Ballast Nedam jaarcijfers 2008

Resultaten conform verwachting

    Operationeel resultaat conform verwachting: € 42 miljoen (2007: € 42 miljoen)
  • Omzet gestegen: € 1,4 miljard (2007: € 1,3 miljard)
  • Orderportefeuille gestegen: € 1,7 miljard (2007: € 1,4 miljard)
  • Nettoresultaat gedaald: € 24 miljoen (2007: € 27 miljoen)
  • Prognose 2009: lager operationeel resultaat van ongeveer € 25 miljoen

Resultaten conform verwachting
Ballast Nedam heeft een omzet van € 1,4 miljard behaald met een operationeel resultaat van € 42 miljoen. Dit resultaat was conform de in maart 2008 uitgesproken winstverwachting van een ongeveer gelijkblijvend operationeel resultaat bij een hogere omzet. Het resultaat is behaald in een jaar dat de marktomstandigheden sterk zijn gewijzigd. Gedurende de eerste drie kwartalen van 2008 stegen de prijzen van toeleveranciers en onderaannemers sterk. De resultaten van de bouwbedrijven vielen mede daardoor tegen. In het laatste kwartaal van 2008 kwam de vastgoedmarkt nagenoeg tot stilstand, waarvan de negatieve effecten op het resultaat in 2009 en latere jaren zullen optreden. De marge daalde van 3,3% naar 2,9%. Van de omzet werd 95% in Nederland gerealiseerd (2007: 91%).

Financiële resultaten
De omzet steeg met 12% tot € 1 426 miljoen.

Infrastructuur
De omzet van de divisie Infrastructuur bedroeg € 708 miljoen. Met name de toegenomen omzet van grote projecten droeg bij aan de 5% stijging.

De divisie Infrastructuur wist haar operationele resultaat wederom te verbeteren. Dit resultaat was conform de uitgesproken verwachting en was een goed resultaat gegeven de slechtere marktomstandigheden. Het volume in de infrastructuurmarkt was in alle segmenten prima. Het prijsniveau in de openbare aanbestedingsmarkt voor de traditionele contracten was echter nog steeds te laag. De sterk gestegen prijzen van toeleveranciers en onderaannemers drukten de marges nog verder. Met name de regiobedrijven, die grotendeels afhankelijk zijn van die openbare aanbestedingen, hadden hier last van. De grote projecten wisten zich hier beter aan te onttrekken en boekten een uitstekend resultaat. Enerzijds door projecten uit te voeren in nieuwe contractvormen en anderzijds door de focus op de niches zoals de industriebouw en offshore windmolens. Door de prijsstijgingen en het goede volume in de markt behaalden de specialistische bedrijven, de prefab bedrijven en de grondstoffenbedrijven goede resultaten.

In 2008 is invulling gegeven aan de strategie om de specialistische bedrijven te versterken door het producten aanbod verder te completeren, de posities in de grondstofwinning uit te breiden en de toegevoegde waarde voor de eigen regiobedrijven en grote projecten te vergroten. Dit werd gerealiseerd door de overname van het bedrijf Hamstra B.V., actief op het gebied van de specialistische boortechnieken, door de overname van Lugo N.V., met posities in de toekomstige winning van grind in België en door een indirecte deelneming in Antwerp Stone Terminal, een concessie- en vergunninghouder van een terminal in Antwerpen. Het resultaat van Infrastructuur verbeterde doordat vaker vroegtijdig de specialistische en de prefab bedrijven werden ingeschakeld door de regiobedrijven en de grote projecten. De interne omzet van de specialistische bedrijven en de prefab bedrijven is daardoor sterk toegenomen.

Infrastructuur was het afgelopen jaar succesvol in de groeiende markt voor offshore windmolenparken. Het hefschip de Svanen haalde een hoge bezetting op een drietal Engelse offshore windmolenparken. Voor het komende jaar zal de Svanen het lopende project van 32 funderingen Gunfleet Sands in Engeland afronden en starten met het project van 22 funderingen Baltic I in de Oostzee voor de Duitse kust. Door innovaties wordt de positie op deze niche markt verstrekt. Infrastructuur heeft een frame ontwikkeld waarmee het hefschip de Svanen complete zware windmolens kan oppakken in de haven, kan transporteren naar de offshore locatie en vervolgens ter plekke kan installeren. Dit voorkomt het offshore opbouwen uit verschillende modules van windmolens in dure en risicovolle offshore tijd. Daarnaast is de technische haalbaarheid aangetoond van een geboorde geprefabriceerde betonnen paal als fundering voor offshore windmolens. De voordelen bestaan uit een reductie van de geluidsbelasting, doordat er niet meer geheid hoeft te worden, lagere fabricagekosten en de stabielere kostprijs van het beton ten opzichte van staal.

Voor de komende jaren verwachten we geen daling van het volume in de infrastructuurmarkt door de verwachte extra uitgaven door de overheid. Ondanks de remmende werking van de verminderde beschikbaarheid van financiering zien we goede kansen in de markten voor offshore windmolenparken in Europa, voor industriebouw in de energiesector en voor internationale infrastructuurprojecten op en rond de havenkant.

Bouw en Ontwikkeling
De omzet van de divisie Bouw en Ontwikkeling steeg met 22% tot € 735 miljoen. Deze stijging had grotendeels betrekking op grote projecten en was gedeeltelijk een inhaalslag op de opgetreden vertraging in opdrachtverlening in 2007 van deze grote projecten.

De divisie Bouw en Ontwikkeling behaalde een lager resultaat dan over 2007. Dit was in lijn met onze prognose van maart 2008.

Het volume in zowel de woning- als de utiliteitsbouw was in 2008 nog redelijk. Het volume in de utiliteitsbouw werd grotendeels gegenereerd door (semi-)overheidsopdrachten. Het marktbeeld in 2008 was zeer wisselend. In de eerste drie kwartalen was er nog sprake van sterk gestegen prijzen van toeleveranciers en onderaannemers. In het laatste kwartaal stabiliseerden deze inkoopprijzen, maar stagneerde de vastgoedmarkt. De woningmarkt ging op slot door het sterk gedaalde consumentenvertrouwen en de beperkte beschikbaarheid van financiering. Voor de wat langere termijn blijven we onverminderd positief over de woningmarkt in Nederland door het structurele tekort aan woningen, zowel in aantal als in kwaliteit.

