Bouwend Nederland reageert op Beleidsprogramma Balkende IV: Doelen zijn prachtig, uitwerking schiet te kort

Zoetermeer – Een magere oogst van 100 dagen overleg. Zo reageert Bouwend Nederland op het vorige week gepresenteerde Beleidsprogramma. De doelen die het kabinet zichzelf stelt, waren al grotendeels bekend en kunnen nog steeds op de steun van het bouwend bedrijfsleven rekenen. Maar in de uitwerking en onderbouwing ervan schiet het Beleidsprogramma toch behoorlijk tekort.

Of het proces nu de schoonheidsprijs verdient, en of de Tweede Kamer wel voldoende bij de beleidsontwikkeling betrokken is; het zijn discussies die Bouwend Nederland graag laat voor wat ze zijn.

Deze regering moet de maat worden genomen op basis van de concrete doelstellingen en beleidsmaatregelen die genomen gaan worden. Met de doelstellingen is op zichzelf weinig mis. Ook al omdat veel van wat in het Beleidsprogramma wordt beschreven al bekend was. Maar het niveau van de maatregelen laat Balkende IV veel te wensen over. De uitwerking gaat niet ver genoeg. Ook is het studiegehalte te hoog. Voor veel onderwerpen moet eerst nog nader onderzoek worden verricht.

Mobiliteit

Dat geldt met name op het terrein van mobiliteit en infrastructuur. Daar gebeurt te weinig om de huidige bereikbaarheidsproblemen ook daadwerkelijk tot een oplossing te brengen. Het kabinet trekt weliswaar in totaal 500 miljoen euro extra uit voor het treffen van maatregelen om de capaciteit op het weg-, vaar- en spoornet uit te breiden, maar die zijn vooral kleinschalig van opzet.

Zo is 55 miljoen euro bestemd voor het treffen van kleinschalige maatregelen om de files waar mogelijk snel te bestrijden. En slechts een beperkt gedeelte van de aangekondigde 500 miljoen euro is bestemd voor het vlottrekken van projecten die door luchtkwaliteit stilliggen. Bouwend Nederland is van mening dat dit bedrag in geen verhouding staat tot de enorme problematiek op de wegen en besluiten die reeds zijn genomen in de Nota Mobiliteit.

Op basis van gegevens van het ministerie van Verkeer en Waterstaat is in 2006 een pakket van vier miljard euro aan cruciale wegprojecten, met name in de Randstad, door luchtkwaliteit stil komen te liggen.

Volgens Bouwend Nederland is er naast meer geld, ook behoefte aan meer creativiteit, minder gedetailleerde regelgeving en gewoonweg concrete uitvoering van projecten zodra daarvoor het besluit is gevallen. Helaas worden structurele oplossingen voor de lange termijn opnieuw ´geanalyseerd´ en dus vooruitgeschoven.

Kilometerheffing

Het Kabinet kondigt aan deze kabinetsperiode een eerste onomkeerbare stap te nemen voor het invoeren van kilometerbeprijzing. Bouwend Nederland is van mening dat deze stap niet mag leiden tot lastenverzwaring voor het bedrijfsleven. Bovendien moet nog vóór de invoering een verbeterd aanbod van weg- en spoorcapaciteit zijn gerealiseerd. Het Plan-Nouwen verdient het om in een breed verband verder te worden uitgewerkt, samen met alle betrokken partijen.

Bouwend Nederland is met het kabinet van mening dat ´bestuurlijke drukte´ noodzakelijke investeringen om de Randstad beter bereikbaar te maken frustreert. Daarbij gaat het niet alleen om wegen, maar ook om openbaar vervoer en de ontwikkeling van een nieuwe generatie woonlocaties en bedrijventerreinen. De problematiek vraagt om een integrale aanpak en een overheid die beslissingen niet constant uitstelt, maar durft te beslissen. Bouwend Nederland ziet graag dat het kabinet snel haar prioriteiten vaststelt, de regie neemt en in deze kabinetsperiode de onomkeerbare besluiten neemt om de Randstad weer op alle fronten gezond en bereikbaar te maken.

Wonen en ruimtelijke inrichting

De wonen-paragraaf biedt weinig nieuws. Het kabinet blijft vasthouden aan een jaarlijks bouwprogramma van 80.000 tot 100.000 woningen, waarvan 40.000 woningen zouden moeten gerealiseerd door de woningcorporaties. Bouwend Nederland betwijfelt of dat wel realistisch is. Zeker ook in het licht van de recente cijfers van het CBS, waaruit blijkt dat de productie weer aan afnemen is (zie ook de rubriek feiten en cijfers in deze editie van Podium). Het kabinet zal samen met de markt alle zeilen bij moeten zetten om de geplande productie te kunnen realiseren.

Wat overigens wel zal helpen is de aangekondigde vergroting van de plancapaciteit tot 130 procent. En ook het verlagen van de hoeveelheid woningen die binnenstedelijk gerealiseerd moeten worden (25 tot 40 procent in plaats van de 40 procent uit de Nota Ruimte) levert een bijdrage. Kennelijk is op deze punten goed geluisterd naar de kritische kanttekening vanuit de markt

In de ruimtelijke ordening staat een duurzame inrichting van Nederland. Met name het waterbeheer lijkt daarbij een van de grote ruimtelijke opgaven van de toekomst te worden. De ruimtelijke inrichting moet immers bestand worden gemaakt tegen veranderingen in het klimaat en de wateroverlast die daarvan het gevolg zou kunnen zijn.

Dat kan tegenstrijdig zijn met de woningbouwopgave. Als er dusdanige eisen worden gesteld aan het waterbergend vermogen van regio´s zal dat met binnen de Randstad ertoe leiden dat locaties niet meer ontwikkeld kunnen worden. Met alle gevolgen van dien voor de gewenste productie.

In het algemeen krijgt water nadrukkelijk de aandacht in het Beleidsprogramma. Dat is positief. Het kabinet geeft aan te willen samenwerken met partijen om te komen tot een lange termijn visie voor de kust. Geen moment te vroeg, meent Bouwend Nederland. Er wordt weliswaar veel gedaan aan, maar alles bij elkaar genomen blijft het toch een onsamenhangend gebeuren. Er is behoefte aan een Deltaplan voor de Kust.

Het kabinet ziet de beschikbaarheid van voldoende bedrijventerrein als voorwaarde voor een gezonde economische ontwikkeling van Nederland. Wel wordt daarbij stevig de nadruk gelegd op herstructurering van bestaande bedrijventerreinen. Bouwend Nederland wijst op het belang van goede regionale coördinatie, om ervoor te zorgen dat gemeenten genoodzaakt zijn tot meer samenwerking. De concrete uitwerking hiervan wordt met belangstelling afgewacht.

Duurzaamheid

In de gebouwde omgeving is het streven dat alle nieuwe woningen en bedrijfsgebouwen vanaf 2020 energieneutraal worden opgeleverd. In de nieuwbouw en bestaande bouw wordt ingezet op innovatie en op aanscherping van bestaande normen.

Volgens Bouwend Nederland zou de overheid er goed aan doen om zich samen met het bedrijfsleven te richten op een marktgedreven systematiek om steeds energiezuiniger te bouwen. Het is voor ondernemers niet doenlijk om telkens kennis te nemen van veranderende regels. Wanneer er duidelijke impulsen zijn vanuit de markt dan kan de overheid wegblijven bij ingewikkelde normen en regels. Die zijn dan niet meer nodig omdat het marktmechanisme en eenvoudige concurrentie zullen zorgen voor steeds betere energieprestaties.

De overheid kan als eerste grote afnemer van vernieuwende producten via haar inkoopbeleid een extra prikkel geven aan innovatie en duurzaamheid in het bedrijfsleven. Om vast te stellen wat onder duurzaam inkopen wordt verstaan, worden voor alle relevante productcategorieën van overheidsbestedingen duurzaamheidcriteria opgesteld, van dienstauto´s en catering tot grond-, weg- en waterbouw.

De wijze waarop deze duurzaamheidscriteria worden opgesteld laat echter nogal wat te wensen over. Men heeft onvoldoende oog voor de praktijk, maar die is wel degelijk van belang. Het zal voor iedereen duidelijk moeten zijn dat er ook inderdaad concrete milieudoelen worden gediend. Dat is op dit moment niet het geval.

Achtergrondinformatie (verzorgd door de redactie van Infrasite)
Meer weten over het beleidsprogramma van het Kabinet? In het Infrasite Nieuwsartikel ‘Kabinet wil stapsgewijze invoering kilometerprijs’ vindt u de volledige paragraaf met daarin de plannen van het Kabinet op het gebied van mobiliteit, infrastructuur en regionaal-economische ontwikkeling.