Geachte dames en heren,

Vandaag is een bijzondere dag. We vieren het vijfjarig bestaan van Vernieuwing Bouw. En we vieren de transitie van Vernieuwing Bouw naar De Bouwcampus.
In 2010 is Vernieuwing Bouw begonnen. Op de eerste IMPULS! stond ik op een zeepkist in het LEF center in Utrecht. Ik heb Vernieuwing Bouw geïntroduceerd als een onafhankelijk netwerk op topniveau, met als taak het transitieproces in de bouwsector te versnellen en te verstevigen. Het doel van vernieuwing is te komen tot een hogere maatschappelijke meerwaarde, door vergroting van het rendement voor alle partijen. Denk aan meer kwaliteit, een kortere bouwtijd, lagere kosten en betere duurzaamheid.

Ik heb daar het beeld geschetst van een reisorganisatie: Vernieuwing Bouw is het netwerk van vernieuwers, reislustige mensen, die graag met anderen op pad gaan naar soms nog onbekende bestemmingen. De taken van het bestuur en het team van Vernieuwing Bouw heb ik omschreven als verkennen van routes en bestemmingen, bijeenbrengen van de juiste reisgezelschappen, en het faciliteren van de gezelschappen onderweg. Het bestuur en het team plannen en organiseren geen reizen, maar faciliteren de partners waar nodig tijdens hun reis. U komt bij ons om op reis te gaan, niet om door de gidsen heen te bladeren!

Op basis van een verkenning in het veld zijn drie thema’s benoemd, namelijk ketensamenwerking, levensduurdenken en vernieuwend leiderschap. Dat zijn als het ware de regio’s waarnaar de reisgezelschappen afreizen. Het is hierbij nadrukkelijk de bedoeling dat deelnemers en partners zich tot actieve reizigers ontwikkelen; zelf het initiatief gaan nemen om activiteiten op de gekozen aandachtsgebieden te ontplooien. Vernieuwing Bouw levert hiervoor het besloten platform voor ontmoeting, kennisuitwisseling en samenwerking, zowel fysiek als virtueel.

Zo zijn wij in 2010 gestart. Het netwerk was toen nog beperkt tot zo’n 20 partijen. Inmiddels zijn we in vijf jaar tijd gegroeid tot bijna 80. Een zeer gevarieerd gezelschap, kijk maar eens rond: aan opdrachtgevers ziet u: het rijk, gemeenten, waterschappen, woningcorporaties en projectontwikkelaars. Er is een grote diversiteit aan marktpartijen: natuurlijk bouwbedrijven, installateurs, architecten, ingenieursbureaus en toeleveranciers, maar ook consultants, projectmanagement, software en advocaten. En als derde hoeksteen ziet u de kennis wereld: hogescholen, universiteiten en kennisinstituten en –netwerken.

Vernieuwen is een zoektocht waarbij het doel helder is, maar de snelste weg er naar toe is onbekend. Als netwerk hebben we veel verschillende activiteiten ontplooid om de weg te vinden. Wij hebben hierbij steeds onze oorspronkelijke opgave in het oog gehouden: Vernieuwing Bouw is geen instituut dat dingen voor u onderzoekt of doet, wij faciliteren partijen om gezamenlijk tot resultaten te komen. Vernieuwing Bouw is het netwerk, het netwerk is Vernieuwing Bouw.

Dit is tot uiting gekomen in de vele activiteiten die we samen ondernomen hebben. We hebben gewerkt aan het verder brengen van ketensamenwerking in de woningbouw, door de opzet van een platform, de Ketenacademie en een Ketenmonitor. Ook in de infra zijn veel partners gezamenlijk bezig met een concrete pilot rond ketensamenwerking.