Een aantal regionale bouwbedrijven presteerde teleurstellend. De regiobedrijven hadden het meeste last van de sterk gestegen kosten die niet volledig aan de klanten in rekening konden worden gebracht. Hierdoor werden bij enkele regio’s gemaakte fouten in het primaire proces financieel uitvergroot. Vervolgens zijn bij deze regio’s wijzigingen in de organisatie en werkwijzen doorgevoerd. De grote projecten presteerden conform verwachting goed. De vastgoedontwikkeling behaalde uitstekende resultaten. Dit gold ook voor de twee prefab bedrijven in deze divisie.

Het aantal opgeleverde woningen is gedaald van 1 579 tot 1 128 woningen, waarvan 452 woningen uit eigen ontwikkeling voortkwamen. Het aantal woningen in aanbouw is toegenomen van 2 532 tot 3 217, waarvan 28% uit eigen vastgoedontwikkeling. De onverkochte voorraad bestond op jaareinde uit 11 woningen en 712 m2 verhuurde commerciële ruimte. In het afgelopen jaar is terughoudendheid betracht in het aangaan van nieuwe verplichtingen voor de grondbank. Dit resulteerde in een daling van 1% van het ontwikkelingspotentieel tot 14.800 woningen. De per jaareinde nog uitstaande onvoorwaardelijke aankoopverplichtingen voor gronden zijn gehalveerd van € 32 miljoen op jaareinde 2007 tot € 16 miljoen. De boekwaarde van de voorraad grondposities steeg met € 11 miljoen tot € 142 miljoen.

Voor de komende jaren verwachten we een grote teruggang in het volume van zowel de woning- als de utiliteitsbouw. Voor de woningbouw voorzien we een daling van het aantal op te leveren woningen in vergelijking met 2008. In de utiliteitsmarkt zal het aandeel van (semi-)overheidsprojecten, zoals bijvoorbeeld de zorgsector, stijgen.

Ballast Nedam Concessies
Concessies heeft in 2008 voor drie grote pps-projecten het definitieve contract gesloten. Dit betroffen het Detentiecentrum Zestienhoven in Rotterdam, de kantoren voor IB Groep en Belastingdienst in Groningen en de Kromhoutkazerne in Utrecht. In februari 2009 is ook het definitieve contract voor een substantiële uitbreiding van de Kromhoutkazerne getekend. De capaciteit van deze huisvesting voor defensie stijgt hiermee met 1 000 medewerkers tot 3 000. Het consortium is erin geslaagd om in een turbulente financiële markt een financiering van € 90 miljoen af te sluiten. Concessies heeft met de verwerving van deze projecten een uitstekende invulling aan de strategie van het bereiken van een vooraanstaande plaats in de publiek-private samenwerkingsmarkt gegeven. Naast deze drie projecten in de realisatiefase heeft Concessies het pps-infrastructuurproject Wâldwei N31 in de operationele fase. De met deze projecten gemoeide pps-vorderingen daalden licht van € 30 miljoen eind 2007 tot € 27 miljoen. Op basis van de huidige portefeuille van pps-projecten zullen deze pps-vorderingen naar jaareinde 2009 oplopen tot ongeveer € 100 miljoen. In 2009 verwacht Concessies mee te doen aan de aanbestedingen van de infrastructuurprojecten A15 Maasvlakte – Vaanplein en A12 Utrecht – Veenendaal, alsmede van diverse pps-vastgoedprojecten. Ballast Nedam Concessies werkt aan projecten voor beide divisies en wordt voor 50% bij beide divisies proportioneel geconsolideerd.

Ballast Nedam Beheer
In 2008 is Ballast Nedam Beheer opgericht door de samenvoeging van de activiteiten vanuit de beide divisies. Ballast Nedam Beheer richt zich op het beheer van het onderhoud en van de exploitatie van zowel infrastructuurobjecten, vastgoedobjecten en energiegerelateerde projecten. Beheer was ondermeer betrokken bij de succesvolle verwerving van de pps-projecten en van design & construct infrastructuurprojecten met een langjarige beheercomponent van het onderhoud. Het lopende wegenproject Wâldwei N31, het in aanbouw zijnde wegenproject N210, de vastgoedportefeuilles voor Alliance Apotheek, SEB en Belgravia, het offshore windmolenpark Egmond en de aardgastankstations van CNG Net zijn voorbeelden van projecten die in beheer zijn. Ballast Nedam Beheer werkt aan projecten voor beide divisies en wordt voor 50% bij beide divisies proportioneel geconsolideerd.

EBIT
Het operationeel resultaat was gelijk aan dat van voorgaand jaar en bedroeg € 42 miljoen.

De divisie Infrastructuur heeft haar resultaat met € 2 miljoen verbeterd tot € 20 miljoen. Dit is conform de in maart 2008 uitgesproken verwachting van een hoger operationeel resultaat en is goed gezien het nog steeds lage prijsniveau in de openbare aanbestedingsmarkt. De resultaatsverbetering werd gedragen door de regiobedrijven en de grote projecten.

De divisie Bouw en Ontwikkeling behaalde een lager operationeel resultaat van € 29 miljoen bij een hogere omzet. Dit was conform de uitgesproken verwachting. De hogere resultaten op vastgoedontwikkeling, grote projecten en prefab compenseerden de teruggang in de resultaten bij de regionale bouwbedrijven niet.

Het resultaat Overig verbeterde met € 2 miljoen. De holdingkosten waren nagenoeg ongewijzigd. De verbetering kwam voort uit de afhandeling van de oude internationale activiteiten.

Marge
De marge op concernbasis daalde tot 2,9% bij een 12% hogere omzet. Deze marge lag daarmee net onder de range van de doelstelling van 3% tot 5%. De marge van Infrastructuur nam toe van 2,7% naar 2,8% bij een licht hogere omzet. Bij een sterk gestegen omzet zag Bouw en Ontwikkeling de marge dalen van 5,5% tot 3,9%.

