Verbeteren ecologische waterkwaliteit Hollandsch Diep en Haringvliet

Foto: Ivo Ketelaar

>Om de ecologische waterkwaliteit in het Hollandsch Diep en het Haringvliet te verbeteren, gaat Rijkswaterstaat op vier locaties in deze gebieden een aantal maatregelen uitvoeren. Zo ontstaat er een betere leefomgeving voor planten en dieren.

Een prachtig stuk deltagebied, maar wel met een waterkwaliteit die nog niet voldoet aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Daarom heeft Rijkswaterstaat Royal HaskoningDHV onderzoek laten doen naar wat er aan maatregelen nodig en mogelijk is in dit gebied. Op basis van dit onderzoek heeft het bureau per locatie een voorkeursvariant gepresenteerd, vertelt Maikel Aragon Van den Broeke, adviseur eco-engineering bij Rijkswaterstaat. ‘Het gaat om een set aan locatiespecifieke maatregelen. We pakken vier locaties aan: in het Haringvliet gaat het om Slijkplaat, Korendijkse Slikken en Menheerse plaat, in het Hollandsch Diep gaat het om Zeehondenplaat. Met de maatregelen willen we niet alleen de waterkwaliteit verbeteren, maar ook de natuurgebieden – in eigendom/beheer van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten – beschermen tegen onder andere erosie.’

Vooroeververdediging

Een van de maatregelen is de verbetering van bestaande vooroeververdediging en de aanleg van nieuwe vooroeververdediging op tweelocaties. Aragon van den Broeke: ‘De bestaande vooroeververdediging – een stenen dam die voor de oever ligt – in dit gebied is in de jaren 80 aangelegd. Deze dam is verzakt en er is sprake van erosie van de achterliggende oevers. Daarom gaan we de verdediging ophogen. Zo ontstaat er tussen de oever en de vooroeververdediging een luwer habitat voor waterplanten, vis en allerlei macrofauna zoals libellen, waterkevers, larven. De vogels, die afkomen op het voedsel, volgen dan al snel. Er komt kortom meer diversiteit.’

Vrij spel

Andere maatregelen zijn de aanleg van vogeleilanden – waarvan de flauw aflopende taluds twee keer per etmaal onderlopen – en de aanleg van zogenaamde visbossen. ‘Visbossen zijn in dit geval dode bomen die we met kroon en kluit in het water leggen en goed verankeren’, legt Aragon Van den Broeke uit. ‘Vissen en macrofauna kunnen er zo goed huizen.’ Ook verdiept Rijkswaterstaat de bestaande openingen in de vooroeververdedigingen. ‘Nu zijn die openingen te hoog aangelegd, waardoor vissen er niet optimaal doorheen kunnen zwemmen en uitwisseling tussen vooroever en waterlichaam beperkt is. Als de openingen wat dieper komen te liggen, is de doorstroom van water en de uitwisseling van vissen en plantenzaden beter.’ Mooie natuurwinst valt ook te halen bij de vooroeververdediging bij de Korendijkse Slikken. ‘Dit is een ronde dam aan de noord-westzijde die in feite een soort kommetje vormt. Door er extra openingen in te maken en daarachter – in de luwe zone – bomen in het water te leggen, ontstaat er een rustige maar dynamische stroming waar veel soorten profijt van hebben.’

Natuur Hollandsch Diep en Haringvliet niet belasten

Op dit moment stelt Royal HaskoningDHV het contract op voor de realisatie. Daarin staan de eisen waaraan de uitvoerder moet voldoen. ‘Dat gaat van de grootte en hoogte van de openingen in de vooroeververdediging tot aan de hoogte van het aan te leggen vogeleiland en de uitvoeringsperiode voor de Natura 2000-doelsoorten.’ Dit najaar gaat het eisenpakket de markt op, waarna begin volgend jaar een opdrachtnemer zal zijn gevonden. De start van de werkzaamheden zal dan nog even op zich laten wachten. ‘Om de natuur zo min mogelijk te belasten, voert de opdrachtnemer de werkzaamheden tussen augustus en oktober volgend jaar uit. Dan vallen we in het voorjaar de broedende en in de winter overwinterende vogels niet lastig.’ In het najaar van 2019 zijn de maatregelen gerealiseerd.

Lange adem

Aragon Van den Broeke verwacht dat het nog wel even kan duren voordat de natuurontwikkeling door de maatregelen echt goed op gang komt. ‘Zoiets heeft tijd nodig. Een visbos kan binnen een jaar vol zitten met allerlei organismen, maar een vooroever wordt pas goed door vissen als paai- en/of rustgebied gebruikt als het begroeid is met waterplanten. Dat kan wel enige jaren duren. Natuurontwikkeling is nu eenmaal vaak een kwestie van een lange adem.’

