De afgelopen 2 jaar is parallel aan de Aanbestedingswet gewerkt aan de Leidraad Aanbesteden voor de Bouw. Deze Leidraad wordt de professionele standaard, die aanbesteders bij het nemen van beslissingen tijdens het aanbestedingsproces ondersteunt. De Leidraad wordt tot stand gebracht door de Commissie Aanbesteden, die is ingesteld door de Regieraad Bouw.

Nu de Aanbestedingswet begin juli 2008 is afgestemd door de Eerste Kamer, is de behoefte aan een deze professionele standaard des te groter geworden. Daarom heeft de Commissie Aanbesteden gestreefd naar een snelle afronding van de Leidraad, gebaseerd op de vigerende wet- en regelgeving. Dit heeft erin geresulteerd, dat eind dit jaar de Leidraad gereed zal zijn en het eerste exemplaar op 15 januari 2009 officieel door Hans Blankert, voorzitter van de Regieraad Bouw, aan de Minister van Economische Zaken zal worden overhandigd.

De wet- en regelgeving – zoals de Europese aanbestedingsrichtlijnen, het Bao, het Bass en het ARW2005 – zijn niet opgesteld met het oog op professionalisering van het aanbestedingsbeleid. Die regels hebben alleen tot doel te bewerkstelligen, dat de aanbesteder zich in zijn aanbestedingsbeleid goed rekenschap geeft van het belang van de faire mededinging. De regels geven weliswaar antwoord op de vraag, wat juridisch wel en niet is toegestaan, maar maken vervolgens niet duidelijk welke beslissing vanuit een oogpunt van doelmatigheid in het concrete geval het beste zou kunnen worden genomen. Daarom is het voor een aanbesteder niet altijd duidelijk wat de optimale keuzes zijn binnen de wet- en regelgeving. De Leidraad Aanbesteden biedt hiervoor uitkomst. De Leidraad doet dat door de aanbesteder te ondersteunen bij het nemen van beslissingen tijdens de aanbestedingsprocedure, en wel op zo’n manier, dat de belangen van alle bij de aanbesteding betrokken partijen op evenwichtige wijze worden gewaarborgd: de realisatie van kwalitatief hoogwaardige bouwprojecten met een optimale levensduur, een gezonde bouwsector, bevordering van marktwerking, innovatie en kostenefficiëntie. De aanbesteder, die zich van initiatief tot aanbesteding door de Leidraad Aanbesteden laat ondersteunen, creëert een solide basis om met betrokken partijen in goede harmonie tot optimale realisatie van bouwwerken te komen.

Veel aanbesteders geven aan behoefte te hebben aan een dergelijke Leidraad. Dit geldt zeker voor de wat kleinere opdrachtgevers, die niet de deskundigheid in huis hebben of veel geld moeten investeren om ondersteuning te krijgen.

De Leidraad is geen verplichte regelgeving, maar is als professionele standaard een advies aan opdrachtgevers, die op professionele wijze een opdracht in de markt willen zetten.

De Commissie Aanbesteden, die de Leidraad Aanbesteden opstelt, wordt voorgezeten door prof.mr Michiel Scheltema (lid van de Regieraad Bouw) en is breed samengesteld uit vertegenwoordigers van zowel overheidsopdrachtgevers als marktpartijen, aangevuld met onafhankelijke deskundigen.

infrasite_insert_image_1
De Leidraad zal bestaan uit een tekstdocument in boekvorm en een digitale uitvoering. Het tekstdocument in boekvorm is gericht op beleidsmakers en (als naslagwerk) voor projectmanagers en inkopers. Het is in die zin ook bruikbaar in het kader van opleidingen en onderwijs. De auteur van dit document is prof. mr Chris Jansen, hoogleraar privaatrecht aan de VU Amsterdam. Daarnaast is er een digitale uitvoering van de Leidraad, bestaande uit 2 onderdelen, t.w. het tekstdocument digitaal, dat met intelligente zoekstructuur eenvoudig ontsloten kan worden (dit kan gratis geraadpleegd worden), en een gebruikersvriendelijk beslissingsondersteunend systeem, dat als een soort “stemwijzer” gebruikt kan worden (hiervoor zal een gebruikersbijdrage gevraagd worden). Dit systeem geeft op basis van een vragenmenu voor een concrete bouwaanvraag “stuurinformatie” voor het maken van evenwichtige keuzes in het aanbestedingsproces en resulteert in een advies ten aanzien van de te hanteren bouworganisatievorm, contractvorm, risicoverdeling en aanbestedingsvorm. Dit systeem wordt ook gekoppeld aan TenderNed/Aanbestedingskalender, zodat vloeiend de overstap gemaakt kan worden naar het opstellen van een Europese of nationale aankondiging en de verder te doorlopen procedure. De digitale uitvoering van de Leidraad wordt in opdracht van PSIBouw en Regieraad Bouw verzorgd door CROW.

De Leidraad Aanbesteden zal een levend document zijn. Dat betekent, dat de Leidraad op basis van voorschrijdend inzicht en ervaring regelmatig zal worden geactualiseerd. Dit betreft ook zaken, die door het wegstemmen van de Aanbestedingswet, nog nader ingevuld moeten worden, zoals Past Performance en de problematiek van het aanbesteden in percelen. Deze punten zullen in een volgende versie worden opgenomen.

Ton Lohman

Programmamanager Regieraad Bouw