RAMS

RAMS is een specifieke aanpak deel uitmakend van een kwaliteitsmanagementsysteem cq. verbetercyclus met als doel de mate van betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid en veiligheid in samenhang te kwantificeren. Het proces van kwantificeren wordt hierbij naspeurbaar vastgelegd.

De Europese Norm Cenelec EN50126 biedt spoorwegautoriteiten en de toeleveringsbedrijven voor de spoorwegen in de gehele Europese Unie een proces dat de invoering van een samenhangende aanpak mogelijk maakt voor het beheer van de bovengenoemde betrouwbaarheid, beschikbaarheid, onderhoudbaarheid en veiligheid.Processen voor de specificatie en het bewijs van RAMS-eisen vormen de hoeksteen van deze norm. Deze Europese norm beoogt een gemeenschappelijk inzicht in en een gemeenschappelijke aanpak van het beheer van RAMS te bevorderen.

Het acroniem en de definities volgens EN50126

Reliability (Betrouwbaarheid, Zuverlässigkeit) De waarschijnlijkheid dat een item een vereiste functie kan uitvoeren onder gegeven omstandigheden gedurende een bepaald tijdsinterval.

Availability (Beschikbaarheid, Verfügbarkeit) Het vermogen van een product in een toestand te zijn om de vereiste functie onder bepaalde omstandigheden op een bepaald moment of gedurende een bepaald tijdsinterval uit te voeren, ervan uitgaande dat de vereiste externe hulpbronnen zijn verschaft.

Maintainability (Onderhoudbaarheid, Instandhaltbarkeit) De waarschijnlijkheid dat een bepaalde activiteit voor actief onderhoud voor een item onder gegeven gebruiksomstandigheden kan worden uitgevoerd binnen een vastgestelde tijd wanneer het onderhoud wordt uitgevoerd volgens vastgestelde voorwaarden en aan de hand van vastgestelde procedures en hulpbronnen.

Safety (Veiligheid, Sicherheit) Vrij van onaanvaardbare risico’s of letsels. Nadere uitleg

De essentie van RAMS is het expliciet maken van het prestatie niveau (performance) van de RAMS-parameters R, A, M en S. Hieronder wordt aan de hand van een voorbeeld uitgelegd wat daarmee bedoeld wordt. De Betrouwbaarheid kan vastgelegd worden in procenten (de betrouwbaarheid van een treinbeveiligingssysteem is 99,8 %). De Beschikbaarheid kan uitgedrukt worden in dagen per jaar (Het treinbeveiligingssysteem is 360 dagen per jaar beschikbaar). De Onderhoudbaarheid uitgedrukt in de tijd nodig om iets weer gangbaar te maken. (De PC van het treinbeveiligingssysteem moet in 2 uur vervangen kunnen worden). Veiligheid, bijvoorbeeld het maximaal aantal persoonlijke ongelukken per jaar veroorzaakt door het falen van een van de componenten van het treinbeveiligingssysteem.

Wanneer we nu bij het ontwerp van het treinbeveiligingssysteem naast de functionele specificaties ook deze specificaties meegeven en de leverancier vragen deze RAMS waarden aan te tonen weten we exact wat we krijgen. Zowel voor klant als leverancier is dit een betere specificatie als " het moet gewoon goed zijn en nooit onverwachts stuk gaan"

Om tot kwantificering te komen van de RAMS parameters worden in het algemeen risicoanalyses uitgevoerd op product en/of proces niveau. Hierbij wordt nagegaan hoe groot het risico van falen is (hoe vaak kan het voorkomen; kans) en hoe groot het gevolg van het falen is (hoe erg is het als het voorkomt; effect). Wanneer van beide factoren op basis van inschattingen, berekeningen, storingsanalyses en dergelijke waarden bekend zijn, kunnen deze vergeleken worden met de gewenste waarden afgeleid van, uiteindelijk, de klantwens. Zo nodig kan dan actie worden ondernomen om zaken bij te stellen zodat de gewenste waarden gehaald worden of de niet gehaalde waarden worden in de complete overall risicoanalyse opgenomen waarbij de gevoeligheid van dit component, product of systeem ten opzichte van gewenste performance zichtbaar wordt. De aanpak kan gebruikt worden voor elke fase van de levenscyclus van een product of proces.

Het einddoel van RAMS ligt besloten in het kwaliteitsmanagementsysteem waar het deel van uit maakt, namelijk het verhogen van de kwaliteit (lees ook het verbeteren van performance, sluiten van verbetercirkel) RAMS zal onder andere leiden tot meer emotieonafhankelijke en dus rationele beslissingen.

Eerste versie van artikel geschreven door: Lex van Boetzelaer.