffic, transport and safety as a service” dus.

Voordelen
Voor overheden betekent dit een structurele reductie in kosten (exploitatie en vervanging). Daarnaast zal de bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid en toezicht in de (stads)omgeving verbeterd worden. Weggebruikers, bewoners en bedrijven merken dit door korte en betrouwbare reistijden, minder onnodige wachttijd, een verbetering van de leefomgeving en een positiever vestigingsklimaat. Deskundigen schatten in dat dit leidt tot een efficiency verbetering van zo’n 10 tot 20%. Mogelijk zal ook zo’n 20 – 25 miljoen euro per jaar bespaard worden, ten opzichte van de huidige situatie, waarbij decentrale overheden zelf centrales in beheer hebben en bemensen. In het buitenland is dit al meer gebruikelijk dan in Nederland. Netwerkprestaties in drukke stedelijke gebieden verbeteren met zo’n 5 tot 15%.

Beter Benutten
De doelen van het programma iCentrale sluiten naadloos aan bij het Rijksprogramma Beter Benutten van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Rijk, regio’s en bedrijfsleven werken hierin samen om de bereikbaarheid in de drukste regio’s over weg, water en spoor te verbeteren. Dit met behulp van innovatieve oplossingen. Het programma heeft als doel het verminderen van de files op de drukste punten met 20%. Daarnaast wordt gestreefd naar 10% reistijdverbetering van deur tot deur in de spits in die drukste gebieden. Ook hier is in toenemende mate de veranderende rolverdeling tussen overheid en bedrijfsleven zichtbaar. Het stimuleren van deze transitie geldt nadrukkelijk ook als een van de opgaven van het programma.

Praktijk
Als gevolg van de nieuwe samenwerking zullen vanaf deze zomer tot eind 2017 zo’n 40 praktijkgerichte projecten worden uitgevoerd. Initiatieven die resulteren in nieuwe diensten. Om de werking van die diensten in de praktijk te testen, stellen publieke- en private partijen hun eigen centrales, test – en ontwikkelcentra beschikbaar als Living Labs. Zowel in Nederland als daarbuiten. Weg- en stadsbeheerders krijgen zo niet alleen inzicht in de afname van diensten, maar ook in de benodigde aanpassingen in de eigen organisatie om hiervan optimaal gebruik te kunnen maken. Vanaf 2018 kunnen decentrale overheden de eerste betrouwbare private diensten gaan afnemen, waarmee centrales effectiever en efficiënter werken dan voorheen.