De Hemtunnel is een Spoortunnel onder het Noordzeekanaal en ligt in de spoorlijn Amsterdam – Alkmaar, tussen de stations Amsterdam Sloterdijk en Zaandam. De tunnel werd in gebruik genomen in 1983 ter vervanging van de Hembrug. Omdat deze uit 1912 daterende draaibrug een steeds groter obstakel werd voor het groeiende scheepvaartverkeer, en ook voor het spoorwegverkeer, werd de tunnel gebouwd.

Omdat niet al het goederenverkeer van en naar de Hoogovens te IJmuiden via de Velsertunnel kan, vanwege de steile hellingen, moet dit via Zaandam worden afgewikkeld. Hierom kreeg de Hemtunnel langere hellingen en een derde spoor om extra capaciteit voor het goederenverkeer te hebben.

Met de ingebruikname van de Hemtunnel werd de eerste fase van het nieuwe station Sloterdijk in gebruik genomen en ook Zaandam kreeg een nieuw station.

Bouwwijze

De aanleg van de Hemspoortunnel was een groot project. Naast de tunnelwerken en de twee nieuwe stations, moest er ook in totaal 8,5 kilometer aan spoor nieuw aangelegd of verlegd worden en een aantal ongelijkvloerse kruisingen met wegen gebouwd worden.