Nettoresultaat
Het nettoresultaat daalde met € 3 miljoen tot € 24 miljoen, met name door de teruggang van het resultaat voor belastingen.

Het resultaat voor belastingen daalde tot € 31 miljoen door een € 7 miljoen lager renteresultaat. De rentelasten namen met € 5 miljoen toe door het oprenten van de voorzieningen met € 2 miljoen, een afwaardering van de rentederivaten met € 1 miljoen en door een gemiddeld hoger werkzaam vermogen als gevolg van de investeringen in materieel en grondposities in combinatie met een gestegen rente op de kortlopende werkkapitaalleningen. De rentebaten daalden daarentegen met € 2 miljoen door een lagere geactiveerde rente op de pps-vorderingen.

De belastinglasten daalden met € 4 miljoen tot € 7 miljoen. De effectieve belastingdruk nam af van 28% in 2007 tot 23% door het voor € 3 miljoen tot waardering gebrachte liquidatieverlies van de voormalige Duitse activiteiten. De uitgestelde belastingvordering bedroeg op jaareinde € 37 miljoen en had voor € 33 miljoen betrekking op compensabele verliezen.

Orderportefeuille
De orderportefeuille steeg met 16% van € 1 438 miljoen eind 2007 tot € 1 667 miljoen. De kwaliteit en de grootte van de orderportefeuille verschaffen ons een relatief sterke uitgangspositie in een dalende markt met toegenomen debiteurenrisico’s. Enerzijds doordat de orderportefeuille voor een groot gedeelte kredietwaardige (semi-)overheidsopdrachtgevers betreft en anderzijds doordat naar verwachting de inkoopprijzen zullen dalen.

In 2008 werden door beide divisies aansprekende grote, meerjarige projecten verworven zoals de nieuwbouw van het Ministerie van Justitie en Binnenlandse Zaken in Den Haag, de Kromhoutkazerne in Utrecht, het zorgverzamelgebouw Medimall bij het Maasstadziekenhuis in Rotterdam, de reconstructie van de A12 Zoetermeer – Gouda en de multi-fuel centrale voor Nuon Magnum in de Groningse Eemshaven. De verwachting is dat de opdrachtgever de vergunningen voor de bouw van de multi-fuel centrale in de tweede helft van 2009 verkrijgt en de bouw dan ook in de tweede helft van het jaar kan starten.

Recente ontwikkelingen die uitstekend binnen de strategie van Ballast Nedam passen zijn de definitieve contractering van het offshore windmolenpark Baltic 1 en een contract voor de bouw van het stadshuis in Nieuwegein. Nadat CNG Net in 2008 al een contract met HTM had afgesloten voor het ontwerp, bouw, onderhoud, financiering en exploitatie van een aardgastankstation voor 125 stadsbussen, is onlangs een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Tamoil Nederland B.V. voor de realisatie van tenminste 10 aardgastankstations. Dit is een belangrijke stap in de uitrol van een landelijk dekkend netwerk van tankstations. Eind 2008 waren er 13 tankstations in bedrijf en 7 in aanbouw. Daarnaast heeft Ballast Nedam Concessies in samenwerking met Econcern de exclusieve ontwikkelingsrechten verworven voor twee Nederlandse offshore windparken, namelijk Helmveld 493 MW en Rotterdam NW 180 MW.

Vermogen en kasstromen
Het eigen vermogen is per saldo met € 4 miljoen gedaald en bedroeg € 168 miljoen. Deze daling bestond uit het nettoresultaat van € 24 miljoen verminderd met de dividendbetaling van € 14 miljoen, de vorming van een afdekkingsreserve van € 11 miljoen voor rentederivaten en € 3 miljoen voor valutakoersverschillen. De afdekkingsreserve betrof de rentederivaten die de variabele rente van de pps-leningen omzetten naar een vaste rente. Dit zijn over de looptijd van de leningen tijdelijke verschillen. De totale activa stegen met € 106 miljoen tot € 1 004 miljoen. Door de toename van de activa en de daling van het eigen vermogen daalde de solvabiliteit van 19% eind 2007 naar 17%. Het werkzaam vermogen op jaareinde bedroeg € 252 miljoen en was ongeveer gelijk aan dat van vorig jaar. Het gemiddelde werkzaam vermogen gedurende het jaar was echter hoger. In de komende jaren zullen het totaal aan activa, alsmede het werkzaam vermogen, verder stijgen door de realisatie van de pps-projecten.

De kasstroom over 2008 bedroeg € 40 miljoen positief tegenover € 10 miljoen negatief over 2007.

De operationele kasstroom over 2008 bedroeg € 66 miljoen positief tegenover een negatieve operationele kasstroom van € 26 miljoen over 2007, deels verklaard door een sterke reductie van het werkkapitaal tegen jaareinde.

De kasstroom uit investeringsactiviteiten bedroeg € 42 miljoen negatief, grotendeels bestaande uit € 60 miljoen aan investeringen, € 21 miljoen aan desinvesteringen en € 4 miljoen aan de verwerving van bedrijven. De investeringen en acquisities betroffen voor € 44 miljoen de materiële vaste activa, voor € 2 miljoen de immateriële vaste activa en voor € 14 miljoen de financiële vaste activa. De desinvesteringen betroffen met name de ontvangsten op pps–vorderingen. De netto investeringen in materiële vaste activa van € 41 miljoen overtroffen de afschrijvingen van € 24 miljoen.

De positieve kasstroom uit financieringsactiviteiten van € 15 miljoen bestond uit de per saldo voor € 29 miljoen opgenomen langlopende leningen en € 14 miljoen dividendbetaling over 2007.

Netto financieringspositie
De netto financieringspositie verbeterde met € 22 miljoen tot € 41 miljoen. De langlopende leningen zijn met € 29 miljoen toegenomen tot € 126 miljoen. Deze toename betrof ondermeer de per saldo met € 10 miljoen toegenomen pps-leningen en een toename met € 15 miljoen van de lening voor financiering van grondposities. Het kortlopende deel van de langlopende leningen betrof voornamelijk de pps-leningen en was met € 11 miljoen afgenomen tot € 7 miljoen. De netto liquide middelen stegen met € 40 miljoen tot € 92 miljoen. De vooruitbetalingen op projecten zijn toegenomen van € 68 miljoen eind 2007 tot € 79 miljoen. Gedurende het jaar bestond er een grotere financieringsbehoefte dan op het jaareinde.