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Verbeteren ecologische waterkwaliteit Hollandsch Diep en Haringvliet | Infrasite

Verbeteren ecologische waterkwaliteit Hollandsch Diep en Haringvliet

Foto: Ivo Ketelaar

>Om de ecologische waterkwaliteit in het Hollandsch Diep en het Haringvliet te verbeteren, gaat Rijkswaterstaat op vier locaties in deze gebieden een aantal maatregelen uitvoeren. Zo ontstaat er een betere leefomgeving voor planten en dieren.

Een prachtig stuk deltagebied, maar wel met een waterkwaliteit die nog niet voldoet aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Daarom heeft Rijkswaterstaat Royal HaskoningDHV onderzoek laten doen naar wat er aan maatregelen nodig en mogelijk is in dit gebied. Op basis van dit onderzoek heeft het bureau per locatie een voorkeursvariant gepresenteerd, vertelt Maikel Aragon Van den Broeke, adviseur eco-engineering bij Rijkswaterstaat. ‘Het gaat om een set aan locatiespecifieke maatregelen. We pakken vier locaties aan: in het Haringvliet gaat het om Slijkplaat, Korendijkse Slikken en Menheerse plaat, in het Hollandsch Diep gaat het om Zeehondenplaat. Met de maatregelen willen we niet alleen de waterkwaliteit verbeteren, maar ook de natuurgebieden – in eigendom/beheer van Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten – beschermen tegen onder andere erosie.’

Vooroeververdediging

Een van de maatregelen is de verbetering van bestaande vooroeververdediging en de aanleg van nieuwe vooroeververdediging op tweelocaties. Aragon van den Broeke: ‘De bestaande vooroeververdediging – een stenen dam die voor de oever ligt – in dit gebied is in de jaren 80 aangelegd. Deze dam is verzakt en er is sprake van erosie van de achterliggende oevers. Daarom gaan we de verdediging ophogen. Zo ontstaat er tussen de oever en de vooroeververdediging een luwer habitat voor waterplanten, vis en allerlei macrofauna zoals libellen, waterkevers, larven. De vogels, die afkomen op het voedsel, volgen dan al snel. Er komt kortom meer diversiteit.’

Vrij spel

Andere maatregelen zijn de aanleg van vogeleilanden – waarvan de flauw aflopende taluds twee keer per etmaal onderlopen – en de aanleg van zogenaamde visbossen. ‘Visbossen zijn in dit geval dode bomen die we met kroon en kluit in het water leggen en goed verankeren’, legt Aragon Van den Broeke uit. ‘Vissen en macrofauna kunnen er zo goed huizen.’ Ook verdiept Rijkswaterstaat de bestaande openingen in de vooroeververdedigingen. ‘Nu zijn die openingen te hoog aangelegd, waardoor vissen er niet optimaal doorheen kunnen zwemmen en uitwisseling tussen vooroever en waterlichaam beperkt is. Als de openingen wat dieper komen te liggen, is de doorstroom van water en de uitwisseling van vissen en plantenzaden beter.’ Mooie natuurwinst valt ook te halen bij de vooroeververdediging bij de Korendijkse Slikken. ‘Dit is een ronde dam aan de noord-westzijde die in feite een soort kommetje vormt. Door er extra openingen in te maken en daarachter – in de luwe zone – bomen in het water te leggen, ontstaat er een rustige maar dynamische stroming waar veel soorten profijt van hebben.’

Natuur Hollandsch Diep en Haringvliet niet belasten

Op dit moment stelt Royal HaskoningDHV het contract op voor de realisatie. Daarin staan de eisen waaraan de uitvoerder moet voldoen. ‘Dat gaat van de grootte en hoogte van de openingen in de vooroeververdediging tot aan de hoogte van het aan te leggen vogeleiland en de uitvoeringsperiode voor de Natura 2000-doelsoorten.’ Dit najaar gaat het eisenpakket de markt op, waarna begin volgend jaar een opdrachtnemer zal zijn gevonden. De start van de werkzaamheden zal dan nog even op zich laten wachten. ‘Om de natuur zo min mogelijk te belasten, voert de opdrachtnemer de werkzaamheden tussen augustus en oktober volgend jaar uit. Dan vallen we in het voorjaar de broedende en in de winter overwinterende vogels niet lastig.’ In het najaar van 2019 zijn de maatregelen gerealiseerd.

Lange adem

Aragon Van den Broeke verwacht dat het nog wel even kan duren voordat de natuurontwikkeling door de maatregelen echt goed op gang komt. ‘Zoiets heeft tijd nodig. Een visbos kan binnen een jaar vol zitten met allerlei organismen, maar een vooroever wordt pas goed door vissen als paai- en/of rustgebied gebruikt als het begroeid is met waterplanten. Dat kan wel enige jaren duren. Natuurontwikkeling is nu eenmaal vaak een kwestie van een lange adem.’

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat