Interview met Hans van Leeuwen, directeur en senior consultant bij ingenieursbureau DGMR en voorzitter Programma Duurzaam Vervoer van Movinnio, over het verwezenlijken van Duurzaam Vervoer naar aanleiding van Dag van Verkeer en Mobiliteit 2013 in Houten.

1. Wat is het doel van het Programma Duurzaam Vervoer?

We willen duurzaamheid en mobiliteit integraal ter discussie stellen. Wat we zien is dat er steeds weer onderdelen uit de discussie worden gehaald om hiermee, als een soort cherry picking, de voordelen te benadrukken. Verschillende partijen gebruiken dit ten eigen voordele en spelen in op het gegeven dat velen van ons niet het totale speelveld overzien. Een simpel maar heel duidelijk voorbeeld is de elektrische auto met zero emission. Er wordt wel over het hoofd gezien dat de energie wel ergens moet worden opgewekt, opgeslagen en getransporteerd. Er circuleren getallen dat zo’n 80% van de energie verloren gaat, voordat deze elektrische auto de eerste meter heeft gereden. Is een fossiele brandstof auto dan niet veel rendabeler? En dan praten we nog niet eens over het vraagstuk van de accu’s.

Het Programma Duurzaam Vervoer heeft als doel om te komen tot een visie op duurzaam vervoer én de uitvoering daarvan. Belangrijk is de verwezenlijking van duurzaam vervoer en een leefbare woonomgeving. Dit bij bedrijven die willen implementeren en overheden en kennisinstellingen die dit willen ondersteunen. Wij, allen met elkaar, moeten zorgen voor het momentum.

2. Het Programma Duurzaam Vervoer is een programma waar gewerkt wordt aan het sneller verwezenlijken van Duurzaam Vervoer door integraal te denken en te doen. Hoe gaat dat in zijn werk?

We willen de discussie voeden over duurzaamheid en mobiliteit in de volle breedte. Dit start al bij de eerste gedachte ‘moet ik wel van A naar B?’. Zijn er alternatieven, zoals bijvoorbeeld telewerken, video conferentie, of combineren met andere afspraken. Verder speelt natuurlijk de keuze van de wijze van vervoer. Moet ik met de auto, is er file, kan ik met de fiets enz enz. Ook de vraag publiek of privaat vervoer speelt mee. De volgorde van afspraken en bezigheden zijn belangrijk. De totale keten. Hierbij speelt natuurlijk ook het complete netwerk van het vervoer; van halte naar knooppunt en naar een volgend knooppunt. Een knooppunt is dan niet alleen een groot station maar kan ook een P&R of carpool punt zijn. Combi’s zijn natuurlijk optimaal.

Kijkend naar de toekomst zijn de grootte van een knooppunt en de mogelijkheden bij een knooppunt zeer belangrijk. Hoe meer er daar te doen is, des ter minder hoeft er gereisd te worden. Het beeld van vele visionairen is ook dat het in de toekomst allemaal in de grotere knooppunten gaat plaatsvinden; de kantoren, culturele voorzieningen, winkels, enz. Alles op loopafstand bij elkaar waarbij er wellicht ook nog wel loop- (en fiets-) voorzieningen verbeterd moeten worden.

3. Voor wie en met wie wordt dit gedaan?

Eigenlijk voor en met ons allemaal. Uiteraard de bedrijven, maar die zullen veel sneller meedoen als er winstkansen zijn. Veel bedrijven nemen ook wel hun verantwoordelijkheid in het kader van MVO. Verder de overheden want die moeten ook randvoorwaarden scheppen. De launching customers (infra en OV) zijn een spil maar ook de kennisinstellingen die dit moeten ondersteunen. Voor de implementatie zijn entrepreneurs van aanbieder én afnemer noodzakelijk.

4. Wat is uw definitie van Duurzaam Vervoer?

Het woord duurzaamheid is aan inflatie onderhevig. Veel instanties en bedrijven gebruiken het woord te pas en te onpas. Mijn inziens is duurzaamheid een proces dat permanent kan worden toegepast zonder dat het de aarde (hulpbronnen) uitput. Gezien de hieruit volgende onmogelijkheden, moet duurzaamheid vertaald worden om activiteiten te ontplooien met behoud van de noodzaak en voordelen, het minimaliseren van de negatieve (externe) effecten. Het Zuid Afrikaanse ‘Volhoubaarheid’ is wel een mooi alternatief woord.

5. DGMR wil optreden als generator en initiator van procesinnovatie. Wat betekent dat op het gebied van Duurzaam Vervoer?

Duurzaam vervoer betekent energie, klimaat, milieu, overlast door vervuilde lucht, licht, geluid, trillingen en veiligheid maar ook de ontwikkeling van kantoren, musea, ziekenhuizen, gebouwen voor publieke en culturele instellingen en andere voorzieningen. Hergebruik van kantoren is in deze tijd een belangrijk aspect geworden. Wonen op een hoger kwaliteitsniveau. Dit alles gaat zich meer afspelen in de knooppunten. Ook de ontwikkeling van duurzame stedenbouw, waar overigens ook het BREEAM monitoringsinstrument ingezet kan worden, is een aspect waar DGMR een belangrijke rol in kan spelen.