Uw project op tijd en binnen budget? Liever niet!

infrasite_insert_image_1
Nooit meer verantwoording hoeven af te leggen voor wéér een vertraging of wéér een budgetoverschrijding, zoals bij de Betuweroute, de Noord-Zuidlijn, het Rijksmuseum en tientallen andere voorbeelden: een droom voor alle ambtelijk, bestuurlijk en politiek verantwoordelijken.

Voor hen biedt het rapport van de commissie-Ruding een aantrekkelijk perspectief. De commissie heeft onomstotelijk vastgesteld dat álle Nederlandse Publiek Private Samenwerkingsprojecten (PPS-projecten) op tijd en (ruim!) binnen het budget zijn opgeleverd. Ook de kwaliteit van het geleverde ligt boven de marktstandaard.

Je zou daarmee een stortvloed aan nieuwe PPS-projecten verwachten, analoog aan de situatie in Groot Brittannië.

Niets is minder waar, helaas. Sinds de introductie van PPS in Nederland in 1999 (de Wijkertunnel en Tunnel onder de Noord eind tachtiger jaren buiten beschouwing gelaten) zijn er slechts 10 PPS-contracten gesloten, waarvan 4 voor infrastructurele projecten (HSL-Zuid, A59, N31, 2e Coentunnel).

De voordelen van PPS zijn onomstreden, maar het lijkt wel of er altijd een excuus aanwezig is om een project toch anders aan te besteden. Met alle gevolgen van dien: te laat opgeleverd, grote budget overschrijdingen of steeds terugkerende mankementen (tunnel A73).

De toekomst ziet er niet beter uit. Op dit moment zijn slechts 2 nieuwe infrastructuurprojecten aangemerkt als kandidaat voor een PPS (A15 MaVa en A12 Utrecht-Veenendaal) en die aanbestedingen zijn nu al anderhalf jaar vertraagd. Maar het kan anders.

Versnelling PPS in Groot Brittannië

Groot Brittannië verkeerde in 1996 in een vergelijkbare situatie als Nederland nu: geen dealflow, versnipperde kennis, geen stroomlijning van het inkoopproces en onbekendheid op lokaal niveau. Er zijn toen rapporten uitgebracht door Sir Malcolm Bates en Sir Peter Gershon. Bates adviseerde hoe de overheid PPS-projecten beter, sneller kon opzetten en managen, en het advies van Gershon gaf richting aan het stroomlijnen van het hele inkoopproces. Sindsdien is de situatie volledig veranderd, zoals te zien is op onderstaande figuur.

infrasite_insert_image_3

Verreweg de belangrijkste succesfactor hierbij was het politieke commitment. De regering legde zich vast om meerjarig een aanzienlijk deel van de infrastructurele investeringen (15%) als PPS aan te besteden.

Centrale rol ministerie van Financiën

Het Britse ministerie van Financiën speelde hierin een sleutelrol. Het ministerie wees de budgetten toe aan de andere ministeries en oormerkte een aantal sectoren en een deel van het budget als PFI credits. Deze mochten alleen uitgegeven worden aan PPS-projecten door de ‘spending’ ministeries. Het was aan deze ministeries om de specifieke PPS-projecten te selecteren.

Beslissing PPS in Nederland op het verkeerde niveau

Hier zit nu precies de crux. In Nederland wordt de beslissing projecten als PPS aan te besteden, overgelaten aan de uitgevende ministeries. En die vinden PPS ingewikkeld, moeilijk of soms ronduit bedreigend. Dus gebeurt er vrijwel niets.

Die beslissing hoort centraal door de regering genomen te worden en via het Ministerie van Financiën opgelegd te worden aan de andere departementen.

Ook Nederland kan schaalsprong maken

Nederland kan nog steeds een schaalsprong maken. Analoog aan de Britse situatie moet het Ministerie van Financiën meerjarig een deel van de budgetten oormerken als PPS-kredieten. De discussie of de departementen wel genoeg meewerken aan de PPS-doelstellingen van de regering is dan van de baan; de gelden komen simpelweg niet beschikbaar als ze niet aan PPS worden uitgegeven.

Uiteindelijk gaat het om de vraag of we het ons als land wel kunnen veroorloven om de eindgebruiker de voordelen van PPS nog langer te onthouden. Het moge duidelijk zijn dat wij die vraag met een volmondig ‘nee’ beantwoorden.

Over John Laing

John Laing is een investeerder, manager en beheerder van publieke infrastructuurvoorzieningen. Momenteel is het bedrijf wereldwijd betrokken bij 66 PPS-projecten, uiteenlopend van wegenbouw, defensieopdrachten, overheidsgebouwen, spoorwegbouw, onderwijsinstellingen, politieopdrachten, gerechtsgebouwen, gezondheidszorginstellingen, tot straatverlichting, afvalverwerking en recycling. In Nederland is John Laing (met Ballast Nedam en Strukton) betrokken bij de realisatie van twee accommodatie PPS’en: de Kromhout Kazerne in Utrecht en de huisvesting van de IB Groep-Belastingkantoor in Groningen.

http://www.laing.com

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Onbeperkt lezen? Profiteer nu van de introductieaanbieding voor € 10,- per maand.

Bekijk de aanbieding