Interoperabiliteit

Interoperabiliteit wil zeggen dat een railvoertuig gebruik kan maken van verschillende railnetwerken. In het railvervoer is sprake van een nauwe afstemming tussen voertuigen en Infrastructuur in technisch opzicht en tussen exploitatie en infrastructuur in organisatorisch opzicht. Dit maakt doorrijden op verschillende netwerken moeilijk of onmogelijk. Toch kan er sprake zijn van vervoervraag waarin alleen of efficiënter kan worden voorzien door een railvoertuig over verschillende netwerken te laten rijden. In dat geval wordt interoperabiliteit nagestreefd. Voor interoperabiliteit is het nodig dat betrokken partijen onderling afspraken maken of een gezamenlijke standaard hanteren. Voor Spoorbeveiliging geldt ETCS als Europese standaard.

Regionale interoperabiliteit

Op regionaal schaalniveau zijn vaak verschillende railbedrijven actief, sommigen met Lightrail anderen met Heavyrail. Om de ruimtelijke ontwikkelingen van de stad te volgen en goed in te spelen op de vervoersvraag kan het effectief zijn over verschillende netwerken door te rijden. Beroemd is het Karlsruher model. In Nederland kennen bijna alle regionale railnetwerken interoperabiliteit.

  • Amsterdam: Metro – sneltram – Tram
  • Rotterdam: sneltram – Metro – RandstadRail
  • Den Haag: RandstadRail – Tram

Europese interoperabiliteit

Op Europees schaalniveau speelt dat in het verleden bijna alle spoorwegsystemen genationaliseerd zijn. daarmee heeft ieder land zijn eigen netwerk met eigen normen gekregen. De spoorbreedte is over het algemeen gelijk, de verschillen liggen op het vlak van:

  • Energievoorziening
  • Spoorbeveiliging
  • Communicatie
  • Regelgeving
  • Profiel van vrije ruimte

De Europese Unie streeft interoperabiliteit tussen de spoornetwerken van de verschillende lidstaten na. Daarvoor is wetgeving ontwikkeld en onder supervisie van de Europese Unie zijn ook standaarden ontwikkeld (ETCS/ERTMS, GSM-Rail). De Europese Unie laat de toe te passen standaarden voor regionale systemen nadrukkelijk vrij en bemoeit zich derhalve niet met regionale interoperabiliteit.