Financiering
Voor de komende jaren is er geen noodzaak voor herfinanciering van de langlopende leningen. De algemene lening van € 50 miljoen heeft een looptijd tot 1 april 2012 en een vaste rente van 4,63%. Als zekerheid is hypotheek gevestigd op een aantal onroerende zaken die in gebruik zijn door Ballast Nedam. De leningsvoorwaarden bevatten bovendien geen financiële covenanten. De andere grote lening van € 33 miljoen is voor de financiering van een aantal grondposities in een aparte vennootschap. Deze lening heeft een looptijd tot oktober 2012 en een rente van Euribor plus 100 basispunten. Als zekerheid is hypotheek gevestigd op de betreffende grondposities. De overige langlopende leningen van € 43 miljoen betreffen grotendeels de pps-leningen, zonder verhaalsmogelijkheid op Ballast Nedam, waarvan de rente is gefixeerd door middel van derivaten.

Het aandeel Ballast Nedam
Het aantal uitstaande aandelen van de geplaatste 10 miljoen aandelen bedroeg 9 900 000 op jaareinde 2007. In 2008 is een inkoopprogramma gestart van 100 000 aandelen ter afdekking van de verplichtingen vanuit de lopende managementoptieregeling. In 2008 zijn in dat kader 29 751 certificaten van aandelen ingekocht. Ballast Nedam hield per jaareinde 129 751 aandelen in portefeuille. Op 24 februari 2009 is het inkoopprogramma afgerond en bedroeg het aantal uitstaande aandelen 9 800 000. Het nettoresultaat per gemiddeld uitstaand aandeel is gedaald van € 2,75 in 2007 tot € 2,46.

De slotkoers 2007 van het aandeel Ballast Nedam op NYSE Euronext was € 28,30. Het jaar 2008 werd afgesloten op een 51% lagere koers van € 13,83. De hoogste koers van € 27,85 werd bereikt op 2 januari 2008. De laagste koers van € 9,37 werd genoteerd op 5 december 2008. De liquiditeit van het aandeel Ballast Nedam daalde van 39 744 over 2007 tot 27 452 per handelsdag. De AScX index, waarin het aandeel Ballast Nedam is opgenomen, daalde in 2008 met 53%.

Op basis van de meldingen was Navitas per jaareinde 2008 de grootste aandeelhouder met 15,4%. Andere partijen die per jaareinde 5% of meer van de (certificaten van) aandelen van Ballast Nedam bezaten zijn: Hurks Groep, Delta Deelnemingen Fonds, Delta Lloyd, Menor Investments en Bibiana Beheer. Op 6 maart 2009 heeft Hurks Groep een belang gemeld van 15,4%. Per jaareinde bedroeg dit belang nog 10,3%.

Dividendbeleid
Het huidige dividendbeleid is om 50% van het nettoresultaat voor dividend ter beschikking te stellen. De Raad van Bestuur stelt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen voor om conform dit dividendbeleid per uitstaand aandeel € 1,24 als dividend over 2008 te betalen. Het dividend over 2007 bedroeg € 1,38. De betaling van het dividend vindt plaats op 15 mei 2009. De notering ex-dividend zal op 8 mei 2009 zijn.

Strategie
De drie belangrijkste strategische kernpunten van Ballast Nedam in 2009 zijn:

Het vergroten van de waarde van de onderneming door het verder verbeteren van de operationele prestatie van de onderneming (‘operational excellence’) en door het verhogen van de structurele marge door de mix van activiteiten te wijzigen: naar verhouding meer ontwikkeling alsmede meer beheer van het onderhoud en van de exploitatie ten opzichte van het bouwen en naar verhouding meer actief in niches (zoals offshore windmolens, industriebouw, internationale projecten, grote complexe projecten, hoogbouw en CNG stations). In 2009 heeft het realiseren van de verbetering van de operationele prestaties van de regiobedrijven grote prioriteit.

Het versterken van de voor- en achterkant van de horizontale waardeketen door grondposities te verwerven en de activiteiten op het gebied van projectontwikkeling versterken, door het beheer van het onderhoud en van de exploitatie te versterken en door het innemen van een vooraanstaande plaats in de publiek-private samenwerkingsmarkt. In 2009 wordt terughoudendheid met investeringen in grondposities betracht.

Het versterken van de toeleverende bedrijven in de verticale waardeketen door het verder completeren van het productenaanbod en het uitbouwen van de specialistische bedrijven, door het verder verbeteren van de operationele prestaties van de prefab bedrijven en door het vervangen en mogelijk uitbreiden van de posities voor de grondstofwinning.

Vooruitzichten Ballast Nedam 2009
In het laatste kwartaal 2008 is de markt voor vastgoedontwikkeling gestagneerd. De Raad van Bestuur verwacht over 2009 een lager operationeel resultaat van ongeveer € 25 miljoen te behalen bij een lagere omzet. Het operationeel resultaat over 2008 bedroeg € 42 miljoen.

Voor 2009 verwacht de Raad van Bestuur dat het operationele resultaat van de divisie Infrastructuur ongeveer gelijk zal blijven bij een eveneens ongeveer gelijkblijvende omzet.

De Raad van Bestuur verwacht dat de divisie Bouw en Ontwikkeling een lager operationeel resultaat zal behalen bij een lagere omzet, doordat de markt voor vastgoedontwikkeling, en dan met name de woningmarkt, nagenoeg tot stilstand is gekomen. Op korte termijn wordt daarin ook geen verbetering verwacht. Bouw en Ontwikkeling zal het kostenniveau van de ontwikkelingsactiviteiten aanpassen, de samenwerking met woningcorporaties intensiveren en versneld goedkopere woningen (her)ontwikkelen.

