Hoe zal de Zandmotor gaan werken?

De komende vijf jaar wordt onderzocht of de pilot Zandmotor, een innovatieve methode van kustbescherming, werkt conform verwachting en welke effecten de Zandmotor heeft op de omgeving. Witteveen+Bos heeft samen met Bureau Waardenburg, Vertegaal ecologisch advies en Arens Duinecologie opdracht gekregen voor het monitoren van de effecten van de pilot Zandmotor op duinen.

Het klimaat verandert en de druk van de zee op de Nederlandse kust neemt toe. Om de veiligheid te borgen, zijn regelmatig zandsuppleties nodig. Met de aanleg van de Zandmotor, een schiereiland voor de kust van Ter Heijde, wordt onderzocht of de natuur deze zandsuppletie kan verzorgen. Daartoe wordt in deze pilot een overmaat aan zand aan het kustsysteem van Delfland toegevoegd via de aanleg van een kunstmatig schiereiland. Het zand wordt door wind, golven en zeestroming langs de kust verspreid en door de natuur op de juiste plek gelegd. Een mooi voorbeeld van bouwen met de natuur. Daarnaast ontstaat extra ruimte voor natuur en recreatie in dit deel van de Randstad.

Tussen maart en juli 2011 is het schiereiland in de vorm van een haak aangelegd. Sleephopperzuigers hebben het zand tien kilometer ver uit de kust vandaan gehaald en het op de juiste plek gelegd. Nu komt het aan op het volgen van de natuurlijke processen.

In het duingebied worden vooral effecten verwacht door een toename van de depositie van zand en een afname van de depositie van zout. Dit kan leiden tot veranderingen in de kwetsbare duinhabitats, die beschermd zijn in het kader van de Habitatrichtlijn. In afstemming met Deltares en IMARES, die verantwoordelijk zijn voor het ‘zeedeel’ van de monitoring, stellen Witteveen+Bos en partners een meetprogramma en een gegevensdatabase op. Noodzakelijke metingen gebeuren in eigen beheer of hiertoe worden andere gegevensverzamelende instanties aangestuurd. Doel is om, ondanks de gevarieerde herkomst van gegevens, een kwalitatief hoogwaardige en transparante dataset te verkrijgen. De dataset moet geschikt zijn om over vijf jaar uitspraken over effecten van de Zandmotor zelf te kunnen doen, maar ook om daarna evaluaties te kunnen maken over de inzetbaarheid van dit concept op andere plaatsen.

Het consortium met Witteveen+Bos, Bureau Waardenburg, Vertegaal ecologisch advies en Arens Duinecologie bestaat uit een sterk team met veel ervaring op het gebied van duinecologie en -morfologie en met multidisciplinaire projecten in een wetenschappelijke context en binnen een politiek gevoelige omgeving.