Interview met Esmé Kalshoven, Hoofd Inframanagement ERTMS bij NS Reizigers, naar aanleiding van de Dag van de Rail 2014.

Het Nederlandse spoor en de treinen worden voorzien van het Europese beveiligingssysteeem ERTMS. Dit systeem moet in 2022 in alle treinen zijn ingebouwd.

1. Welke rol heeft NS bij de invoering van ERTMS?

NS is net als ProRail betrokken geweest bij het opstellen van de Railmaps en de uitvoering van de onderzoeken die nodig waren voor het nemen van de Voorkeursbeslissing door de staatssecretaris. Nu de Staatssecretaris heeft besloten ERTMS only (dus zonder ATB ernaast) uit te rollen over de TEN-T-corridors en grote delen van de brede Randstad, en dat ERTMS als eerste in de treinen zal worden ingebouwd, moet NS haar treinen voorzien van ERTMS, zorgen dat de machinisten goed worden opgeleid en verder zullen we onze hele organisatie (waaronder onderhoudsbedrijf NedTrain, de afdeling logisitiek, de afdeling be- en bijsturing, etc.) voorbereiden op de invoering van ERTMS. Met als eerste, de voorbereiding van de aanbesteding voor de ombouw van het materieel, wat een grote klus is.

2. Welke knelpunten zijn er bij de invoering in de treinen?

ERTMS is geen kant en klaar systeem; het is telkens "custom made". Dat betekent dat we goed moeten weten, wat we de leverancier vragen te maken. Verder is de techniek in al onze bestaande treintypes op een andere manier gebouwd, terwijl ERTMS op die techniek moet aansluiten. De leverancier van ERTMS heeft daarmee een moeilijke engineeringstaak om ERTMS op een veilige en bedrijfszekere manier in te bouwen. Mede daarom is de toelating van elk type, vanwege het feit dat ERTMS een beveiligingssysteem is, aan zeer strenge eisen onderworpen. En tenslotte is de inbouw van het systeem een tijdrovende klus: je bouwt niet zo maar een kastje in de trein; de kabels en leidingen lopen door de hele trein en door de hele cabine van de machinist, alles moet open!

3. Verwacht u grotere internationale concurrentie op het Nederlandse spoor door de invoering van ERTMS?

De vraag naar concurrentie op het spoor heeft voor het binnenlands reizigersvervoer minder te maken met ERTMS dan met politieke keuzes met betrekking tot de concessies die de overheid uitgeeft. Voor het buitenlands reizigersvervoer zou het kunnen, daar is het met de invoering van ERTMS makkelijker voor een buitenlandse vervoerder om een internationale lijn te bedienen, maar zéker van belang is de invoering van ERTMS voor het goederenvervoer. Zodra Nederlandse vervoerders niet meer over ATB meer hoeven te beschikken, wordt het systeem voor hen goedkoper en verbetert hun internationale concurrentiepositie, en andersom, kunnen buitenlandse vervoerders makkelijker in Nederland rijden hetgeen een positieve impuls voor de Nederlandse spoorsector zal meebrengen.

4. Hoe ziet u de rol van Ergonomie en Human Factors bij de invoering van ERTMS door NS?

NS heeft met NS International natuurlijk ervaring met het rijden onder ERTMS, en op dit moment doen machinisten van NS Reizigers in de pilot op Amsterdam-Utrecht ervaring op met rijden onder ERTMS. Wij besteden veel aandacht aan de ergonomie, de ontwikkeling van de opleiding en de mens-machine-interface voordat wij een systeem zullen kopen, en voordat wij de opleiding aanbieden aan al onze machinisten. Zonder oog voor onze mensen, kan de invoering van ERTMS niet succesvol zijn.