Het hele persbericht inclusief bijlagen kunt u downloaden via www.ballast-nedam.nl

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Ballast Nedam NV

Ballast Nedam jaarcijfers 2008 | Infrasite

Ballast Nedam jaarcijfers 2008

Resultaten conform verwachting

    Operationeel resultaat conform verwachting: € 42 miljoen (2007: € 42 miljoen)
  • Omzet gestegen: € 1,4 miljard (2007: € 1,3 miljard)
  • Orderportefeuille gestegen: € 1,7 miljard (2007: € 1,4 miljard)
  • Nettoresultaat gedaald: € 24 miljoen (2007: € 27 miljoen)
  • Prognose 2009: lager operationeel resultaat van ongeveer € 25 miljoen

Resultaten conform verwachting
Ballast Nedam heeft een omzet van € 1,4 miljard behaald met een operationeel resultaat van € 42 miljoen. Dit resultaat was conform de in maart 2008 uitgesproken winstverwachting van een ongeveer gelijkblijvend operationeel resultaat bij een hogere omzet. Het resultaat is behaald in een jaar dat de marktomstandigheden sterk zijn gewijzigd. Gedurende de eerste drie kwartalen van 2008 stegen de prijzen van toeleveranciers en onderaannemers sterk. De resultaten van de bouwbedrijven vielen mede daardoor tegen. In het laatste kwartaal van 2008 kwam de vastgoedmarkt nagenoeg tot stilstand, waarvan de negatieve effecten op het resultaat in 2009 en latere jaren zullen optreden. De marge daalde van 3,3% naar 2,9%. Van de omzet werd 95% in Nederland gerealiseerd (2007: 91%).

Financiële resultaten
De omzet steeg met 12% tot € 1 426 miljoen.

Infrastructuur
De omzet van de divisie Infrastructuur bedroeg € 708 miljoen. Met name de toegenomen omzet van grote projecten droeg bij aan de 5% stijging.

De divisie Infrastructuur wist haar operationele resultaat wederom te verbeteren. Dit resultaat was conform de uitgesproken verwachting en was een goed resultaat gegeven de slechtere marktomstandigheden. Het volume in de infrastructuurmarkt was in alle segmenten prima. Het prijsniveau in de openbare aanbestedingsmarkt voor de traditionele contracten was echter nog steeds te laag. De sterk gestegen prijzen van toeleveranciers en onderaannemers drukten de marges nog verder. Met name de regiobedrijven, die grotendeels afhankelijk zijn van die openbare aanbestedingen, hadden hier last van. De grote projecten wisten zich hier beter aan te onttrekken en boekten een uitstekend resultaat. Enerzijds door projecten uit te voeren in nieuwe contractvormen en anderzijds door de focus op de niches zoals de industriebouw en offshore windmolens. Door de prijsstijgingen en het goede volume in de markt behaalden de specialistische bedrijven, de prefab bedrijven en de grondstoffenbedrijven goede resultaten.

In 2008 is invulling gegeven aan de strategie om de specialistische bedrijven te versterken door het producten aanbod verder te completeren, de posities in de grondstofwinning uit te breiden en de toegevoegde waarde voor de eigen regiobedrijven en grote projecten te vergroten. Dit werd gerealiseerd door de overname van het bedrijf Hamstra B.V., actief op het gebied van de specialistische boortechnieken, door de overname van Lugo N.V., met posities in de toekomstige winning van grind in België en door een indirecte deelneming in Antwerp Stone Terminal, een concessie- en vergunninghouder van een terminal in Antwerpen. Het resultaat van Infrastructuur verbeterde doordat vaker vroegtijdig de specialistische en de prefab bedrijven werden ingeschakeld door de regiobedrijven en de grote projecten. De interne omzet van de specialistische bedrijven en de prefab bedrijven is daardoor sterk toegenomen.

Infrastructuur was het afgelopen jaar succesvol in de groeiende markt voor offshore windmolenparken. Het hefschip de Svanen haalde een hoge bezetting op een drietal Engelse offshore windmolenparken. Voor het komende jaar zal de Svanen het lopende project van 32 funderingen Gunfleet Sands in Engeland afronden en starten met het project van 22 funderingen Baltic I in de Oostzee voor de Duitse kust. Door innovaties wordt de positie op deze niche markt verstrekt. Infrastructuur heeft een frame ontwikkeld waarmee het hefschip de Svanen complete zware windmolens kan oppakken in de haven, kan transporteren naar de offshore locatie en vervolgens ter plekke kan installeren. Dit voorkomt het offshore opbouwen uit verschillende modules van windmolens in dure en risicovolle offshore tijd. Daarnaast is de technische haalbaarheid aangetoond van een geboorde geprefabriceerde betonnen paal als fundering voor offshore windmolens. De voordelen bestaan uit een reductie van de geluidsbelasting, doordat er niet meer geheid hoeft te worden, lagere fabricagekosten en de stabielere kostprijs van het beton ten opzichte van staal.

Voor de komende jaren verwachten we geen daling van het volume in de infrastructuurmarkt door de verwachte extra uitgaven door de overheid. Ondanks de remmende werking van de verminderde beschikbaarheid van financiering zien we goede kansen in de markten voor offshore windmolenparken in Europa, voor industriebouw in de energiesector en voor internationale infrastructuurprojecten op en rond de havenkant.

Bouw en Ontwikkeling
De omzet van de divisie Bouw en Ontwikkeling steeg met 22% tot € 735 miljoen. Deze stijging had grotendeels betrekking op grote projecten en was gedeeltelijk een inhaalslag op de opgetreden vertraging in opdrachtverlening in 2007 van deze grote projecten.

De divisie Bouw en Ontwikkeling behaalde een lager resultaat dan over 2007. Dit was in lijn met onze prognose van maart 2008.

Het volume in zowel de woning- als de utiliteitsbouw was in 2008 nog redelijk. Het volume in de utiliteitsbouw werd grotendeels gegenereerd door (semi-)overheidsopdrachten. Het marktbeeld in 2008 was zeer wisselend. In de eerste drie kwartalen was er nog sprake van sterk gestegen prijzen van toeleveranciers en onderaannemers. In het laatste kwartaal stabiliseerden deze inkoopprijzen, maar stagneerde de vastgoedmarkt. De woningmarkt ging op slot door het sterk gedaalde consumentenvertrouwen en de beperkte beschikbaarheid van financiering. Voor de wat langere termijn blijven we onverminderd positief over de woningmarkt in Nederland door het structurele tekort aan woningen, zowel in aantal als in kwaliteit.

