Het Knoop/plaatswaardemodel is ontworpen door Luca Bertolini. Dit model is bedoeld om de functionaliteit van een knooppunt of stationslocatie te bepalen. Een Station is functioneel wanneer de knoop- en plaatswaarde met elkaar overeenstemmen.

Bij knoopwaarde moet worden gedacht aan het aanwezige aanbod van Infrastructuur en vervoerssystemen: de frequentie van het Openbaar vervoer dat een knoop aandoet, het bereik van het netwerk dat op de knoop is aangesloten, en de vervoersmodaliteiten dat de knoop kan bereiken. De plaatswaarde wordt bepaald door het ruimtelijk bereik van de in en rondom de knoop aanwezige functies en activiteiten: wonen, werken, openbare functies, vermaak en aan de mate waarin deze functies met elkaar vermengd zijn. Een knooppunt waar alleen kantoorruimte te vinden is, heeft een lagere plaatswaarde dan een knooppunt dat zowel woon als werkfuncties bedient.

600px

Het knoop/plaatswaardemodel illustreert de optimale samenhang tussen knoop- en plaatswaarde. In de figuur komt dat overeen met de ligging van een station op de diagonaal. Stations die zich buiten de ‘rugbybal’ bevinden zijn onevenwichtig verdeeld. Een station buiten evenwicht duidt op ontwikkelingskansen (overmatige knoop kan door plaatsontwikkeling benut worden, of andersom) en bedreigingen (overmatige knoop ontbreekt draagvlak om op dit niveau te blijven functioneren, of andersom).

Verder laat de figuur zien dat een knooppunt slecht gedijt wanneer de plaat- en de knoopwaarde laag zijn(afhankelijkheid). Wanneer er een overmatige knoop- en plaatswaarde is bij een stations zal dat tot problemen leiden (spanning). In dat geval zullen vervoersfuncties en plaatsfuncties elkaar in de weg gaan zitten.

Bron

• Bertolini, L. (1999) Spatial Development Patterns and Public Transport: The Application of an Analytical Model in the Netherlands in: Planning Practice &Research, Vol. 14, No. 2, 199± 210, 1999