Een bestuurder geeft richting aan een voertuig of organisatie, met als doel het volbrengen van een Missie. Om zijn taak te kunnen uitvoeren heeft een bestuurder een omgevingsbeeld nodig om vroegtijdig potentiële conflicten te kunnen signaleren, deze uit de weg te gaan en zo efficiënt mogelijk zijn missie te vervullen.

Meestal zal er sprake zijn van een opdrachtgever, met wie de bestuurder zijn missie afspreekt. Als de missie niet haalbaar blijkt moet de bestuurder zich tot zijn opdrachtgever wenden om de missie bij te stellen.

Ook kan sprake zijn van een toezichthouder die bij onverwachte situaties kan ingrijpen om daarmee de veiligheid van het voertuig resp. de continuiteit van de organisatie te waarborgen.

Bestuurder van een auto

De bestuuurder van een auto heet chauffeur of automobilist. De missie van de automobilist is het bereiken van zijn bestemming, vaak is hij daarbij zijn eigen opdrachtgever. Het zou ook kunnen zijn dat hij bijvoorbeeld in opdracht van een projectleider een vergadering probeert te bereiken. Als hij dan door file zijn missie niet kan halen zal hij proberen telefonisch contact te vinden met de projectleider en vragen de missie bij te stellen, bijvoorbeeld door de vergadering een half uur later te laten beginnen.

De rol van toezichthouder zal in dit geval door de verkeerspolitie vervuld worden die wegstroken kan afzetten of een omrijroute kan instellen.

Bestuurder van een tram

De bestuurder van een tram heet Trambestuurder. Zijn missie is het uitvoeren van de Dienstregeling. Om zijn missie uit te kunnen voeren moet de bestuurder zijn voorrang bepalen ten opzichte van andere weggebruikers en zorgen dat de Wissels in de goede stand staan. Om in voorkomende gevallen de missie bij te kunnen stellen heeft het trambedrijf een Verkeersleiding ingesteld waar de trambestuurder mee kan overleggen.

De rol van toezichthouder wordt ook hier (deels) door de verkeerspolitie vervuld.

Bestuurder van een trein

De bestuurder van een trein is niet de Machinist maar de Treindienstleider. De treindienstleider zorgt voor het oplossen van conflicten, de juiste stand van de wissels en geeft de snelheidsinstructies via de Spoorbeveiliging en Seinen aan de machinist door. De missie is vastgelegd in het procesplan. Het eventueel bijstellen van de missie, zowel als de rol van toezichthouder, wordt door de verkeersleider vervuld.

Bestuurder van een tramtrein

Daar waar sprake is van Interoperabiliteit tussen lichte rail en Zware rail ontstaat een hybride situatie in de besturing van het voertuig. Op het lichte rail traject vervult de "trambestuurder" daadwerkelijk de rol van bestuurder en wordt van hem verwacht dat hij alert is op medeweggebruikers en daartoe een goed omgevingsbeeld vormt. Op het zware rail traject wordt echter de besturing overgenomen door de treindienstleider en wordt van de "machinist" concentratie op het opmerken van de juiste seinstanden verwacht. De overgang van de ene naar de andere modus kan een veiligheidsrisico inhouden.

Bestuurder van een organisatie

De bestuurder van een bedrijf heet directeur. De missie is in dit geval een abstracte formulering. De rol van opdrachtgever ligt bij de aandeelhouders en als toezichthouder kan een raad van commissarissen worden ingesteld.

Eerste versie artikel geschreven door : Berend Schotanus