Een aantal regionale bouwbedrijven presteerde teleurstellend. De regiobedrijven hadden het meeste last van de sterk gestegen kosten die niet volledig aan de klanten in rekening konden worden gebracht. Hierdoor werden bij enkele regio’s gemaakte fouten in het primaire proces financieel uitvergroot. Vervolgens zijn bij deze regio’s wijzigingen in de organisatie en werkwijzen doorgevoerd. De grote projecten presteerden conform verwachting goed. De vastgoedontwikkeling behaalde uitstekende resultaten. Dit gold ook voor de twee prefab bedrijven in deze divisie.

Het aantal opgeleverde woningen is gedaald van 1 579 tot 1 128 woningen, waarvan 452 woningen uit eigen ontwikkeling voortkwamen. Het aantal woningen in aanbouw is toegenomen van 2 532 tot 3 217, waarvan 28% uit eigen vastgoedontwikkeling. De onverkochte voorraad bestond op jaareinde uit 11 woningen en 712 m2 verhuurde commerciële ruimte. In het afgelopen jaar is terughoudendheid betracht in het aangaan van nieuwe verplichtingen voor de grondbank. Dit resulteerde in een daling van 1% van het ontwikkelingspotentieel tot 14.800 woningen. De per jaareinde nog uitstaande onvoorwaardelijke aankoopverplichtingen voor gronden zijn gehalveerd van € 32 miljoen op jaareinde 2007 tot € 16 miljoen. De boekwaarde van de voorraad grondposities steeg met € 11 miljoen tot € 142 miljoen.

Voor de komende jaren verwachten we een grote teruggang in het volume van zowel de woning- als de utiliteitsbouw. Voor de woningbouw voorzien we een daling van het aantal op te leveren woningen in vergelijking met 2008. In de utiliteitsmarkt zal het aandeel van (semi-)overheidsprojecten, zoals bijvoorbeeld de zorgsector, stijgen.

Ballast Nedam Concessies
Concessies heeft in 2008 voor drie grote pps-projecten het definitieve contract gesloten. Dit betroffen het Detentiecentrum Zestienhoven in Rotterdam, de kantoren voor IB Groep en Belastingdienst in Groningen en de Kromhoutkazerne in Utrecht. In februari 2009 is ook het definitieve contract voor een substantiële uitbreiding van de Kromhoutkazerne getekend. De capaciteit van deze huisvesting voor defensie stijgt hiermee met 1 000 medewerkers tot 3 000. Het consortium is erin geslaagd om in een turbulente financiële markt een financiering van € 90 miljoen af te sluiten. Concessies heeft met de verwerving van deze projecten een uitstekende invulling aan de strategie van het bereiken van een vooraanstaande plaats in de publiek-private samenwerkingsmarkt gegeven. Naast deze drie projecten in de realisatiefase heeft Concessies het pps-infrastructuurproject Wâldwei N31 in de operationele fase. De met deze projecten gemoeide pps-vorderingen daalden licht van € 30 miljoen eind 2007 tot € 27 miljoen. Op basis van de huidige portefeuille van pps-projecten zullen deze pps-vorderingen naar jaareinde 2009 oplopen tot ongeveer € 100 miljoen. In 2009 verwacht Concessies mee te doen aan de aanbestedingen van de infrastructuurprojecten A15 Maasvlakte – Vaanplein en A12 Utrecht – Veenendaal, alsmede van diverse pps-vastgoedprojecten. Ballast Nedam Concessies werkt aan projecten voor beide divisies en wordt voor 50% bij beide divisies proportioneel geconsolideerd.

Ballast Nedam Beheer
In 2008 is Ballast Nedam Beheer opgericht door de samenvoeging van de activiteiten vanuit de beide divisies. Ballast Nedam Beheer richt zich op het beheer van het onderhoud en van de exploitatie van zowel infrastructuurobjecten, vastgoedobjecten en energiegerelateerde projecten. Beheer was ondermeer betrokken bij de succesvolle verwerving van de pps-projecten en van design & construct infrastructuurprojecten met een langjarige beheercomponent van het onderhoud. Het lopende wegenproject Wâldwei N31, het in aanbouw zijnde wegenproject N210, de vastgoedportefeuilles voor Alliance Apotheek, SEB en Belgravia, het offshore windmolenpark Egmond en de aardgastankstations van CNG Net zijn voorbeelden van projecten die in beheer zijn. Ballast Nedam Beheer werkt aan projecten voor beide divisies en wordt voor 50% bij beide divisies proportioneel geconsolideerd.

EBIT
Het operationeel resultaat was gelijk aan dat van voorgaand jaar en bedroeg € 42 miljoen.

De divisie Infrastructuur heeft haar resultaat met € 2 miljoen verbeterd tot € 20 miljoen. Dit is conform de in maart 2008 uitgesproken verwachting van een hoger operationeel resultaat en is goed gezien het nog steeds lage prijsniveau in de openbare aanbestedingsmarkt. De resultaatsverbetering werd gedragen door de regiobedrijven en de grote projecten.

De divisie Bouw en Ontwikkeling behaalde een lager operationeel resultaat van € 29 miljoen bij een hogere omzet. Dit was conform de uitgesproken verwachting. De hogere resultaten op vastgoedontwikkeling, grote projecten en prefab compenseerden de teruggang in de resultaten bij de regionale bouwbedrijven niet.

Het resultaat Overig verbeterde met € 2 miljoen. De holdingkosten waren nagenoeg ongewijzigd. De verbetering kwam voort uit de afhandeling van de oude internationale activiteiten.

Marge
De marge op concernbasis daalde tot 2,9% bij een 12% hogere omzet. Deze marge lag daarmee net onder de range van de doelstelling van 3% tot 5%. De marge van Infrastructuur nam toe van 2,7% naar 2,8% bij een licht hogere omzet. Bij een sterk gestegen omzet zag Bouw en Ontwikkeling de marge dalen van 5,5% tot 3,9%.

