De hoofdspoorwegen vormen samen het spoorwegnet, waarop iedere vervoerder met een bedrijfsvergunning en een veiligheidsattest toegang heeft. In Nederland ligt de eindverantwoordelijkheid voor de hoofdspoorwegen bij de minister van Verkeer en Waterstaat. Het beheer is in concessie gegeven aan ProRail. Voor de Betuweroute is een beheersconcessie gegeven aan Keyrail. Onder hoofdspoorwegen vallen alle spoorwegen die bij Koninklijk Besluit van 20 december 2004 als zodanig zijn aangemerkt. (Bron: Rail Cargo, "Railinfrastructuur uitgelegd")

Volgens de Spoorwegwet zijn de voorwaarden van de spoorweg dat:

• de spoorweg uitsluitend of overwegend bestemd is voor het verrichten van openbaar personenvervoer of Goederenvervoer ten behoeve van internationale, nationale of regionale verbindingen en

• de Staat rechthebbende is ten aanzien van de spoorweg, en

• een besluit in het het Staatsblad is geplaatst.

In deze wet worden naast de hoofdspoorweg ook lokale spoorweg alsmede bijzondere spoorweg onderscheiden.

Het Besluit aanwijzing hoofdspoorwegen is het in de spoorwegwet bedoelde besluit; dit besluit bevat een gedetaileerde lijst van de aangewezen hoofdspoorwegen.

 Andere talen
Main line