Tot 1995 was er in Nederland één grote spoorwegorganisatie: de Nederlandse Spoorwegen (NS). Vanwege de Europese regelgeving moest er een scheiding komen tussen het beheer van en het vervoer op het spoor. Bedoeling hiervan was meer markwerking te krijgen. NS werd in 1995 daarom opgedeeld in de drie taakorganisaties Railinfrabeheer, Railned en Railverkeersleiding (samen het beheer), het zelfstandige NS (het vervoer) en enkele onderdelen die zijn verzelfstandigd of door particuliere organisaties zijn overgenomen. Hieronder vallen (inclusief latere afscheidingen en overnames):

• NS Ingenieursbureau (werd Holland Railconsult en sinds 2006 Movares)
• Articon (overgenomen door Arcadis)
• NS Goederen (werd Railion)
• NS Infraservices (overgenomen door Strukton, dat zelf in het verleden ook al door de NS opgericht is)
• Materieel &Werkplaatsen (werd NS Materieel en sinds 1999 NedTrain)
• Centrum voor Informatieverwerking (CVI) (overgenomen door EDS)
• NS Materieel Engineering (werd Nedtrain Consulting en sinds 2006 Register Rail Europe)
• NS Technisch Onderzoek (werd AEA Technology Rail en sinds 2006 Deltarail)
• SE ArboErgonomie (overgenomen door Arbo Management Groep). In 2001 is de ergonomie-poot door een buy-out als zelfstandige onderneming geworden doorgegaan onder de naam Intergo.
• Een vreemde eend in de bijt is Telfort. NS had een aandeel in deze aanbieder van mobiele telefonie, maar heeft deze in 2000 verkocht. Met het ontvangen bedrag is het fonds FENS ingesteld.

Taakorganisaties

Bestuurlijk vielen de drie taakogranisaties Railinfrabeheer, Railned en Railverkeersleiding nog wel onder de NS. Op 1 januari 2003 zijn ze echter van de NS losgekoppeld en samen gegaan onder de naam ProRail, waarbij de spoorwegveiligheidstaak (Railned Spoorwegveiligheid) naar Inspectie Verkeer en Waterstaat is overgegaan.