Nettoresultaat
Het nettoresultaat daalde met € 3 miljoen tot € 24 miljoen, met name door de teruggang van het resultaat voor belastingen.

Het resultaat voor belastingen daalde tot € 31 miljoen door een € 7 miljoen lager renteresultaat. De rentelasten namen met € 5 miljoen toe door het oprenten van de voorzieningen met € 2 miljoen, een afwaardering van de rentederivaten met € 1 miljoen en door een gemiddeld hoger werkzaam vermogen als gevolg van de investeringen in materieel en grondposities in combinatie met een gestegen rente op de kortlopende werkkapitaalleningen. De rentebaten daalden daarentegen met € 2 miljoen door een lagere geactiveerde rente op de pps-vorderingen.

De belastinglasten daalden met € 4 miljoen tot € 7 miljoen. De effectieve belastingdruk nam af van 28% in 2007 tot 23% door het voor € 3 miljoen tot waardering gebrachte liquidatieverlies van de voormalige Duitse activiteiten. De uitgestelde belastingvordering bedroeg op jaareinde € 37 miljoen en had voor € 33 miljoen betrekking op compensabele verliezen.

Orderportefeuille
De orderportefeuille steeg met 16% van € 1 438 miljoen eind 2007 tot € 1 667 miljoen. De kwaliteit en de grootte van de orderportefeuille verschaffen ons een relatief sterke uitgangspositie in een dalende markt met toegenomen debiteurenrisico’s. Enerzijds doordat de orderportefeuille voor een groot gedeelte kredietwaardige (semi-)overheidsopdrachtgevers betreft en anderzijds doordat naar verwachting de inkoopprijzen zullen dalen.

In 2008 werden door beide divisies aansprekende grote, meerjarige projecten verworven zoals de nieuwbouw van het Ministerie van Justitie en Binnenlandse Zaken in Den Haag, de Kromhoutkazerne in Utrecht, het zorgverzamelgebouw Medimall bij het Maasstadziekenhuis in Rotterdam, de reconstructie van de A12 Zoetermeer – Gouda en de multi-fuel centrale voor Nuon Magnum in de Groningse Eemshaven. De verwachting is dat de opdrachtgever de vergunningen voor de bouw van de multi-fuel centrale in de tweede helft van 2009 verkrijgt en de bouw dan ook in de tweede helft van het jaar kan starten.

Recente ontwikkelingen die uitstekend binnen de strategie van Ballast Nedam passen zijn de definitieve contractering van het offshore windmolenpark Baltic 1 en een contract voor de bouw van het stadshuis in Nieuwegein. Nadat CNG Net in 2008 al een contract met HTM had afgesloten voor het ontwerp, bouw, onderhoud, financiering en exploitatie van een aardgastankstation voor 125 stadsbussen, is onlangs een samenwerkingsovereenkomst gesloten met Tamoil Nederland B.V. voor de realisatie van tenminste 10 aardgastankstations. Dit is een belangrijke stap in de uitrol van een landelijk dekkend netwerk van tankstations. Eind 2008 waren er 13 tankstations in bedrijf en 7 in aanbouw. Daarnaast heeft Ballast Nedam Concessies in samenwerking met Econcern de exclusieve ontwikkelingsrechten verworven voor twee Nederlandse offshore windparken, namelijk Helmveld 493 MW en Rotterdam NW 180 MW.

Vermogen en kasstromen
Het eigen vermogen is per saldo met € 4 miljoen gedaald en bedroeg € 168 miljoen. Deze daling bestond uit het nettoresultaat van € 24 miljoen verminderd met de dividendbetaling van € 14 miljoen, de vorming van een afdekkingsreserve van € 11 miljoen voor rentederivaten en € 3 miljoen voor valutakoersverschillen. De afdekkingsreserve betrof de rentederivaten die de variabele rente van de pps-leningen omzetten naar een vaste rente. Dit zijn over de looptijd van de leningen tijdelijke verschillen. De totale activa stegen met € 106 miljoen tot € 1 004 miljoen. Door de toename van de activa en de daling van het eigen vermogen daalde de solvabiliteit van 19% eind 2007 naar 17%. Het werkzaam vermogen op jaareinde bedroeg € 252 miljoen en was ongeveer gelijk aan dat van vorig jaar. Het gemiddelde werkzaam vermogen gedurende het jaar was echter hoger. In de komende jaren zullen het totaal aan activa, alsmede het werkzaam vermogen, verder stijgen door de realisatie van de pps-projecten.

De kasstroom over 2008 bedroeg € 40 miljoen positief tegenover € 10 miljoen negatief over 2007.

De operationele kasstroom over 2008 bedroeg € 66 miljoen positief tegenover een negatieve operationele kasstroom van € 26 miljoen over 2007, deels verklaard door een sterke reductie van het werkkapitaal tegen jaareinde.

De kasstroom uit investeringsactiviteiten bedroeg € 42 miljoen negatief, grotendeels bestaande uit € 60 miljoen aan investeringen, € 21 miljoen aan desinvesteringen en € 4 miljoen aan de verwerving van bedrijven. De investeringen en acquisities betroffen voor € 44 miljoen de materiële vaste activa, voor € 2 miljoen de immateriële vaste activa en voor € 14 miljoen de financiële vaste activa. De desinvesteringen betroffen met name de ontvangsten op pps–vorderingen. De netto investeringen in materiële vaste activa van € 41 miljoen overtroffen de afschrijvingen van € 24 miljoen.

De positieve kasstroom uit financieringsactiviteiten van € 15 miljoen bestond uit de per saldo voor € 29 miljoen opgenomen langlopende leningen en € 14 miljoen dividendbetaling over 2007.

Netto financieringspositie
De netto financieringspositie verbeterde met € 22 miljoen tot € 41 miljoen. De langlopende leningen zijn met € 29 miljoen toegenomen tot € 126 miljoen. Deze toename betrof ondermeer de per saldo met € 10 miljoen toegenomen pps-leningen en een toename met € 15 miljoen van de lening voor financiering van grondposities. Het kortlopende deel van de langlopende leningen betrof voornamelijk de pps-leningen en was met € 11 miljoen afgenomen tot € 7 miljoen. De netto liquide middelen stegen met € 40 miljoen tot € 92 miljoen. De vooruitbetalingen op projecten zijn toegenomen van € 68 miljoen eind 2007 tot € 79 miljoen. Gedurende het jaar bestond er een grotere financieringsbehoefte dan op het jaareinde.

