IenM Begroting 2016: Innovatieve oplossingen voor duurzaam & bereikbaar NL

Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2016 bijna 9 miljard euro aan innovatieve oplossingen voor bereikbaarheids-, waterveiligheids- en duurzaamheidsvraagstukken. Via het infrastructuurfonds wordt in 2016 in totaal 5,8 miljard euro uitgegeven aan spoorwegen, wegen en vaarwegen. Bovenop de noodzakelijke uitgaven voor het beheer en onderhoud is hiervan ruim 2,6 mld beschikbaar voor nieuwe investeringen. Uit het Deltafonds wordt circa 1,2 miljard euro besteed aan maatregelen om ons land te beschermen tegen overstromingen en te zorgen voor voldoende zoetwater.

Infrastructuur en Milieu (IenM) zet in op een leefbaar en bereikbaar Nederland met een sterke internationale positie op het gebied van infrastructuur, logistiek en waterbeheer. De afgelopen jaren is hiervoor de basis gelegd met een akkoord over de groei van Schiphol en Lelystad, de Omgevingswet, het Deltaprogramma, een Nationaal Waterplan, en de oprichting van de Nederlandse klimaatcoalitie. Sinds het begin van de kabinetsperiode is door Rijkswaterstaat 440 kilometer aan nieuwe rijstroken aangelegd.

Minister Schultz van Haegen: ‘Ons land behoort tot de wereldtop als het gaat om infrastructuur en slimme logistiek. Nu het economisch met ons land weer beter gaat, verwachten we meer mensen en goederen op weg, water en spoor. Daarom investeren we in 2016 fors in onze infrastructuur. We hakken knopen door voor de aanleg van grote ontbrekende schakels in ons wegennet, zoals de Blankenburgverbinding. We starten met de bouw van de nieuwe zeesluis bij IJmuiden. En door te experimenteren met zelfrijdend vervoer en slim verkeersmanagement maken we Nederland tot proeftuin van de wereld.’

Staatssecretaris Mansveld: ‘Het klimaat verandert. Daar gaan we werk van maken. Een wereldwijd klimaatakkoord moet in december 2015 in Parijs leiden tot ambitieuze afspraken om de uitstoot van broeikasgassen verder terug te dringen. Duurzaamheid gaat samen met economische kansen. Daar is iedereen voor nodig. En daarom werk ik actief samen met andere landen, steden en bedrijven aan concrete acties om ons weerbaarder te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering.’

Bereikbaarheid

De bereikbaarheid in ons land is de afgelopen jaren door voortdurende investeringen en een slimmere benutting van de infrastructuur sterk verbeterd. De files zijn hierdoor op een niveau van eind jaren negentig. Verstedelijking en de aantrekkende economie leiden echter tot toenemende drukte op de weg en in het openbaar vervoer. Dit is reden voor minister Schultz en staatssecretaris Mansveld om volop te investeren in de uitbreiding van het wegennet, de versterking van het spoor en in maatregelen die gericht zijn op het gedrag van reizigers en bedrijven. Dit laatste gebeurt via nieuwe innovatieve technieken voor verkeersmanagement, informatievoorziening aan reizigers en slimme logistiek.

Reizigers en transporteurs kunnen in 2016 volop gebruik gaan maken van de A4 Delft- Schiedam en de verbrede A15 tussen de Maasvlakte en het Vaanplein. De reis van deur tot deur wordt comfortabeler door de oplevering van drie compleet vernieuwde stations in Den Haag, Breda en Utrecht. Het kabinet zet daarnaast stevig in op de voortgang van projecten die voor de economie van groot belang zijn, waaronder de A1, A6 en A9 bij Amsterdam. Het is voor de Nederlandse economie van belang dat de luchtvaartsector haar internationale sterke positie houdt. Om Schiphol te kunnen laten groeien is ook de ontwikkeling van de Lelystad Airport en Eindhoven Airport nodig. In 2016 gaat de schop in de grond voor de uitbreiding van luchthaven Lelystad.

Voor de Blankenburgverbinding, de verlengde A15, de A13/16, de Ring Utrecht, het doorstroomstation Utrecht en de Beatrixsluis worden belangrijke besluiten genomen. Ook start de invoering van het Europees spoorbeveiligingssysteem ERTMS in Nederland. Hiermee wordt de veiligheid van het spoor verder verbeterd en vervolgens de betrouwbaarheid en de capaciteit vergroot.

Samen met het bedrijfsleven en andere overheden zet IenM met het programma Beter Benutten in op een betere bereikbaarheid en leefbaarheid, met name in de grootstedelijke gebieden. Hierdoor zijn op jaarbasis ruim 6 miljoen voertuigen uit de ochtend- of avondspits verdwenen. Het programma wordt de komende jaren voortgezet. Gezamenlijk investeren Rijk en regio circa €600 miljoen tot en met 2017. De ambitie bij het vervolgprogramma is 10% reistijdverbetering in de spits in de drukste gebieden.

