Met de juiste voorzieningen is het mogelijk om de hoeveelheid sigarettenpeuken bij OV-haltes met minimaal 40 procent terug te brengen. Dat blijkt uit een langlopende proef van Stichting NederlandSchoon in samenwerking met de gemeente Den Haag en vervoersbedrijf HTM. Bij OV-halte Leidschenveen in Den Haag werd gedurende een half jaar onderzocht wat het effect van een schoon station op het gedrag van de bezoeker is.

Resultaten

Bij de pilot rond halte Leidschenveen is gekeken hoe het gedrag van bezoekers kan worden beïnvloed. Dit is onder meer gedaan door het verbeteren van de afvalvoorzieningen én de beleving op de halte. Inspelen op de beleving is belangrijk: uit eerder onderzoek is gebleken dat een aangename en minder anonieme omgeving tot ‘schoner’ gedrag leidt. Het gebied rond de halte is grondig gereinigd en de zes bestaande grijze afvalbakken zijn vervangen door acht fris uitziende gele bakken. Ook zijn er per perron twee sigarettenpeukvoorzieningen geplaatst.

De maatregelen hadden een positief effect op de reizigers. Het aantal rondslingerende peuken nam met minimaal 40 procent af – ook op langere termijn. Ook werd het belang van heldere afspraken tussen de beheerders duidelijk. Tijdens het onderzoek bleek dat de betrokken partijen onvoldoende inzicht hadden in wie voor welk deel van het station verantwoordelijk was voor de schoonmaak. Het vastleggen van dergelijke afspraken met alle betrokken partijen in de vorm van een convenant is dan ook één van de aanbevelingen die uit het onderzoek volgt.

Peukenproblematiek

Sinds het in 2007 afgekondigde rookverbod is het aantal peuken dat op straat achterblijft fors toegenomen. Jaarlijks gooien Nederlanders meer dan negen miljard peuken op straat, waarvan er ongeveer twee miljard langdurig blijven liggen. Eenmaal op straat beland, zijn peuken moeilijk te verwijderen – bijvoorbeeld omdat ze vast gaan zitten in de voegen van stoeptegels. Het kan jaren duren voordat de kunststof filters van sigarettenpeuken zijn vergaan. Hierdoor komen er veel schadelijke stoffen in de natuur terecht. Een peuk die in het water belandt, kan bijvoorbeeld wel tot acht liter water verontreinigen.

Vooral rond OV-haltes en de voorpleinen van treinstations is de peukenproblematiek groot, zo blijkt uit de monitoring naar zwerfafval in Nederland die jaarlijks wordt uitgevoerd door het ministerie van Infrastructuur & Milieu en NederlandSchoon.

Weinig uniformiteit in inrichting van rookvoorzieningen rond haltes en stations, blijkt een van de knelpunten te zijn. Vaak zijn de voorzieningen onopvallend en onlogisch geplaatst, en is het onduidelijk waar er wel of niet gerookt mag worden. Het succes van de pilot in Leidschenveen laat zien dat er wel degelijk oplossingen voor de peukenproblematiek zijn.

Congres

Op het zwerfafvalcongres ‘Het Rendement van Schoon’, dat wij op 12 november a.s. houden, lichten wij de pilot en de resultaten daarvan verder toe. Kijk op www.hetrendementvanschoon.nl voor inschrijving en achtergrondinformatie.