Financiering
Voor de komende jaren is er geen noodzaak voor herfinanciering van de langlopende leningen. De algemene lening van € 50 miljoen heeft een looptijd tot 1 april 2012 en een vaste rente van 4,63%. Als zekerheid is hypotheek gevestigd op een aantal onroerende zaken die in gebruik zijn door Ballast Nedam. De leningsvoorwaarden bevatten bovendien geen financiële covenanten. De andere grote lening van € 33 miljoen is voor de financiering van een aantal grondposities in een aparte vennootschap. Deze lening heeft een looptijd tot oktober 2012 en een rente van Euribor plus 100 basispunten. Als zekerheid is hypotheek gevestigd op de betreffende grondposities. De overige langlopende leningen van € 43 miljoen betreffen grotendeels de pps-leningen, zonder verhaalsmogelijkheid op Ballast Nedam, waarvan de rente is gefixeerd door middel van derivaten.

Het aandeel Ballast Nedam
Het aantal uitstaande aandelen van de geplaatste 10 miljoen aandelen bedroeg 9 900 000 op jaareinde 2007. In 2008 is een inkoopprogramma gestart van 100 000 aandelen ter afdekking van de verplichtingen vanuit de lopende managementoptieregeling. In 2008 zijn in dat kader 29 751 certificaten van aandelen ingekocht. Ballast Nedam hield per jaareinde 129 751 aandelen in portefeuille. Op 24 februari 2009 is het inkoopprogramma afgerond en bedroeg het aantal uitstaande aandelen 9 800 000. Het nettoresultaat per gemiddeld uitstaand aandeel is gedaald van € 2,75 in 2007 tot € 2,46.

De slotkoers 2007 van het aandeel Ballast Nedam op NYSE Euronext was € 28,30. Het jaar 2008 werd afgesloten op een 51% lagere koers van € 13,83. De hoogste koers van € 27,85 werd bereikt op 2 januari 2008. De laagste koers van € 9,37 werd genoteerd op 5 december 2008. De liquiditeit van het aandeel Ballast Nedam daalde van 39 744 over 2007 tot 27 452 per handelsdag. De AScX index, waarin het aandeel Ballast Nedam is opgenomen, daalde in 2008 met 53%.

Op basis van de meldingen was Navitas per jaareinde 2008 de grootste aandeelhouder met 15,4%. Andere partijen die per jaareinde 5% of meer van de (certificaten van) aandelen van Ballast Nedam bezaten zijn: Hurks Groep, Delta Deelnemingen Fonds, Delta Lloyd, Menor Investments en Bibiana Beheer. Op 6 maart 2009 heeft Hurks Groep een belang gemeld van 15,4%. Per jaareinde bedroeg dit belang nog 10,3%.

Dividendbeleid
Het huidige dividendbeleid is om 50% van het nettoresultaat voor dividend ter beschikking te stellen. De Raad van Bestuur stelt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen voor om conform dit dividendbeleid per uitstaand aandeel € 1,24 als dividend over 2008 te betalen. Het dividend over 2007 bedroeg € 1,38. De betaling van het dividend vindt plaats op 15 mei 2009. De notering ex-dividend zal op 8 mei 2009 zijn.

Strategie
De drie belangrijkste strategische kernpunten van Ballast Nedam in 2009 zijn:

Het vergroten van de waarde van de onderneming door het verder verbeteren van de operationele prestatie van de onderneming (‘operational excellence’) en door het verhogen van de structurele marge door de mix van activiteiten te wijzigen: naar verhouding meer ontwikkeling alsmede meer beheer van het onderhoud en van de exploitatie ten opzichte van het bouwen en naar verhouding meer actief in niches (zoals offshore windmolens, industriebouw, internationale projecten, grote complexe projecten, hoogbouw en CNG stations). In 2009 heeft het realiseren van de verbetering van de operationele prestaties van de regiobedrijven grote prioriteit.

Het versterken van de voor- en achterkant van de horizontale waardeketen door grondposities te verwerven en de activiteiten op het gebied van projectontwikkeling versterken, door het beheer van het onderhoud en van de exploitatie te versterken en door het innemen van een vooraanstaande plaats in de publiek-private samenwerkingsmarkt. In 2009 wordt terughoudendheid met investeringen in grondposities betracht.

Het versterken van de toeleverende bedrijven in de verticale waardeketen door het verder completeren van het productenaanbod en het uitbouwen van de specialistische bedrijven, door het verder verbeteren van de operationele prestaties van de prefab bedrijven en door het vervangen en mogelijk uitbreiden van de posities voor de grondstofwinning.

Vooruitzichten Ballast Nedam 2009
In het laatste kwartaal 2008 is de markt voor vastgoedontwikkeling gestagneerd. De Raad van Bestuur verwacht over 2009 een lager operationeel resultaat van ongeveer € 25 miljoen te behalen bij een lagere omzet. Het operationeel resultaat over 2008 bedroeg € 42 miljoen.

Voor 2009 verwacht de Raad van Bestuur dat het operationele resultaat van de divisie Infrastructuur ongeveer gelijk zal blijven bij een eveneens ongeveer gelijkblijvende omzet.

De Raad van Bestuur verwacht dat de divisie Bouw en Ontwikkeling een lager operationeel resultaat zal behalen bij een lagere omzet, doordat de markt voor vastgoedontwikkeling, en dan met name de woningmarkt, nagenoeg tot stilstand is gekomen. Op korte termijn wordt daarin ook geen verbetering verwacht. Bouw en Ontwikkeling zal het kostenniveau van de ontwikkelingsactiviteiten aanpassen, de samenwerking met woningcorporaties intensiveren en versneld goedkopere woningen (her)ontwikkelen.

Het hele persbericht inclusief bijlagen kunt u downloaden via www.ballast-nedam.nl

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding

Auteur: Redactie Infrasite

Bron: Ballast Nedam NV