Rapport verzakking Vijzelgracht uitgebracht door Gemeentelijke Ombudsman

Amsterdam – Op donderdag 19 juni 2008 verzakken vier woningen aan de Vijzelgracht als gevolg van een lekkage in een wand van het in aanbouw zijnde ondergrondse metrostation Vijzelgracht van de Noord/Zuidlijn. De wethouder Verkeer vraagt de ombudsman onderzoek te doen naar de gang van zaken voor, tijdens en na het verzakken van de panden Vijzelgracht 20 – 26.

De ombudsman heeft met name de volgende onderdelen onderzocht en hieraan conclusies verbonden:

• de betrouwbaarheid van het monitoringssysteem;
• het risico van de achtergebleven voegplanken;
• het informeren van de toezichthouder over risico’s;
• het acht slaan op de belangen van de bewoners;
• de bejegening van de bewoner die de verzakking van zijn pand meldt;
• het informeren van de toezichthouder en hulpdiensten;
• de opvang van de bewoners;
• de verslaglegging van het incident;
• de toerusting van de toezichthouder.

De conclusies hebben met name betrekking op het Projectbureau Noord/Zuidlijn (PBNZL) en op de Dienst Milieu en Bouwtoezicht (DMB).

Oordeel

Aan de orde is de behoorlijkheid van het handelen van de gemeente, voorafgaand aan en ten tijde van het incident aan de Vijzelgracht. Het oordeel spitst zich toe op PBNZL en DMB.

De ombudsman concludeert dat de informatieverstrekking en communicatie door de gemeente, aan bewoners en binnengemeentelijk, onvoldoende en op onderdelen onjuist is geweest. In het houden van toezicht op de uitvoering van de werkzaamheden is de gemeente tekortgeschoten en heeft zij de belangen van de omgeving onvoldoende in acht genomen.

Het bovenstaande leidt tot het oordeel onbehoorlijk.

Aanbevelingen

• 1. Voor PBNZL en DMB: Zorg voor afgewogen, tijdige en systematische informatieverschaffing aan de bewoners, ondernemers en andere betrokkenen bij de bouw van de Noord/Zuidlijn over de voortgang van de bouw. Dit geldt ook voor de risico’s die zich kunnen manifesteren. Maak een uitdrukkelijke afweging over het melden hiervan aan bewoners.
• 2. Verplicht PBNZL om DMB volledig, tijdig en systematisch te informeren over de voortgang van de bouw. Dit geldt ook risico’s die zich kunnen manifesteren.
• 3. Rust DMB zodanig toe dat deze naar capaciteit en kwaliteit in staat is zijn taak als vergunningverlener en het houden van toezicht op de uitvoerig daarvan uit te voeren. Zorg voor zichtbaarheid van DMB naar de bewoners toe.
• 4. Benut bij incidenten de operationele mogelijkheden van de signaleringssystemen optimaal en onderzoek in hoeverre ‘real time’ informatieverstekking onder omstandigheden mogelijk is.
• 5. Schep condities voor een integrale taakopvatting van alle medewerkers van PBNZL, voor de bouw in relatie tot de omgeving.
• 6. Zorg voor adequate verslaglegging over de voortgang van de werkzaamheden en zorg bij incidenten voor voldoende ondersteuning van de leidinggevenden hierbij.
• 7. Zorg voor een permanent bereikbaar alarmnummer voor de Noord/Zuidlijn waar niet alleen schades, maar ook calamiteiten kunnen worden gemeld. Maak duidelijk dat in geval van een calamiteit 112 moet worden gebeld.
• 8. Zorg in geval van een incident voor snelle informatieverstrekking aan omwonenden, bijvoorbeeld via sms.
• 9. Zorg bij dergelijke incidenten voor zichtbare en herkenbare opvang ter plaatse en zorg voor aanwezigheid van een medewerker die speciaal is belast met de communicatie met bewoners.
• 10. Uit gesprekken met bewoners is gebleken dat de steeds verlengde duur van de bouw in combinatie met de dagelijkse overlast een zware wissel trekt op hun uithoudingsvermogen. Het terugwinnen van vertrouwen kan alleen door een voorspoedige uitvoering van de werkzaamheden te realiseren. Bied perspectief, ook met betrekking tot de toekomst van de panden, door nu de latere invulling van het gebied serieus ter hand te nemen in samenspraak met de bewoners.

College achter conclusies en aanbevelingen

Het College van Burgemeester en Wethouders heeft laten weten op hoofdlijnen de conclusies van de ombudsman te onderschrijven. In een brief aan de gemeenteraad wees het College in het bijzonder op het verhogen van de omgevingsgevoeligheid van het projectbureau Noord/Zuidlijn, het verbeteren van de opvang van omwonenden bij calamiteiten en de intensivering van het toezicht door de Dienst Milieu en Bouwtoezicht.

Het volledige rapport en de Reactie college B&W zijn beschikbaar op www.gemeentelijkeombudsman.nl

Het volledige rapport Rapport Gemeentelijke Ombudsman Noord-Zuidlijn Vijzelgracht kunt u ook lezen in Infrasite Articles.