Het verlichten van tunnels is geen gemakkelijke opgave. Naast de hoge eisen van de Landelijke Tunnelstandaard release 1.2 willen wegbeheerders op het gebied van veiligheid, onderhoud en energiekosten optimaal ‘in control’ zijn. Het nieuwste Philips TotalTunnelprogramma voorziet om die reden in een integrale aanpak, met direct waarneembare effecten tijdens én na de realisatie van de tunnel. Oftewel: meer grip op de zaak. In Zwolle werd het bewijs geleverd.

Voor een goede bereikbaarheid van de nieuwe woonwijk Stadhagen II, koos de gemeente Zwolle ervoor om de bestaande Hasselterweg van Hasselt naar Zwolle, onder het Oude Weteringkanaal te leiden. De nieuwe Boxemtunnel zorgt er zo voor dat het karakteristieke polderlandschap grotendeels behouden blijft. ‘Voor de verlichting van de tunnel had de gemeente Zwolle één belangrijke wens: energiezuinige LED-verlichting,’ zegt Toon van Beek, projectleider gemeente Zwolle. ‘We zochten een betrouwbare partner die ruime ervaring en kennis had van tunnelverlichting.’ De gemeente koos voor Philips, dat voor deze tunnel graag het nieuwe TotalTunnel-programma wilde toepassen: een allesomvattende benadering van tunnelverlichting. Afgestemd op de wensen van de klant, kunnen maatwerkoplossingen worden gerealiseerd, met de juiste niveaus van kwaliteit, regelbaarheid en serviceondersteuning. In deze ‘connected’ oplossing zijn naast LED-verlichting, ook controls, services en oriëntatieverlichting geïntegreerd.

Minder montageruimte

De tunnel heeft een totale breedte van 11,70 meter en een lengte van 524,5 meter, met een overdekt deel van 160 meter. De totale hoogte is 4,60 meter. Voor een optimale doorrijhoogte mochten armaturen en montagerails samen niet hoger zijn dan 10,5 centimeter. ‘Dat is echt weinig,’ zegt Jan Jonker, projectleider van bouwbedrijf Salverda. ‘Toch hebben we dit kunnen realiseren dankzij de FlowStar, de nieuwste LED-armatuur van Philips, die minder hoog is en daardoor veel minder montageruimte nodig heeft.’ In vergelijking met conventionele verlichting is dit een enorme stap vooruit, weet Jonker. ‘Andere verlichtingsarmaturen zijn gemiddeld 20 à 30 centimeter hoog; de FlowStar van Philips is slechts 6,5 centimeter hoog. Daardoor konden we deze puntverlichting in één rij realiseren, met de verdeeldoosjes in de rij geïntegreerd.’ Jonker wijst ook op het fors lagere energieverbruik. ‘Waar standaard verlichting op ongeveer 36.000 Watt zit, kom je nu uit op 23.000 Watt. Vanwege de lange levensduur van de LEDs hoeft er vrijwel geen onderhoud aan de verlichting gepleegd te worden. Dat scheelt tijd, geld én overlast voor de gebruikers, want de tunnel moet immers worden afgesloten. En natuurlijk is zo’n elegante lichtstreep veel mooier. Het past perfect bij het strakke tunnelontwerp van de architect.’

Luminantiemeter

Beenen Industriële Automatisering, werd door de aannemer ingeschakeld voor de installatie. Voor Harry van Wieren, account manager van het bedrijf, was het nieuwe Philips TunneLogic-besturingssysteem een échte eyeopener. ‘Dankzij dit systeem is de verlichting continu dimbaar. Niet alleen dimmen naar een lager lichtniveau, er kan zelfs een deel van de armaturen worden uitgezet. En ook is het mogelijk om, bijvoorbeeld bij calamiteiten, de verlichting snel op 100% te schakelen. Zodat politie, nog aanwezige mensen en ambulance meteen goed zicht hebben. Dat kan vanuit de schakelkast in de tunnel, maar ook op afstand via een computer.’ Jan Jonker: ‘TunneLogic zorgt er onder andere voor dat de verlichting in de tunnel altijd op het daglicht is afgestemd.’ Hij legt uit hoe het werkt. ‘Op 105 meter van elke tunnelingang is een luminantiemeter geplaatst, die de helderheid van de tunnelingang meet. TunneLogic vertaalt deze waarde naar een lichtintensiteit in de tunnel. Je kunt dus zeggen dat elke bestuurder die de tunnel inrijdt, het licht krijgt dat op zijn daglichtbeleving is afgestemd. Daardoor is de overgang van buiten naar binnen zo prettig mogelijk en dat is winst voor de veiligheid.’

Duurzaam en veilig

De tunnel is gebouwd door de gemeente Zwolle, maar wordt in eigendom, beheer en onderhoud overgedragen aan de provincie Overijssel. Volgens Toon van Beek hechten zij veel waarde aan een leefbare omgeving, met milieuvriendelijke oplossingen. ‘Met deze LED-verlichtingsoplossing besparen we fors op energie- en onderhoudskosten. Daarmee leveren we het bewijs dat duurzaamheid en veiligheid hand in hand kunnen gaan.’ Ook Jan Jonker en Harry van Wieren kijken tevreden terug op de realisatie van de tunnel. ‘Voor ons was dit een mooi project en dat is mede te danken aan het TotalTunnel concept van Philips. We hebben gewerkt met de nieuwste technologieën. Waardoor deze tunnel duurzamer, mooier én veiliger is.’