Binnen de fora zijn indringende gesprekken gevoerd, waardoor het onderling begrip vergroot is. Deelnemers geven aan dat de fora en masterclasses hen helpen in hun persoonlijke ontwikkeling. Het onderling uitwisselen van ervaringen, samenwerken over uw eigen organisatiegrenzen en het opnemen van nieuwe kennis en inzichten leidt voor u tot een beter en bewuster vakmanschap.

Masterclasses hebben u op weg geholpen met sociale media, veranderingsstrategieën en maatschappelijke betrokkenheid.

Ook heeft u gezamenlijk een aantal projecten opgepakt, onder andere over Value Cases, Gunnen op waarde, Probabilistisch ramen, en de Zero energy tunnel. In 2013 en 2014 is door veel partijen hard gewerkt aan de Prestatieladder Sociaal Ondernemen voor de bouw, de PSO Bouw, aangeboden aan minister Blok.

Met minister Schultz zijn diverse overleggen geweest waarbij de infra partners echt als groep aan tafel zaten, en niet als verzameling bedrijven.

In het Bestuurlijk Platform Professioneel Opdrachtgeverschap (BPPO) hebben veel onderwerpen geleid tot een andere aanpak. Zo is het onderwerp ‘Vergunning verlenen in een dag’ opgepakt en aangepast naar ‘vergunning verlenen in een half uur’ in een andere gemeente.

Vernieuwing in de bouw
Wij werken met elkaar aan vernieuwing in de bouwsector. Wat is daar nu van terecht gekomen? Om te beginnen moet ik constateren dat de crisis, die ook al bestond bij de start van ons netwerk, nog steeds doorgaat. Dat maakt het overigens extra bijzonder dat we bijna 80 betalende partners hebben. Inmiddels is bij de koplopers in de bouw het besef doorgedrongen dat de crisis niet iets tijdelijks is. Er is sprake van een grote maatschappelijke transitie. Twee jaar geleden heeft Tony Bosma dat op onze IMPULS! bij VolkerWessels indringend neergezet. Vorig jaar is op de IMPULS! bij KPMG door Don Ward, van onze Engelse zusterorganisatie Constructing Excellence, duidelijk gemaakt dat deze transitie ook internationaal speelt.

Ik wil jullie in herinnering brengen de Transitie Agenda Bouw, die in 2008 op het congres van PSIBouw en de Regieraad Bouw is gepresenteerd. De transitiepaden die daarin zijn benoemd, passen binnen de maatschappelijke transitie. Destijds, zeven jaar geleden, vond het merendeel van de sector het nog een ‘ver-van-mijn-bed-show’. Met ons netwerk van koplopers zijn we de vier transitiepaden gaan bewandelen. En vergeet niet, vijf jaar geleden was dit nog toekomstmuziek: 1. bouworganisaties als dienstenleveranciers, 2. bouwen creëert maatschappelijke meerwaarde, 3. een leidende en innovatieve bouwsector, en 4. de blik naar buiten. Inmiddels zijn dit normale uitgangspunten voor moderne opdrachtgevers en marktpartijen.

Er wordt gewerkt met nieuwe contractvormen, de eindgebruiker staat steeds meer centraal, er wordt vaker gegund op kwaliteit in plaats van laagste prijs. Uit onderzoek is verder gebleken dat partijen in de bouwsector die investeren in ketensamenwerking, levensduurdenken en vernieuwend leiderschap, sterker staan in de crisis. Partijen die vernieuwen, zijn ook bezig zich om te vormen tot lerende organisaties. Ook dat is een belangrijk thema in ons netwerk.

De transitie is in volle gang. En dat doet op veel plaatsen pijn. De bouwvolumes zijn nog steeds laag, vele ondernemingen zijn in de problemen geraakt. Tot voor kort was de wijsheid: Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Maar die tijd is voorbij! Als je blijft doen wat je deed, kan je morgen out of business zijn! En daarom kijken wij als bestuur van Vernieuwing Bouw ook vooruit.

