Kersentuin Leidsche Rijn wint Ruimte&Mobiliteit Prijs
Rotterdam – Het project De Kersentuin in de Utrechtse nieuwbouwwijk Leidsche Rijn is winnaar geworden van de Ruimte & Mobiliteit Prijs 2005. Het project krijgt de prijs voor de meest succesvolle integrale aanpak van woningbouw en mobiliteit.
De Kersentuin is een groene en kindvriendelijke buurt. Het project is door de bewoners zelf bedacht en ontwikkeld en combineert een groene binnenruimte en veel veilige speelruimte met veel betrokkenheid bij elkaar en de omgeving. Ondanks de zeer hoge woningdichtheid is dit mogelijk doordat de auto’s geparkeerd staan in een parkeergarage met daarop woningen en een gemeenschappelijke tuin. Ook speelt mobiliteitsreductie een belangrijke rol. Zo wordt er gebruik gemaakt van een deelautosysteem en een eigen boodschappenbezorgservice.
Volgens de vakjury is De Kersentuin een goed voorbeeld van autoluw bouwen, past het in de ‘Smart Growth’-beweging die in met name het westen van de Verenigde Staten gaande is, en valt het extra te prijzen dat dit vernieuwende en risicovolle project ontwikkeld is vanuit een burgerinitiatief. ‘Het project heeft een bijzondere voorbeeldfunctie voor projectontwikkelaars en woningcorporaties, die vaak toch terughoudend staan ten opzichte van dergelijke vernieuwende concepten’, aldus het juryrapport.
Winnaar van de publieksprijs is geworden Dorpsontwikkelingsplan Wijbosch in de gemeente Schijndel, waar de omleiding van de provinciale weg die door het dorp loopt als aanleiding wordt gebruikt voor een integraal herstructureringsplan voor de dorpskern. Het publiek heeft zijn voorkeur voor dit project door middel van stemmen via internet kenbaar gemaakt.
Nominaties
In totaal werden dertien projecten voor de prijs voorgedragen. Uiteindelijk werden acht projecten genomineerd. Behalve De Kersentuin en Wijbosch waren dat
– De Ruggengraat (initiatiefnemer gemeente Wageningen);
– Houten Centrum (gemeente Houten);
– De Boschkens (gemeente Goirle);
– Wonen in het Groen Heiloo-Limmen (gemeente Castricum);
– Uitbreiding Oostflank Zwaagwesteinde (gemeente Dantumadeel);
– Stadshart Almere (gemeente Almere).
Alle genomineerde projecten combineren woningbouw met een mobiliteitsopgave, of andersom, ontwikkeling van infrastructuur met een woningbouwprogramma. Een beschrijving van de genomineerden inclusief het oordeel van de jury is te vinden in het boekje ‘Ruimte & Mobiliteit Prijs 2005’ dat kan worden opgevraagd bij de initiatiefnemers van de prijs.
Prijs en prijsuitreiking
De juryprijs is donderdag 6 oktober door juryvoorzitter Alet van ’t Eind uitgereikt tijdens het Ruimte & Mobiliteit Congres in Utrecht. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro, en blijvend aandenken in de vorm van een plaquette, en publicatie van het project in vaktijdschriften, dagbladen, en andere media. Tijdens het congres werd tevens de publieksprijs toegekend aan Dorpsontwikkelingsplan Wijbosch dat via internet de meeste stemmen kreeg. De publieksprijs ontvangt eveneens een plaquette en deelt in het publiciteitsonderdeel.
De beoordelingscriteria
Criteria die de jury in haar beoordeling heeft meegenomen zijn de samenwerking tussen ruimte en mobiliteit en de mate waarin de samenwerking heeft geleid of zal leiden tot een beter resultaat. Hierbij is onder meer gekeken naar duurzaamheid en toekomstgerichtheid van de gekozen oplossing. Andere criteria waren de realiseerbaarheid van het project en de mate waarin betrokkenen in hun aanpak en oplossingsrichtingen ondernemend en innovatief zijn geweest. Tot slot is gekeken of de gekozen insteek herhaalbaar is en daarmee een bron van inspiratie kan zijn voor andere projecten in Nederland.
Wat zoal opviel
– Het belang van samenwerking tussen ruimte en mobiliteit wordt breed gedragen. De inzendingen waren zeer gevarieerd. Dit is ook zichtbaar in de acht nominaties. Het betreft een mix van landelijke en stedelijk projecten en van kleine en grote projecten.
– Bij een deel van de genomineerden is de aanleg van nieuwe infrastructuur aanleiding om een bijpassend ruimtelijk programma te ontwikkelen. Andere beginnen juist vanuit een ruimtelijk programma en proberen mobiliteitsvragen hierin te integreren.
– Bepaalde ruimtelijke opgaven zijn niet of weinig ingediend. De grote VINEX-wijken als geheel concept ontbreken bijvoorbeeld, terwijl bekend is dat de samenhang tussen ruimte en mobiliteit bij veel van deze wijken een belangrijke rol heeft gespeeld.
– In de periode 1990 – 2000 speelde de integratie van ruimte en mobiliteit een belangrijke rol bij het verminderen van de automobiliteit. Deze drijfveer is nauwelijks terug te vinden bij de genomineerde projecten. Alleen bij de Kersentuin speelt duurzaamheid een dominante rol.
– Bij de meeste projecten gaat een integrale aanpak van ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteit gepaard met financiële verevening tussen wonen, infrastructuur en natuur.
– Alle projecten worden met trots uitgedragen. De jury is er van overtuigd dat deze trots op de eigen identiteit samen met het creëren van een breed draagvlak de belangrijkste bouwstenen zijn voor een succesvolle integrale aanpak van ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteit.
Het initiatief voor de prijs
De prijs is in het leven geroepen in het kader van het driejarig Programma Ruimte & Mobiliteit dat loopt tot 2007. Het programma is bedoeld om decentrale overheden te ondersteunen bij het effectief vormgeven en uitvoeren van een samenhangend beleid voor ruimtelijke ordening en mobiliteit. Het programma wordt uitgevoerd door het Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV). Om alle doelgroepen te bereiken werkt het KpVV in een programmabureau samen met Nirov, CROW en Vereniging Stadswerk Nederland. In 2006 zal de verkiezing herhaald worden. Dan zal het thema bedrijventerreinen en mobiliteit zijn. Ook die verkiezing heeft als doelstelling partijen te bewegen hun oplossingen op het gebied van integratie van ruimtelijke ontwikkeling en mobiliteit met anderen te delen.
