Utrecht – Middelgrote en grote Nederlandse bouwbedrijven hebben op het gebied van innovatie nog een flinke slag te maken. De directies zijn over het algemeen doordrongen van de noodzaak van vernieuwing, maar veel goede voornemens stranden in het lagere management. Dat zegt adviesbureau Berenschot op basis van een onderzoek bij dertig grote aannemers.

De veranderingen in de bouwwereld volgen elkaar in een steeds hoger tempo op. Dit dwingt bedrijven tot een scherpere positionering en nieuwe rollen met meer toegevoegde waarde. Belangrijke veranderingen zijn onder meer de vraag naar meer integrale ontwikkelingsprojecten en op termijn de verschuiving naar binnenstedelijke herstructurering. De positie van opdrachtgevers en gebruikers wordt steeds sterker als gevolg van het toenemende aanbod van (bestaande) gebouwen. Met het risico van leegstand voor ogen zoeken ontwikkelaars en bouwers op voorhand passende opdrachtgevers en gebruikers en passen het gebouwontwerp en inrichting aan hun wensen aan. Dit vertaalt zich in een effectiever gebouw en lagere huisvestingslasten voor de gebruiker.

De bedrijven die Berenschot heeft onderzocht (met gemiddeld meer dan 150 werknemers) zijn zich ervan bewust dat een ander type organisatie vereist is waarin mensen over andere kennis en vaardigheden beschikken. Met een sterker accent op klant- en conceptgericht werken. De grotere bouwbedrijven kunnen vanuit een regierol activiteiten van de hele keten aanbieden. De middelgrote bedrijven beperken zich doorgaans tot een deel van die keten en ontkomen niet aan het maken van keuzes voor activiteiten of deelmarkten. Te denken valt aan specialisaties en gewenste samenwerkingsverbanden met andere bouwbedrijven en/of toeleveranciers. Middelgrote bedrijven die geen keuzes maken en alles zelf blijven doen, zetten hun toekomst op het spel.

De noodzaak om te kiezen wordt vergroot door de huidige krapte op de arbeidsmarkt en een imagoprobleem van de bouwsector. Een duidelijke positionering met een kwalitatief sterke organisatie is dan ook een must op de arbeidsmarkt. Daarnaast is duidelijk sprake van een verschuiving naar het werken met preferred bouwpartners en het opereren in bouwteamverband. De ervaringen op dit gebied zijn positief, zowel voor de opdrachtgevers, die een betere invulling krijgen van hun bouwvraag, als voor de bouwbedrijven, die gezamenlijk een betere prestatie kunnen leveren.

Berenschot sprak bij de dertig bouwbedrijven met raden van bestuur, directies en managementteams. Volgens Hubert Sturm van Berenschot is er vooral op de niveaus ónder de top nog sprake van een afwachtende houding: “Bij veel bazen bestaat een gevoel van urgentie. Bij hun management ligt dat anders. Dat denkt mede door de huidige gunstige markt dat het allemaal zo’n vaart niet loopt. Zodra de markt terugloopt, zal die noodzaak keihard zichtbaar worden en moet men alsnog belangrijke keuzes maken en loopt men mogelijk achter de feiten aan.”