“Het was goed om met zoveel verzamelde vakbonden in Brussel te zijn om te ageren tegen verdere marktwerking op het Europese spoor.” Roel Berghuis, bestuurder van FNV Spoor, was gistermiddag (dinsdag 24 mei) een van de 1500 vakbondsvertegenwoordigers die demonstreerden op het Place du Luxembourg, voor het gebouw van het Europese Parlement.

Veel Europese spoorvakbonden hadden op uitnodiging van de Europese Federatie van vakbonden in het Vervoer (ETF) vertegenwoordigers gestuurd naar de Belgische hoofdstad. Berghuis maakte deel uit van een 40-koppige Nederlandse delegatie. “We hadden twee spandoeken: ‘Marktwerking op het spoor: nee’ en ‘Integraal spoorbedrijf: ja’.”

Concurrentie tot in het extreme

De demonstratie was gericht tegen het idee achter de zogenaamde ‘Herschikking van het eerste Spoorwegpakket’ (Richtlijn tot instelling van één Europese spoorwegruimte). De Herschikking ‘vereenvoudigt’ en ‘verduidelijkt’ bestaande regels op een zodanige manier dat concurrentie de spoorsector tot in het extreme beheerst. Er wordt in de plannen compleet van het idee van spoorwegen als een dienst van algemeen belang of als openbare dienst afgestapt.

Slecht voor personeel en reizigers

Berghuis: “Een verdere opsplitsing is slecht voor het spoorpersoneel én voor de reizigers. Dat kon je bij ons in de afgelopen winters wel zien. Bij barre weersomstandigheden gaat er van alles fout in de afstemming tussen vervoerder NS en spoorwegbeheerder ProRail. Er moet gewoon één integraal spoorbedrijf zijn.”

Braafste jongetje van de klas

FNV Spoor gaat de komende tijd steviger aansluiting zoeken bij de andere Europese vakbonden in de strijd tegen verdere marktwerking in en opsplitsing van de spoorwegen in Europa. Berghuis: “Maar we doen dat wel vanuit onze eigen specifieke wensen. Want de marktwerking en opsplitsing is in Nederland al zo ver gevorderd dat we wat dat betreft in Europa het braafste jongetje van de klas zijn.”

Gunning of aanbesteding

In Nederland loopt de vervoersconcessie op het zogenoemde hoofdrailnet (het intercitynet en de daarop aansluitende stoptreindiensten) af in 2015. Deze concessie geeft aan de vervoerder (in dit geval NS) het alleenrecht op het nationale personenvervoer op het hoofdrailnet.

Beleidsvoornemen

Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu komt deze zomer met een beleidsvoornemen. Daarin kan ze kiezen voor een openbare aanbesteding of voor opnieuw een onderhandse gunning van de concessie aan de NS.

NS

Berghuis: “Wij zijn voor een gunning aan de NS. Dat is goed voor de duidelijkheid, voor de werkgelegenheid van het spoorpersoneel, voor de reiziger en voor de mobiliteit in Nederland. Ons land leent zich niet voor een nog verder doorgevoerde marktwerking en opsplitsing. Nederland is gewoonweg te klein voor zo’n lappendeken aan spoorbedrijven.”