Slot: toekomst op en met De Bouwcampus
Vernieuwing Bouw is uitgegroeid tot een rijkgeschakeerd gezelschap. We hebben elkaar ontmoet en leren kennen tijdens de vele bijeenkomsten. Ik heb van veel mensen gehoord dat uit contacten of ideeën uit masterclasses en forum bijeenkomsten nieuwe activiteiten opgezet zijn. Jullie hebben veel kennis opgehaald en gedeeld. In een sterk versnipperde sector weten partijen elkaar nu beter te vinden. Er wordt echt naar elkaar geluisterd, het gesprek in deze setting is al waardevol op zichzelf.

In december heb ik u een brief gestuurd over de nieuwe weg die wij als bestuur ingeslagen zijn. Als vernieuwers blijf je natuurlijk vooruit kijken. Een belangrijke ontwikkeling waar wij in de afgelopen jaren aan hebben bijgedragen, is de totstandkoming van De Bouwcampus. De Bouwcampus is een initiatief om de vernieuwing vanuit projecten verder te ontwikkelen. De Bouwcampus begeleidt als expeditieleider opdrachtgevers, opdrachtnemers en kennisontwikkelaars in praktijkgerichte pilots en experimenten. Het beoogde resultaat: een versnelling van innovatie, met inspirerende praktijkvoorbeelden om het structureel anders aan te pakken. Daarnaast is De Bouwcampus ook deze plek in Delft, waar partijen die actief zijn in waardecreatie voor de bouwsector zich kunnen vestigen.

De besturen van Vernieuwing Bouw en De Bouwcampus hebben elkaar opgezocht en onderzocht hoe we de gezamenlijke meerwaarde voor de bouwsector en de maatschappij zo groot mogelijk kunnen maken. Dat heeft geleid tot het besluit om de krachten te bundelen. Wij menen dat een bundeling zal bijdragen aan de vernieuwing van de bouwsector. Vernieuwen doe je niet door stil te blijven staan. Het netwerk Vernieuwing Bouw vormt een stevige pijler onder de nieuwe Bouwcampus.

Vanmiddag heeft mijn bestuur de statutenwijziging vastgesteld waarmee de Stichting Vernieuwing Bouw wordt omgevormd naar Stichting De Bouwcampus. Dat betekent ook een naamswijziging: vanaf 1 maart heten wij niet meer Vernieuwing Bouw, maar De Bouwcampus. Voor u als partner in het netwerk Vernieuwing Bouw betekent dit dat u, naast onze gebruikelijke activiteiten, toegang krijgt tot de co-creatie activiteiten op De Bouwcampus.

Deze nieuwe fase vraagt ook om nieuwe reisleiders. Vanmiddag hebben wij een interim bestuur benoemd dat verantwoordelijk is voor de integratie van Vernieuwing Bouw en De Bouwcampus. Dit bestuur is samengesteld uit de besturen van de twee gebundelde organisaties. Jan Hendrik Dronkers is tot voorzitter benoemd, zelf ben ik vice-voorzitter. Op 1 oktober dit jaar zal een nieuw bestuur aantreden.

Naast een verandering van het bestuur, zal er ook een verandering in de teams plaatsvinden. Vanaf 1 januari zijn het vvv-team en het team van Vernieuwing Bouw samengevoegd tot ondersteuningsteam van de Bouwcampus. Louis de Quelerij en Jacqueline Schlangen zullen in de overgangsfase nog nauw betrokken blijven. De nieuwe teamleider zullen we later vanmiddag aan u voorstellen.

Ik sluit af. Na vijf jaar samen op pad te zijn, is het Netwerk Vernieuwing Bouw aangekomen op de Bouwcampus. Dit is natuurlijk geen eindstation. We gaan door met ons netwerk, we blijven elkaar ontmoeten en kennis maken en delen. Ik heb vertrouwen in de verdere reis. Ik dank u voor uw inzet en uw aandacht.

Lees hier het persbericht Vernieuwing Bouw ontwikkelt door in De Bouwcampus.