Dotteren: beheer van watergangen beter, duurzamer en efficiënter

Foto: Ivo Ketelaar

Efficiënter beheer van watergangen, handhaving van een goede aan- en afvoer in beken en kleine rivieren en behoud van natuurwaarden in en om het water. Het Dotter-project van Deltares en KnowH2O slaat drie vliegen in één klap.

Beken en andere watergangen, zoals sloten en vaarten moeten vrij kunnen stromen. Alleen dan kunnen ze het regenwater tijdig afvoeren en aanvoerwater op de juiste plek brengen. Zo kan de waterbeheerder voorkómen dat we natte voeten krijgen en gebieden van water voorzien. Grote hoeveelheden waterplanten kunnen een vrije stroming echter belemmeren. Waterschappen in Nederland besteden het maaien van hun watergangen veelal uit en maken een maaibestek op basis van visuele en lokale inspecties. Maar het verwijderen van alle vegetatie schaadt natuurwaarden, is tegen de geest van de Flora- en Faunawet en brengt KRW-doelen niet dichterbij. Bovendien zou met een meer gerichte aanpak – en soms zelfs minder financiële input – eenzelfde of beter rendement kunnen worden gehaald, zowel hydraulisch als ecologisch.

Hulp bij uitvoering maaibeheer
Het Dotterproject dat een jaar geleden startte, heeft als doel beheerders van watergangen te helpen bij het uitvoeren van het maaibeheer. Zo kan deze tijdig een goede aan- en afvoer garanderen, zonder onnodig natuurwaarden in en om het water te schaden. Hiertoe worden met behulp van een full spectrum camera – die wordt bevestigd aan een drone of boot – vlakdekkende opnames gemaakt van de watergang. De camera maakt gebruik van reflectie van zichtbaar en onzichtbaar licht en onderscheidt op die manier vegetatie van andere elementen, zoals open water en de beschoeiing.

Deze beelden worden vervolgens automatisch geïnterpreteerd, mede om de soort en hoeveelheid vegetatie te bepalen. Daarna vertalen we de aanwezige vegetatie naar weerstand tegen stroming en ecologische waarden. Op termijn komt hier ook informatie over bodemslib en slootbagger bij. Deze gegevens worden gekoppeld aan rekenmodellen voor wateraanvoer en -afvoer. In relatief korte tijd worden zo de watergangen in een groot gebied in kaart gebracht. Bovendien kan maatwerk worden verricht en alleen op specifieke plekken worden geïntervenieerd. Hierdoor blijven natuurwaarden elders in de watergangen behouden en wordt het maaibeheer doelgerichter en efficiënter.

Veldproeven
In Nederland vonden de eerste veldproeven plaats met de camera op testlocaties van de Waterschappen Rivierenland en Aa & Maas in de Linge en Lage Raam. Afgelopen september is de camera in combinatie met een RPAS/drone getest in het Rivier Experiment Centre (REC) in het Zuid-Koreaanse Institute of Civil Engineering en Building Technology (KICT). Deze grootschalige buitenfaciliteit biedt de mogelijkheid om specifieke scenario’s op schaal 1:1 en gecontroleerd te testen. Andere partner van het TKI-project is de Universiteit Twente.

Over ongeveer een jaar moet de techniek daadwerkelijk in de praktijk en op grotere schaal ingezet kunnen worden bij het beheer van watergangen door de Nederlandse Waterschappen.

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Deltares