Een duurzame dijkversterking met aandacht voor het landschap, een rioolwaterzuiveringsinstallatie die grondstoffen terugwint, een weg die regenwater buffert en een slimme vispassage: dat zijn de vier projecten die 12 december de Waterinnovatieprijs in ontvangst mochten nemen. De rode draad bij de winnaars? Hun bijdrage aan een toekomst- en klimaatbestendig Nederland.

Op 12 december vond de jaarlijkse uitreiking van de Waterinnovatieprijs plaats tijdens het Waterinnovatiefestival in de Werkspoorkathedraal (Utrecht). De Waterinnovatieprijs is een initiatief van de Unie van Waterschappen en de Nederlandse Waterschapsbank (NWB Bank). Filmmaker en dagvoorzitter Suzanne Blonk maakte samen met de juryleden de winnaars bekend:

• Categorie Waterveiligheid: Fugro i.s.m. waterschap Limburg
• Categorie Schoon water: Kaumera van waterschap Rijn en IJssel
• Categorie Voldoende water: PlasticRoad
• Categorie Digitale transformatie: de Vislift van Vislift B.V. en waterschap Rivierenland
• Publieksprijs: Zandige oevers Houtribdijk van Rijkswaterstaat

De winnaars van de Waterinnovatieprijs wonnen een glaskunstwerk van Gert Bulée.

Winnaars in vier categorieën

"De kwaliteit van de inzendingen was hoog en het viel vooral op hoe de innovaties inspelen op actuele vraagstukken. Zo zien we dat waterschappen hard bezig zijn hun bedrijfsvoering en projecten te verduurzamen," blikt juryvoorzitter Lidewijde Ongering, secretarisgeneraal van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, terug op het jurytraject. "Ook de aandacht voor digitale transformatie past heel goed bij de tijdsgeest en de urgentie van het inzetten van deze innovaties is dan ook groot."

Publieksprijs

Na de eerste beoordeling door de jury werden op het Deltacongres van 14 november de twaalf genomineerde inzendingen in de vier categorieën bekend gemaakt. Op deze twaalf genomineerden kon vervolgens gestemd worden voor de Publieksprijs. Bijna zesduizend mensen hebben hun stem laten horen en de meeste stemmen gingen uit naar het project Zandige Oevers Versterking Houtribdijk van Rijkswaterstaat. Dit project mocht op 12 december dan ook de Publieksprijs in ontvangst nemen uit handen van Hein Pieper, vicevoorzitter van de Unie van Waterschappen en portefeuillehouder innovatie.

Winnaars Waterinnovatieprijs 2019:

Gebiedsontwikkeling Ooijen Wanssum – Winnaar Waterveiligheid

Het mooie glooiende Limburgse landschap bleek in de jaren ’90 bij Ooijen en Wanssum niet bestand tegen hoogwater van de Maas. Sindsdien zijn er allerlei noodmaatregelen getroffen, maar nu wordt er gewerkt aan een bestendige oplossing. Uitdagingen hierbij zijn het landschap zoveel mogelijk intact houden en het project zo duurzaam mogelijk uitvoeren. In opdracht van waterschap Limburg heeft Fugro samen met een uitgebreid consortium aan ingenieursbureaus dijken gemaakt met steile randen en flauwe taluds. Door deze bouw krijgt de natuur de kans om zich door te ontwikkelen en wordt het landschap in ere gehouden. Door innovatief materiaalgebruik is het mogelijk om lokale grond uit de aanleg van de hoogwatergeul aan de Maas toe te passen, waardoor er sprake is van een duurzame dijkversterking met minder transportbewegingen.

Kaumera – Winnaar Schoon water

Iets als afval bestempelen is bij veel waterschappen een gepasseerd station: circulair denken is het nieuwe denken. En dat zie je terug bij de winnaar in de categorie ‘Schoon water’. Samen met partners heeft waterschap Rijn en IJssel de rioolwaterzuivering in Zutphen omgebouwd tot een ‘grondstoffenfabriek’ waar niet alleen schoon water maar ook de nieuwe biobased grondstof wordt gewonnen: Kaumera Nereda Gum. Waterschap Vallei en Veluwe bouwt in Epe ook een installatie. Met de opgedane kennis kunnen meer rioolwaterzuiveringen op de wereld omgevormd worden tot grondstoffenfabrieken die veel minder afval produceren, afvalwater hergebruiken, een biologisch afbreekbare stof leveren en zo energie, CO2 en kosten besparen.

PlasticRoad – Winnaar Voldoende water

Van een nood een deugd maken. Dat typeert deze winnaar. Door klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met hoosbuien en omdat in steden zoveel verhard is, kan zo’n plotselinge grote hoeveelheid water slecht worden afgevoerd. PlasticRoad biedt een oplossing: wegen aanleggen die regenwater bufferen. Zelfs met een zeer hoge grondwaterstand is de PlasticRoad in staat 0,3 m3 per m2 aan water te bergen en te infiltreren. Daarnaast weegt de PlasticRoad maar 48 kg/m2: de lichtste verharding ter wereld.

Smart Vislift – Winnaar Digitale transformatie

Visrijk water is gezond water. Waterschappen doen met vispassages veel moeite om vismigratie te bevorderen en zo de biodiversiteit in hun wateren een boost te geven, wat de waterkwaliteit ten goede komt. Het monitoren van de effectiviteit van deze vispassages was echter nooit goed op orde. Tot nu: Vislift B.V. en waterschap Rivierenland ontwikkelden de Smart Vislift die volledig online alle prestaties van en activiteit bij een vispassage monitort.

Zandige oevers versterking Houtribdijk – Winnaar Publieksprijs

De Houtribdijk is gebouwd in de jaren ’60 en ’70 om het Markermeer in te polderen. Omdat de dam niet meer voldoet aan de waterveiligheidsnorm, wordt deze door Rijkswaterstaat versterkt. Dit gebeurt aan één kant van de dijk met grote zandpakketten tegen de dijk. Het zand breekt de kracht van de golven, zodat de dijk het hele IJsselmeergebied kan blijven beschermen tegen opstuwing en golven. Daarnaast komt er door deze zandige oevers meer biodiversiteit: de zachte overgang trekt ander waterleven aan dan de harde versterking die al volop in het IJsselmeergebied te vinden is. Dit komt ook de waterkwaliteit van het IJsselmeer ten goede.