Van het budget van €600 miljoen is minimaal 10% gereserveerd voor de ambities op het vlak van Intelligente Transport Systemen (ITS). Door de ontwikkelingen van mobiele informatietechnologie en ITS ontstaan nieuwe kansen voor weg- en OV-gebruikers, beheerders, vervoerders en het Nederlandse bedrijfsleven. Het kabinet bevordert het gebruik van ITS om bestaande infrastructuur beter te benutten en beschikbare reisinformatie voor weg en openbaar vervoer slimmer toe te passen. Een andere veelbelovende ontwikkeling is de verdere automatisering van voertuigen. Inmiddels is de regelgeving zodanig aangepast dat op de openbare weg ervaring kan worden opgedaan met zelfrijdende voertuigen. In 2016 worden experimenten op dit vlak uitgevoerd.

Waterveiligheid

In 2016 worden vrijwel alle projecten van ‘Ruimte voor de Rivier’ opgeleverd. Dat betekent dat het water op ruim dertig plaatsen in ons land meer ruimte krijgt om bijna vijf miljoen mensen beter te beschermen. Volgend jaar staat ook in het teken van het nieuwe waterveiligheidsbeleid. De ambitie voor de langere termijn is om iedereen in Nederland tenminste een zelfde beschermingsniveau te geven en ons land waterrobuust in te richten. Verder komt de voorziene versterking van de Afsluitdijk zowel de veiligheid, als de energievoorziening en de natuurontwikkeling ten goede. Daarnaast worden afspraken gemaakt met overheden om de zoetwatervoorziening op lange termijn veilig te stellen.

Klimaat en Milieu

In december 2015 moeten de onderhandelingen voor het nieuwe mondiale klimaatakkoord worden afgerond. In Parijs zetten de wereldleiders bij de COP21 klimaattop dan hun handtekening onder nieuwe afspraken om vanaf 2020 de uitstoot van schadelijke broeikasgassen verder in te dammen. Mede door de inzet van Nederland krijgen ook bedrijven, regio’s en maatschappelijke organisaties een rol bij het invullen van de afspraken. De Nederlandse klimaatcoalitie bestaande uit bedrijven, overheden en maatschappelijke instellingen, zet in op verbetering van bedrijfsvoering die het klimaat minder schaadt en zal nog meer bedrijven en maatschappelijk instellingen aan zich binden. IenM blijft daarnaast sterk inzetten op bronbeleid, oftewel het schoner, zuiniger en stiller maken van het Nederlandse wagenpark. Dit is niet alleen goed voor het klimaat omdat er minder schadelijke stoffen worden uitgestoten. Het is ook goed voor de leefomgeving in de grote steden die nog knelpunten hebben met luchtvervuiling. In 2016 wordt met deze steden gewerkt aan het oplossen van knelpunten. Naast een toename van schonere auto’s worden steeds meer initiatieven ontplooid om het stadsvervoer slimmer te organiseren en elektrisch vervoer te stimuleren.

Omgevingswet

De Tweede Kamer heeft woensdag 1 juli 2015 ingestemd met de Omgevingswet. De wet zet een streep door complexe, langdurige en versnipperde regelgeving. We hebben straks één wet voor de hele leefomgeving. Minder regels, meer kwaliteit voor de leefomgeving, een grotere keuzevrijheid voor ondernemers en burgers en kortere procedures. In 2016 worden de vier Algemene Maatregelen van Bestuur getoetst, geconsulteerd en aangeboden aan de Kamer: het Omgevingsbesluit, het Besluit Kwaliteit van de Leefomgeving, het Besluit Bouwwerken Leefomgeving en Activiteiten in de Leefomgeving. Het ministerie ontwikkelt met de bestuurlijke koepels een digitaal platform, waardoor straks bijvoorbeeld vergunningen digitaal aangevraagd kunnen worden.

Afval als grondstof

Nederland loopt voorop in het hergebruik van afval als waardevolle grondstof. Ook voor 2016 zijn er nieuwe initiatieven om samen met bedrijfsleven en andere overheden deze ambitie in te vullen. Zo start een proef waarbij lege kleine plastic flesjes en blikjes kunnen worden ingeleverd. Deze pilot wordt opgezet naast het bestaande systeem van statiegeld waarmee al grote plastic flessen worden gerecycled. Voor het terugdringen van afval dat het milieu schaadt worden in 2016 ook meerdere initiatieven ontplooid, zoals het verbod op gratis plastic tasjes vanaf 1 januari. Met verschillende partijen zoals scholen, winkelcentra en de organisatoren van evenementen wordt gewerkt aan plannen om ook op steeds meer plekken buiten de deur afval te gaan scheiden.

De ondergrond in kaart

Begin 2016 wordt de ontwerp-Structuurvisie Ondergrond (STRONG) voorzien. STRONG bepaalt mede op welke plekken activiteiten onder de grond, die van nationaal belang zijn, zoals mijnbouwactiviteiten en de drinkwatervoorziening, mogelijk zijn.

Nederlands voorzitterschap EU

Nederland is van 1 januari t/m 30 juni 2016 voorzitter van de Europese Unie en wil het voorzitterschap onder meer gebruiken voor het verder brengen van de klimaatagenda. Belangrijk hierbij is de uitwerking van de afspraken die op de Klimaatconferentie in Parijs eind dit jaar gemaakt worden. Daarnaast is op IenM terreinen als milieu en water aandacht nodig om te komen tot een consistentere en beter uitvoerbare regelgeving. De transportagenda onder Nederlands voorzitterschap richt zich op de bijdrage van transport, logistiek en mobiliteit aan de Juncker-agenda van de Europese Commissie voor banen, economische groei en investeringen.